s14(2)

KRYTYCZNE STUDIA NAD BEZPIECZEŃSTWEM

Sckurylyzacja nadaje danej aktywności status specjalności. Przez wypowiedzenie słowa „bezpieczeństwo" następuje przesunięcie danego zagadnienia ze sfer)- „normalnej" polityki, czyli sfery objętej demokratyczną kontrolą, do polityki nadzwyczajnej, w której demokratyczne zasady zostają zawieszone. W konsekwencji reprezentanci państwa rezerwują sobie prawo do używania wszelkich dostępnych środków w celu zapobiegania zagrożeniom. Sckurylyzacja służy więc uzasadnieniu odejścia od normalnych procedur demokratycznych¹².

Sckurylyzacja wykorzystuje konstytucyjną funkcję języka w odniesieniu do społecznej rzeczywistości, li podłoża teorii sekurytyzacji lezą koncepcje: I) aktu mowy Johna L. Austina (wypowiedzi są równoznaczne z działaniami, a wypowiadanie pewnych fraz - aktami społecznymi), 2) znaczenia tekstu Jaąucsa Derridy (tekst więcej znaczy przez to, co czyni, ni/ przez to, co głosi), 3) stanu wyjątkowego Carla Schmitta (państwo może określić zagrożenia dla wspólnoty politycznej i wymagać od obywateli lojalności) oraz 4) państwa jako podmiotu dążącego do przetrwania Kennetha Waliza^{1 2}.

Bezpieczeństwo jest konstrukcją społeczną, aktem deklaratywnym, wynikiem oddziaływania państwa. Kształtują je przekonania o święcie, w tym dotyczące natury bezpieczeństwa, norm regulujących relacje społeczne i użycie siły oraz sposób postrzegania „innego” jako na przykład rywala czy wroga¹⁴. Zagrożenie dla bezpieczeństwa nic jest dane a priori, lecz tworzone (konstruowane) w procesie społecznym. Nie jest przyczyną działań prowadzonych w ramach polityki bezpieczeństwa, lecz ich rezultatem¹⁵. Aktor sekurytyzujący określa zagadnienia zaliczane do dziedziny bezpieczeństwa, żeby w ten sposób uzyskać zgodę na zastosowanie środków wyjątkowych. Zdaniem Barry'ego Buzana „bezpieczeństwo jest jakością, którą aktor wszczepia do zagadnienia poprzez, sekurytyzację polegającą na przedstawieniu danego zagadnienia na arenie politycznej w specyficzny sposób”¹⁶.

Dane zagadnienie może być: 1) nicupolitycznione, jeśli nic jest przedmiotem debaty publicznej i działania państwa, 2) upolitycznione, jeżeli jest przedmiotem decyzji rządu i alokacji środków w ramach reguł systemu

Sitot

_ kiV«r.ar>.

politycznego, lub 3) zsekurytyzowanc, gdy państwo podejmuje działam; nadzwyczajne, które znajdują się poza standardowymi procedurami po li tycznymi. Sckurylyzacja jest zatem zawieszeniem reguł normalnej po lityki. Aktor sęku ryty żujący, najczęściej rząd, definiuje zagadnienie jaki zagrożenie dla danego przedmiotu referencyjnego bezpieczeństwa, na przy kład suwerenności państwa¹'. Odwrotnym procesem jest dcsckurytyzacja która przywraca normalność w konsekwencji ponownego objęcia danego za gadnienia regularni systemu demokratycznego. Dcsckurytyzacja następuj* po zmniejszeniu się strachu przed przemocą i przywróceniu „normalnego' procesu |>oliiyczucgo.

Sckurylyzacja jest przeciwieństwem polityzacji. Polityzacja włącza za gadnienia, które wcześniej pozostawały niezauważone, w debatę polityczną Sckurylyzacja odwrotnie wyłącza zagadnienia z. pola debaty, przechodź do dekretów, specjalnych plenipotencji, faktów dokonanych. Polityzacji z. punktu widzenia demokratycznej teorii normatywnej jest zjawiskiem po zytywnym, natomiast sckurylyzacja negatywnym. Sckurylyzacja może byt więc postrzegana jako radykalna forma r/epolityzacji. Jest więc odpolitycz nicnicm, ale dodatkowo nasyconym elementem bezpieczeństwa i wojenne retoryki. Sckurylyzacja jest jednorazowym aktem, dcsckurytyzacja przeciw nic - procesem, ł atwiej zatem można coś usekurytyzować niż zdesekuryty zować i powrócić do stanu „normalnej” polityki¹*.

Sckurylyzacja nie jest procesem intcrsubicktywnym, toczącym się między aktorem sckurytyzującym a społeczeństwom, lecz aktem nakazującym przebiegającym jednokierunkowo od aktora do społeczeństwa. Artykulacji zagrożenia i dcsygnacja przez, suwerena tych, którzy zagrażają państwu umożliwia zawieszenie normalnych zasad polityki, wprowadzenie stanu wyjątkowego i „polityki paniki . Żeby sckurylyzacja była skuteczna, opinii publiczna musi traktować zagrożenie jako rzeczywiste i poważne oraz akceptować użycie rozwiązań znajdujących się poza repertuarem „normalnych" środków politycznych. Nic jest przy tym istotne, czy dane zagadnienie obiektywnie stanowi rzeczywiste zagrożenie dla bezpieczeństwa”.

Aktor sckurytyzujący może legitymizować określony porządek, motywować społeczeństwo lub jednoczyć je przeciwko określonej grupie. Na przykład określenie zmiany klimatu jako zagrożenia dla bezpieczeństwa

^,ł Ibidem. $.55.

Thiciry Balzacq, Cwutruclć/tsm and Sccuniioiiion Studia, w: Myriam Dunn Cavclty, V»ctOf Mauer (red.). The Routledgt Handbook of Security Studia, London, New York: Roulłcdgc 2010, $.60.

¹⁴ Bnan Frcdcrkmg, Constructlng Ptat-Cold War CoUeetive Security, .American Potilieal Science Kev>cw- 2003, l. 97. nr 3, $. 365.

” t)avid Campbell, Writirtg Securit/ United States Foreign fbltcy and the fbltita of Identity, MaiKhe$ter: .Manchester Umver$ily Pres* 1992, s. 18.

“ Barry Buzan. Ole W»cvcr. Jaap dc Wiklc. Security A Noe Framewrk for Anafysis, Bouklcr Lynnc Rtcnner 1998, s. 201.

Ibidem, s. 23.

'* Uwagę tę zawdzięczam Kacprowi S/uleckienui.

¹⁶ Michael C. William*, ModtmUy, Identity and Security: A Ctmment on Mc „Copenhagfn Contrweny’, „Rcview ot International Studics" 199S, t. 24, nr 3. s. 435; CA.S.E. Collcetrve. 2006. s. 473.