s9(2)

KONSTRUKTYWIZM

się zagrożeniom. Natomiast bezpieczeństwo ontologiczne to dla niego Strach przed chaosem i nieokreślonym poczuciem zagrożenia ze strony obcych*'. W dążeniu do konsolidacji tożsamości narodowej państwa marginalizują różnych „innych”, którzy nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa fizycznego, ale przez swoje istnienie podważają legitymację państwa narodowego.

Brem J. Stccle dowodzi, że niespójność tożsamości może zmusić państwa do działań umacniających ich bezpieczeństwo ontologiczne. Państwa podejmują działania o charakterze moralnym w celu zaspokojenia potrzeby własnej tożsamości, nawet jeżeli mogą one zagrozić ich fizycznemu istnieniu. W przeciwnym razie ich poczucie tożsamości, równie ważne dla trwania państwa co integralność fizyczna, zostałoby poważnie zakłócone. Ignorowanie zagrożeń dla bezpieczeństwa oniologiczncgo powoduje rozdwojenie jaźni. Na skutek różnicy między narracją a rzeczywistym zachowaniem dochodzi do wywołania „wstydu”, który budzi wyrzuty sumienia⁴⁵. Różnice między bezpieczeństwem fizycznym i bezpieczeństwem ontologicznym zostały przedstawione w tabeli 6.1.

Tabela 6.1. Bezpieczeństwo fizyczno a bezpieczeństwo ontologiczne

Cecha	Bezpieczeństwo fizyczne	Bezpieczeństwo ontologiczne
Rozumień* Pczp cczeństwa	przetrwanie	bycie
.Iwc^zenie" podrnlotćw	lozkfao sil	procedury i tożsamość własna {telf-hfentily)
ŹrOdto nieOezpeczeństwa	strach przed zagrożeniom	niopotój wosec rozdwojenia jaźni
Skutek Kędnyth Occyzii	szkoda fizyczna	wstyd
Miary	zmiana zdolności materialnych. śmierć, szkoda	różnica między narrac^ a rzeczywistym zachowaniem, wyrzuty sumienia
Zm-ana strukturalna	zmiana rozkładu trf	zm%»na toższmcSo 1 zachowania aktorów

Źiódto. BfWt J. s-.celo. OnlofctrCJl Sectmfy in Mctn*Uon»t RtUlhn. Se/r-WenMy *nd the IR SU!i\ New York. loodco: RojtleOgc 2003. i. 52.

⁴¹ Jcf Huyyium.ScYK/irr/ 'Mwido ióu M«an? Front Ccnecpt to TluckSig/ufier. .ITuropcan Journal of International Kelatior.s" 1998. t. 4. nr 2, s. 242.

° tirem J. Stcdc. Onloiogical Śtturiiy in Inlcmalicra! Rchtions. Stif-ldmlity and the IR Slalf, New York. London: Koutlcdgc 200S.S. 2-3.

Bezpieczeństwo ontologiczne tworzy warunki dla właściwego określeni relacji między środkami i celami. Państwo wic, jak się zachowywać i ja „być”, czuje się bezpieczne mimo, a nawet dzięki występowaniu konfliktt Bezpieczeństwo ontologiczne nie musi więc implikować pokoju. W wypadk braku bezpieczeństwa ontologiczncgo państwo nic może rozróżnić rzecz) wistych zagrożeń i stawia na pierwszym miejscu realizację bezpośrednie potrzeb⁴⁶.

Bezpieczeństwo ma więc dwoistą naturę, z jednej strony państwo dąż do zapewnienia sobie bezpieczeństwa fizycznego, z drugiej zaś strony - b określić swoją tożsamość i uzyskać bezpieczeństwo ontologiczne - mu: zagrażać innemu. Klasyczny dylemat bezpieczeństwa polega na tym, ż działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa podejmowane prze jedno państwo, są postrzegane prze/ inne państwa jako działania zagraża jące. 'tymczasem dylemat bezpieczeństwa ontologiczncgo polega na tyir że państwa mogą być zmuszone do wybrania między bezpieczeństwen fizycznym a bezpieczeństwem ontologicznym. Na przykład powstani warszawskie było z perspektywy bezpieczeństwa fizycznego działaniem bez sensownym, doprowadziło bowiem do zgładzenia najlepszej części spo tcczeńsiwa, a w konsekwencji do osłabienia siły i możliwości rozwoji państwa. Z perspektywy bezpieczeństwa ontologicznego było ono jednał w pełni uzasadnione, zgodne z wyznawanymi zasadami, i zaspokajali potrzebę umocnienia tożsamości państwa.

Państwo może być zainteresowane wywołaniem i pod trzy mywa nien konfliktu, który zagraża jego bezpieczeństwu fizycznemu, ale umacnia toż samość i zapewnia bezpieczeństwo ontologiczne. Zakończenie konfliktu ro dziłoby poczucie zagrożenia, postawiłoby bowiem państwo w sytuacj niepewności co do własnej tożsamości i tożsamości innych⁴⁷. Dla Stanów Zjednoczonych niezdolność do odstraszenia terrorystów była nic tylko za grożeniem dla bezpieczeństwa fizycznego, lecz także dla bezpieczeństwa ontologicznego. Skala działań podjętych w Afganistanie i Iraku może byt wyjaśniona chęcią zapewnienia bezpieczeństwa ontologicznego^{1 2 3}*. Dylemat bezpieczeństwa ontologicznego jest obecny w konfliktach na Bliskiir Wschodzie, Bałkanach i Kaukazie.

Jedną z praktyk przezwyciężania dylematu bezpieczeństwa ontologiczncgo jest wzajemne odstraszanie, które umacnia bezpieczeństwo fizyczne bez zagrażania bezpieczeństwu ontologicznemu. Działania podejmowane

1

** Jcnnifcr Miizcn, Or.irAoyKal Socuruy m Word Mury Sut!< Identlty and t)x StCUrify Diknima

2

„Buropean Journal ot Forcign Rctjtions* 2006, i. 12. nr 3. s. 345.

3

' Ibidem, s. 353-354.

« Ep«cin. 2007, s. 13-19.