Rozdział 6 strona4 155

1

1

154

Zbiór icidmi z mikroekonomii

Produkt homogeniczny (jednorodny, standardowy) - cecha produktu (typowa dla rynku doskonale konkurencyjnego) oznaczająca sytuację, w której wszyscy producenci funkcjonujący w ramach danej gałęzi wytwarzania dostarczają na rynek produkt identyczny pod względem cech fizycznych i właściwości użytkowych.

Utarg całkowity - łączny przychód (wpływy pieniężne) przedsiębiorstwa ze sprzedaży' określonej ilości produktu. Stanowi go iloczyn ceny i sprzedanej ilości produktu. Utarg całkowity równy jest wydatkom konsumentów poniesionym na nabycie produktu.

Utarg przeciętny - przychód przypadający na jednostkę sprzedanego produktu. Gdy na rynku nie występuje dyskryminacja cenowa, wówczas jest on równy cenie produktu.

Utarg krańcowy - zmiana utargu całkowitego wywołana zwiększeniem sprzedaży produktu o dodatkową jednostkę. Tylko w warunkach konkurencji doskonalej jest on równy cenie produktu.

Zysk księgowy określa go różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży produktu a wykazanymi w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa kosztami ich uzyskania.

Zysk ekonomiczny (nadzwyczajny) - stanowa go różnica między utargiem całkowitym a kosztami ekonomicznymi (obejmującymi koszty księgowa oraz koszty alternatywne czynników wytwórczych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej).

Zysk normalny (zerowy zysk ekonomiczny) osiągany jest przez przedsiębiorstwo wówczas, gdy przychody ze sprzedaży produktu pokrywają jedynie koszty ekonomiczne poniesione na ich uzyskanie. Równy on jest kosztom alternatywnym środków produkcji zaangażowanych w działalność gospodarczą przedsiębiorstwa.

Cena zamknięcia przedsiębiorstwa to taki poziom ceny rynkowej produktu, przy którym przedsiębiorstwo powinno w krótkim okresie wstrzymać proces produkcji, w długim zaś zostać zlikwidowane, co pozwoli mu zmniejszyć ; rozmiary generowanej straty. Jest to każda cena rynkowa produktu niższa od minimalnego poziomu przeciętnego kosztu zmiennego, zwanego punktem zaniknięcia przedsiębiorstwa.

Ekonomiczne optimum produkcji to optymalne z ekonomicznego punktu widzenia rozmiary produkcji w przedsiębiorstwie, tj. takie, przy których przedsiębiorstwo maksymalizuje osiągany zysk ekonomiczny (lub minimalizuje ponoszoną stratę). Zachodzi ono wówczas, gdy utarg krańcowy ze

sprzedaży produktu zrównuje się z kosztem krańcowym jego wytworzenia. Gdy przedsiębiorstwo kształtuje rozmiary produkcji na poziomie odpowiadającym punktowi optimum ekonomicznego - mówi się, że znajduje się ono w stanie równowagi.

Krótkookresowa równowaga przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego występuje wtedy, gdy przedsiębiorstwo w krótkim okresie wytwarza produkcję o rozmiarach odpowiadających punktowi optimum ekonomicznego. Przedsiębiorstwo ma możliwość osiągania zysku ekonomicznego, gdyż cena rynkowa produktu kształtuje się w tym okresie zazwyczaj na poziomie wyższym od przeciętnego kosztu całkowitego ponoszonego przez firmę przy tej wielkości produkcji.

Długookresowa równowaga gałęzi wolnokonkurencyjnej - mówi się o niej wówczas, gdy w długim okresie cena rynkowa produktu kształtuje się na poziomie zrównującym ją z minimalnym poziomem kosztu przeciętnego, ponoszonego przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w danej gałęzi wytwarzania. W takiej sytuacji procesy wejścia i wyjścia z gałęzi ustają, a przedsiębiorstwa osiągają jedynie zysk normalny.

Pytania systematyzujące wiedzę i problemy do przemyślenia

1.    Jaka jest różnica pomiędzy zyskiem ekonomicznym a zyskiem księgowym?

2.    W jaki sposób przedsiębiorstwa konkurują ze sobą na doskonale konkurencyjnym rynku?

3.    Przedstaw graficznie oraz omów mechanizm wyznaczania ceny rynkowej produktu w warunkach konkurencji doskonałej.

4.    Dlaczego krzywa popytu rynkowego na produkcję gałęzi wolnokonkuren

cyjnej me jest doskonale elastyczna cenowo, skoro popyt rynkowy jest sumą popytów indywidualnych, a każde przedsiębiorstwo wolnokonkurencyjne „odbiera" poziomą krzywą popytu na swoją produkcję?    ₍

5.    Wyjaśnij, dlaczego krzywa popytu na produkcję pojedynczego przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonalej jest jednocześnie krzywą jego utargu przeciętnego i krańcowego.

6.    Przedstaw zasady wyznaczania przez przedsiębiorstwo rozmiarów produkcji maksymalizujących jego zysk (lub minimalizujących stratę) Jakie wielkości