SCAN0057

e)orzecznictwo TS i ETPC w Strasburgu

Karta jest dokumentem wiążącym prawnie, większość praw w niej zawartych nie przysługuje jednak na mocy samej Karty, prawa te już istnieją i stanowią ogólne zasady prawa. Karta je potwierdza.

Prawa wymienione w Karcie stosuje się do instytucji, organów i jednostek organizacyjnych UE przy poszanowaniu zasady pomocniczości a także do państw członkowskich wyłącznie w zakresie w jakim stosują one prawo UE. Karta więc nie ma zastosowania do całego prawa krajowego lecz do części która wchodzi w zakres stosowania prawa UE. Karta nie nadaje Unii żadnych nowych uprawnień. Niektóre przepisy Karty wyraźnie odsyłają do szczegółowych unormowań prawa Unii lub prawa państwa czł. (no art.9 KPP) Są one wówczas stosowane zgodnie ze wskazanym prawem. Karta potwierdza że prawa podstawowe nie mają charakteru bezwzględnego. Możliwe są ich ograniczenia po spełnieniu następujących warunków:

-muszą być przewidziane przez prawo i szanować istotę tych praw

-muszą być konieczne i odpowiadać istotnie celom interesu ogólnego lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób

-muszą wypełniać kryteria proporcjonalności Protokół nr 30 „polsko -brytyjski”

Zgodnie z powyższym protokołem dołączonym do traktatu z Lizbony, na Kartę nie można powołać się skutecznie wobec Zjednoczonego Królestwa i Polski, które to państwa korzystają z odstępstwa że Karta nie rozszerza zdolności TS ani żadnego sądu tych dwóch państw do uznania że przepisy prawne lub działania administracyjne w tych państwach są niezgodne z prawami lub zasadami, które są w niej potwierdzone. A zatem obywatele Polski i Zjednoczonego Królestwa mogą powoływać się przed sądami krajowymi na prawa podstawowe jako ogólne zasady prawa a nie bezpośrednio na KPP. Protokół jednak nie wyłącza ochrony praw podstawowych jako zasad ogólnych prawa Unii.

Przystąpienie UE do EKPC

1 .Skarga przeciwko państwom członkowskim

EKPC dopuszcza możliwość wniesienia skargi z tytułu naruszenia praw człowieka do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Skargę taką mogą wnieść przeciwko państwu stronie - jednostka czyli osoba fizyczna lub prawna lub inne państwo strona Konwencji. Wyroki ETPC są wiążące dla państwa i egzekwowane poprzez wywieraną presję polityczną przez Radę Europy (nie ma zatem wyroków Trybunału Sprawiedliwości). Do Trybunału mogą zatem zostać wniesione skargi dotyczące niezgodności prawa Unii z Konwencją.

Naruszenia norm prawnych mogą zostać przypisane państwom członkowskim jako stronom Konwencji. Wynika to z faktu że Trybunał w Strasburgu przyjął że państwa członkowskie Unii jako strony EKPC ponoszą odpowiedzialność za własne zobowiązania międzynarodowe oraz za działania stworzonej przez siebie organizacji międzynarodowej o ile organizacja ta nie zapewnia ekwiwalentnej ochrony praw człowieka. Kryterium ekwiwalentnej ochrony jest następujące: państwa członkowskie nie ponoszą odpowiedzialności za działania organizacji międzynarodowej tak długo jak ta organizacja uważana jest za chroniącą prawa podstawowe w sposób który może być uważany przynajmniej za równoważny w stosunku do oferowanego przez EKPC. Domniemanie równoważności ochrony jest jednak wzruszalne gdy w danym szczególny przypadku okaże się że ochrona praw gwarantowanych Konwencją jest w oczywisty sposób niedostateczna.

2.Skarga przeciw Unii

W obecnym systemie jednostka nie może bezpośrednio skarżyć aktów organów Unii przez Trybunałem w Strasburgu, gdyż nie jest uczestnikiem postępowania przez Trybunałem. Obecnie trwają prace na przystąpieniem Unii do Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Odpowiedni przepis kompetencyjny wprowadzono do nieistniejącego obecnie traktatu konstytucyjnego, ale przeniesiono go do Traktatu z Lizbony. Przepis ten mówi że Unia przystępuje do EKPC. Przystąpienie do Konwencji nie narusza kompetencji Unii określonych w Traktatach. Dostosowania muszą się znaleźć również w samej Konwencji, dlatego też został podpisany protokół (wszedł w życie po Traktacie z Lizbony) dający zgodę Unii na przystąpienie do Konwencji. Obecnie trwają prace nad szczegółowymi rozwiązaniami dotyczącymi przystąpienia Unii do Konwencji.