scanR6

procesu gospodarczego wpłaca do budżetu część podatku od towarów i usług - przypadającą na jego wartość dodaną. W obrocie handlowym wartość ta wynika z marży, jaką realizuje podmiot handlowy.

Mechanizm opodatkowania produkcji i obrotu towarowego podatkiem VAT przedstawia tabela 6.1.

Tabela 6.1. Opodatkowanie faz obrotu towarowego za pomocą VAT (w zł)

Faza produkcji i obrotu towarowego	Cena zakupu netto	Marża	Cena sprzedaży netto	Należny VAT (22%)	Podatek naliczony (przy zakupie)	Podatek wpłacony do budżetu
(1)	(2)	(3)	(4)	(5)	(6)	(7)
I. Dostawca surowców	-	-	200,-	44,-		44,-
II. Producent	200,-	-	600,-	132,-	44,-	88,-
III. Duży hurt	600,-	60,- (10%)	660,-	145,2	132,-	13,2
IV. Mały hurt	660,-	99,- (15%0	759,-	167,-	145,2	21,8
V. Detalista	759,-	151,8 (20%-)	910,8	200,4	167,-	33,4
Razem	-	-	-	-	-	200,4

Całkowity podatek od sprzedaży wyrobu finalnego wpłacony do urzędu skarbowego wyniósł 200,4 zł. Podatek ten był stopniowo płacony przez wszystkich uczestników obrotu (kolumna 7), natomiast dla żadnego z nich nie stanowił kosztu działalności. Podatnicy wpłacili do budżetu, w każdej fazie obrotu, jedynie podatek od wartości dodanej (wynikający z marży realizowanej przez te podmioty).

Zgodnie z generalną zasadą podatnik posiada prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Poza szczególnymi wyjątkami (art. 86 ust 10 ustawy o VAT) prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny i nie później niż w rozliczeniu za miesiąc następny¹²⁸.

W Polsce obowiązuje zasada, że ogół czynności objętych podatkiem od towarów i usług jest dokumentowany jedynie fakturami VAT. Podatnicy VAT mają obowiązek prowadzenia rejestrów zakupów oraz rejestrów sprzedaży. Dokumenty te pozwalają w ciągu miesiąca ująć wszystkie faktury potwierdzające zakup oraz sprzedaż.

Przykład 1. Rozliczenie podatku VAT

Miesiąc luty:

Zakupy		Sprzedaż
Faktura ! (towar A)		Faktura 1 (towar A)
wartość netto	1000,-	wartość netto	1200,-
naliczony VAT (22%)	220,-	należny VAT (22%)	264,-
suma faktury	1220,-	suma faktury	1464,-
Faktura 2 (towar B)		Faktura 2 (towar B)
wartość netto	3200,-	wartość netto	4000,-
naliczony VAT (7%)	224,-	należny VAT (7%)	280,-
suma faktury	3424,-	suma faktury	4280,-
razem VAT naliczony	444,-	razem VAT należny	544,-
(należność od US)		(zobowiązanie wb US)

Obniżenie podatku należnego o podatek naliczony 544,- - 444,- = 100,-

^1-8 P. Sasin, W. Sasin, Podatek od towarów i usług VAT na nowych zasadach w roku 2005, Wyd. Sigma, Skierniewice 2005.

127