*, vwv J • Ut;<£. JCU.AJ.CUV, i£tf jgęfgw 4WUU WICJ-^C OAt^ HCtAA-Cll 1 AUAAA AAICAU JA tcilVAt-'J IĆAU1, JdiVĆJ W y &ŁI&CZiit JĆJ
wszystkie rodzaje raka występują pięciokrotnie częściej wśród rozwie- właściwości środka, poprzez który jest ona przekazywana; przykładem dzianych niż wśród samotnych. i p*-takiej drogi może być język bądź któryś z kanałów komunikacji niewer-
Druga grupa wyróżniona przez Adlera i Rodmana — to potrzeby ego. halnej. Tak zakodowana informacja dociera do odbiornika, którym może Komunikowanie się z innymi ludźmi jest jedynym sposobem, by dowie-vfKf%ć przykładowo któryś ze zmysłów człowieka. Za pośrednictwem tych dzieć się, kim jesteśmy. Zarówno poczucie tożsamości, jak i odpowiedź . receptorów informacja w swej zakodowanej postaci dociera do „głowy” na szereg pytań dotyczących cech, które wymagają relatywizowania wo- i# odbiorcy i aby była zrozumiana, musi nastąpić jej odkodowanie. Proces bec innych ludzi (np. o atrakcyjność, zręczność itp.), są efektem wymia- igc odkodowywania wiąże się z interpretacją otrzymanego komunikatu. Za-ny informacji między ludźmi. A zatem dopiero kontakty z innymi ludźmi ik równo w procesie kodowania, jak i odkodowywania, różne czynniki mo-w jakimś sensie nas określają. gą doprowadzić do zmian, które spowodują, że zarówno komunikat wy-
Kolejna grupa — to potrzeby społeczne. Punktem wyjścia jest tu słany, jak i odebrany nie będą zgodne z intencjami nadawcy. Niezależ-stwierdzenie, że poprzez komunikowanie się wiążemy się społecznie z in- |$:me od pułapek kodowania i odkodowywania, przekazowi informacji to-nymi ludźmi. Zdaniem autorów, proces ten jest determinowany trzema warzyszy szum, stanowiący zakłócenia na drodze jej przekazywania, rodzajami potrzeb, które opisał William Schutz. Pierwsza z nich — to Również ten szum informacyjny może być źródłem zniekształceń w toku potrzeba przyłączenia się, potrzeba posiadania poczucia, że się jest uczest- przekazywania informacji od nadawcy do odbiorcy.
Znacznie bardziej rozbudowany model komunikowania się interper-; sonalnego, czerpiący jednak z podstawowego modelu Shannona i Weavera, i- proponują Adler i Rodman (1985; patrz rys. I—4).
m
'/A,/-.
i}”.':
£.
Szum
Szum
■ ■
Rys. 1-4.
Szum
Rozbudowany model komunikowania się (Wg: Adler, Rodman, 1985)
Szum
nikiem jakichś relacji społecznych. Druga potrzeba jest związana z pragnieniem posiadania kontroli nad otoczeniem czy też możliwości wywierania wpływu na inne osoby. Owa możliwość może być zarówno formalna (w relacjach szefa z podwładnym), jak i nieformalna, zwykle bardziej subtelna (np. działanie dziecka zmierzające do wytrącenia rodziców z równowagi). Kolejną potrzebą społeczną jest potrzeba przywiązania, manifestująca się jako pragnienie opiekowania się innymi ludźmi i jako świadomość, że inni opiekują się nami.
, Ostatnią wreszcie z grup wyróżnionych przez Adlera i Rodmana są potrzeby praktyczne. Komunikacja pozwala przekazać i uzyskać informację istotną dla sprawnego funkcjonowania. Może to być zarówno informacja, którą nam przekazują w szkole o tym, jak zbudowany jest świat, jak i informacja przekazana ekspedientce w sklepie, dotycząca tego, co zamierzamy kupić.
6,2.1. Modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej
Zdecydowana większość modeli usiłujących przedstawić ogólny wzorzec przebiegu komunikacji interpersonalnej wychodzi od modelu, który na % potrzeby teorii komunikacji sformułowali Shannon i Weaver. W ramach tego modelu wyodrębniono w procesie komunikowania pięć elementów: a) źródło informacji; b) przekaźnik; c) kanał; d) odbiornik; e) odbiorcą.
Jak widać z użytych tu pojęć, model ten ma szersze zastosowanie niż tylko do opisu komunikacji między ludźmi. Jeśli jednak ograniczyć się do ludzi, to model ten opisuje ich komunikowanie się w sposób nastę-pujący. Źródłem informacji jest tu człowiek, co można rozumieć co najmniej w dwojaki sposób: po pierwsze, informację stanowi wszystko to, co jest zawarte „w głowie” człowieka; po drugie, źródłem informacji jest całokształt zachowań człowieka. Informacja wysyłana przez człowieka zostaje w określony sposób zakodowana, co w tym modelu oznacza drogę (kanał) przekazu informacji. W każdym przypadku wybór ka-
Najważniejszymi czynnikami, rozbudowującymi model Shannona i Weavera, są: a) dwukierunlcowość przebiegu komunikatów; b) ich wzajemne powiązanie poprzez system sprzężeń zwrotnych, co powoduje, że nadawca staje się jednocześnie odbiorcą; c) uwzględnienie szeroko rozumianego środowiska członków interakcji. Wyjściowy model tych autorów opisywał w zasadzie przekaz informacji w jedną stronę. Natomiast dla interakcji między ludźmi istotne jest (poza wyjątkowymi sytuacjami) to, że informacje są przekazywane w obie strony, tak że każdy z członków interakcji staje się nadawcą i odbiorcą komunikatu. Co więcej, po-