skanuj0006(2)

Część IV. Przedmiot ir iędzyn a rodowych stosunków poJ:l\czp.vch

360

i innych niezbędnych artykułów oraz cenami rynkowymi tych towarów. Bardziej wyszu kanym sposobem na pozyskiwanie środków finansowych pozostaje cksploacac'a bogactw naturalnych (tj. diamentów, szmaragdów, ropy naftowej, miedzi i szlachetnych gatunków drewna), wprowadzanie ..podatków wojennych’’, opłat za ochronę, handel bronią czy *cż produkcja i sprzedaż narkotyków.

Analizując zagadnienie ewolucji obliczu konfliktów zbrojnych, zasadne wydaje s^:ę także wskazanie, iż co pewien czas mówić można o zaistnieniu tzw. rewolucji (_a $_cj_ ślej. rewolucyjnego przełomu) w dziedzinie wojskowości (Rcwkrtion i>r Miłitaiy Affairs RMA). a więc głębokiej zmianie sposobu prowadzenia walki zbrojnej, skutkującej zz-sadniczym wzrostem zdolności bojowych i militarnej skutec/.rości działań sil zbrojnych spowodowanej przez: (I) zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych na pcirzc-by działań wojennych. (2) transformację oblicza sil zbrojny ..ii, polegającą im zmianie sposobu zorganizowaniu, szkolenia i wypnsu/ania tych sil oraz (3) wprowadzenie nowatorskich koncepcji prowadzenia działań w> jennych.^

Wyrazem ostatniej, dokonującej się obecnie RMA, warunkowanej dynamicznym rozwojem technologii komputerowej w zakresie pozyskiw ania, przetwarzania i wymiany informacji, a następnie wykorzystaniem tej technologii na polu bitwy w wyniku komputeryzacji i intensyfikacji pow iązań systemów: dowodzenia, kontroli, łączności, przetwarzania danych, wywiadu, obserwacji, rozpoznania (C4ISR) oraz samego uzbrojenia, pozostają prowadzone przez państwa Zachodu operacje wojskowe lat 90. XX w. i początku XXI w. w Iraku. Jugosławii i Afganistanie.

Dostrzegalna w nich zmiana sposobu prowadzenia działań zbrojnych polegała m.in. na: wykorzystaniu dla celów operacji wojskowej ogromnej liczy danych, przewyższających liczbę informacji dostępnych we wcześniejszych konfliktach zbrojnych, równoczesnym atakowaniu wszystkich ważnych celów militarnych i politycznych, prowadzeniu operacji wojskowych w dużym stopniu niezależnie od warunków atmosferycznych i pory dnia oraz lokalizacji geograficznej, zastosowaniu mięcizykoniynentalnegoprocesu planowania w czasie rzeczywistym, wykorzystaniu satelitarnych systemów rozpoznania, dowodzenia i łączności, zwiększonym wykorzystaniu coraz nowocześniejszej broń konwencjonalnej nowej, generacji (określanej mianem broni inteligentnej, smart wsapons) jak np. bojowe środki rażenia precyzyjnie naprowadzane (r.p. laserowo lub z wykorzystaniem satelitarnego systemu nawigacyjnego GPS) lub samonaprowadzające się (np. odnajdujące zakodowany w pamięci cci dzięki umieszczonemu w pocisku czujnikowi telewizyjnemu lub termowizyjnemu), powierzeniu kluczowej roli w dziabniach zbrojnych siłom powietrznym, zwiększonej interoperacyjności działań wszystkich rodzajów sił zbrojnych i swobodzie ich używ ania oraz zmniejszeniu wielkości sil wojskowych zaangażowanych w działania zbrojne.

Skutkowało to m.in.: zapewnieniem dotychczas w tej skali niedostępnej znajomości i kontroli pola walki, uzyskaniem całkowitej przewagi w powietrzu, wyjątkową szybko-

Istota RMA określana test w iitsraiutzs « sposób różnorodny, co prowadzi dc bardzo szerokiego Spektrom definicyjnych ujęć lego zjawiska. Zok. R. O Hur.d.cj. Pas: Rao:it::o>:s. Fu:urc Tntnsfcmetioni. \Vr.a: ca-i lite history o* reioiaiias mh:ar affair.< icil us about tnmsforminf the V. S A/i.’iun ?. Santa Monica ]99^u. L'RL:< htlp: •www.raad ors pjbs r/.onograph-;epori&'MR10Z9'ir.dcx. iv.r.il>.

t-ia (skrócenie czasu potrzebnego do wykrycia i unieszkodliwienia celu), precyzją i skutecznością działań zbrojnych oraz ich zwiększoną descrukcyjnością, ograniczeniem licz-Ij.. dokonywanych ataków i zakończeniem konfliktu zbrojnego w jego wczesnej fazie, roważnym ograniczeniem zdolności bojowych przeciwnika, sparaliżowaniem funkcjonowania jego państwa oraz zdolności do odtwarzania utraconego potencjału militarnego ograniczeniem ryzyka wystąpienia ofiar wśród ludności cywilnej ora2 radykalnym obniżeniem poziomu strat sil własnych przy zasadniczej dysproporcji sirat po stronic sił workowych przeciwnika.

Operacje tc potwierdziły tak/c. iż zmianie ulega oblicze sił zbrojnji h. Nie są to już masowe armie /.nnne z poprzedniego okresu, gdyż zwycięstwo w zbrojnej konfrontacji nie jest w bezpośredni sposób uzależnione od liczby zmobilizowanych żołnierzy. Armie najsilniejszych państw świata zostały poddane redukcji w zakresie stanu osobowego i ilości posiadanego w okresie zimnej wojny sprzętu, jednocześnie wyposażono je w nowoczesną broń wykorzystującą najnowsze osiągnięcia ckkb uniki, nowe materiały i rozw ią-zania konstrukcyjne (np. technologie SieaWi)^,4> systemy napędowe i śi.ióki wybuchowe. Praktyka wskazanych operacji wykazała, iż wyszkoleni żołnierze (należy dostrzec istotny wzrost roli sil specjalnych), posługujący się zaawansowanym technologicznie uzbrojeniem, potrafią odnieść militarną przewagę nad dużo liczniejszym przeciwnikiem. Operacje tc dowodzą też, że we współczesnych konfliktach zbrojnych zasadniczą rolę odgrywają nowoczesne siły powietrzne, które ograniczają, a nawet w pewnych sytuacjach wyłączają, istnienie znanych z poprzednich okresów historycznych decydujących bitew, przeciągających się walk pozycyjnych, oblężeń czy nawet linii frontu, zaś czas reagowania. zasięg oraz mobilność sil powietrznych stwarza możliwość szybkiego, precyzyjnego i skutecznego uderzenia na stale i ruchome cele na całym terytorium strony przeciwnej.

Podsumowując zagadnienie zmieniającego się oblicza wojny, możemy zatem stwierdzić. że obecnie mamy do czynienia ze swoistą polaryzacją oblicza konfliktów zbrojnych, istnieje bowiem grupa konfliktów, w których zasadnicze działania wojenne skierowane są głównie przeciw ludności cywilnej, oraz konflikty, w których dominującą rolę odgrywają działania toczone przy użyciu coraz bardziej zaawansowanego technologicznie uzbrojenia, a ludność cywilna nie stanowi bezpośredniego i zamierzonego celu prowadzonych operacji wojskowych.

Kontynuując analizę zjawiska wojen i konfliktów zbrojnych, w oparciu o kryterium celu działania strony konfliktu, wyodrębnić można wojnę napastniczą (określaną mianem wojny zaborczej, kolonialnej czy imperialistycznej) oraz wojnę obronną (oprócz działań mających na celu odparcie przez państwo zewnętrznej agresji, obejmuje ona także wojny antykolonialne i narodowowyzwoleńcze). Kryterium to stwarza także możliwość wyodrębnienia kor.flii- ców nakierowanych na wywołanie zmian w zakresie sprawowania władzy (celem staje się obalenie istniejącego systemu politycznego łub zmiana w danym państwie ośrodka decyzyjnego) oraz konfliktów, których strony dążą do osiągnięcia zmian odnoszących się do statusu określonego terytorium (wówczas celem

^u Technoiogu? niskie; wykrywalności polegające aa zm.nictszem.u śtadów akustycznych, elektromagnetycznych. radarowych i w podczerwieni, co w efekcie w istotny sposób zmr:si'zu tur lez całkowicie wy łączu mcziiwok" wykrycłZ sanwioiu. rakiety czy okręty.