Redukcja Sn(IV) do Sn(II) jest dla nas korzystna, bo pozwala na wykrycie jonów Sn2* (czyli (SnCl4]2~) jako reduktora. Np: w znanej nam już reakcji z roztworem HgCI2 (2 krople), następuje redukcja odczynnika do białego osadu Hg?Cl? i ewentualnie dalej, aź do czarnej Hg°. Reakcje połówkowe mają postać następującą:
l°etap redukcji 2° etap redukcji
2 HgCl2 + 2 e ^ Hg,Cl, + 2 Cl" He,Cl, + 2 e 2 2Hg° + 2Cr
biały czarny
[SnCl4]2" + 2 Cl" ^ (SnCl6J2" + 2e utlenianie Sn(Il)
Z drugą częścią roztworu zawierającego HfSbCU], H2[SnCl*] i nadmiar HCI, wykonamy reakcję na „płaszcz cynowy”.
Małą cienką probówkę myjemy od zewnątrz, napełniamy zimną wodą i opłukujemy H20 destylowaną. To będzie nasz „reaktor z chłodnicą”.
Do parowniczki wlewamy: kilka cm3 stęż. HCI, badany roztwór i dodajemy troszkę metalicznego cynku. Intensywnie wydziela się wodór, a jednocześnie następuje redukcja kompleksów cyny do cyno wodoru SnH4t. Gdy roztwór zaczyna się burzyć, mieszamy go przez *> 10 sekund probówką - „chłodnicą” i wprowadzamy ją (lekko potrząsając) do utleniającej części płomienia dobrego palnika. Jeżeli na powierzchni probówki pojawi się niebiesko-chabrowe świecenie, będzie to świadczyło o obecności cyny. W razie wątpliwości, probówką znowu mieszamy reagujący (!) roztwór i ponownie wprowadźmy ją do płomienia.
Jeżeli w roztworze znajdują się jony fSnCl6]"", reakcję możemy zapisać w postaci:
[SnCl6]2- + 4Zn0 + 4H‘ - SnJHjT + 4 Zn2’+ 6 C1‘
I
[SnCI<J2‘ + 4 H' + 8 e S SnH4 + 6 CT Zn0 S Zn2' + 2 e
Spalaniu Snli* iowarzyszą niebieskie błyski na powierzchni probówki. Reakcja ta należy do bardzo czułych (choć wykonanie jej wymaga pewnej pracy).
Zajmijmy się teraz trzecią częścią badanego roztworu H[SbCl4] i H2[SnCI6] . Będziemy dążyli do wytrącenia pomarańczowego osadu Sb?Si. W tym celu, roztwór zobojętniamy stęż. NH3 aq i dodajemy kilka kryształków stałego kwasu szczawiowego H2C2O4. Tworzące się jony C2042", silnie kompleksują cynę(IV):
[SnCl6]2" + 3 C2042' 2 [Sn(C204)i]2 +6Cr
bezbarwny jon kompleksowy
W ten sposób Sn(IV) została zamaskowana. Jeżeli dodamy 5 kropli AKT i ogrzejemy roztwór, to wytrącić może się jedynie Sb?fr [kompleks Sb(III) z jonami C2042-jest nietrwały].
Stężenie jonów Sn4f w równowadze z jonami kompleksowymi [Sn(C204)}]2~ jest tak małe, że niemożliwe staje się przekroczenie iloczynu rozpuszczalności §n$2. Równowagi, w których uczestniczy jon Sn4+, możemy zapisać w postaci:
[Sn(C204)3]2-
[duże]
♦i Sn4* + 3 C2O42'
[bardzo małej [dużej
SnS2 Sn4* + 2 S2'
brak osadu [bardzo małcl [I0‘" mol/dm’)
49