Przepływ energii 103

Tabela 6.8. Zakresy promieniowania i ich wpływ na życie roślin

Rodzaj	Przedział	Procent energii	Wpływ promieniowania na życie roślin
promieniowania	spektralny	promienistej słońca	cieplne	foiosyntetyczne	fotomorfo- genetycznc
Ultrafiolet (L'V)	0,28-0,38	0-4	nieistotny	nieistotny	umiarkowany
Promieniowanie fotosyntctycznie aktywne (PAR)	0,38-0,71	21 -46	istotny	istotny	istotny
Bliska podczerwień (MIR)	0,71 -4,0	50-75	istotny	nieistotny	istotny
Długofalowe promieniowanie (LR)	3,0- 100		istotny	nieistotny	nieistotny

Według nauk o środowisku szczególne znaczenie ma promieniowanie fotosynte-tycznie aktywne PAR. Struktura promieniowania krótkofalowego zależy od rodzaju promieniowania. Promieniowanie bezpośrednie składa się w 2% z UV. w 42% z PAR i w 56% zNIR. podczas gdy promieniowanie rozproszone składa się w 10% zUV, w 65% z PAR i w 25% z MIR. Promieniowanie całkowite składa się w 3% z UV, w 50% z PAR i w 47% z NTR. Promieniowanie rozproszone jest efektywniej wykorzystywane przez rośliny niż bezpośrednie. Jest to mechanizm kompensacyjny; lepiej wykorzystywany jest strumień niosący mniej energii. Monteith (1975) podaje wzór pozwalający na wyliczenie wartości irradiacji PAR w promieniowaniu bezpośrednim, i rozproszonym:

gdzie: G - współczy nnik dla i-tego rodzaju promieniowania, i - promieniowanie bezpośrednie lub rozproszone.

Rys. 6. ? '3. Dobowy przebieg bezpośredniego napromieniowania słonecznego na powierzchnię prostopadłą do kierunku padania promieni (S_P), na powierzchnię poziomą (St), napromieniowania rozproszonego i$<i) i promieniowania całkowitego \S) w zależności od wysokości słońca. Taitu - Finlandia (szerokość geograficzna 587