skanuj0044 2

152 i BhtSA i.nS-Kci* xr ftWAC.’^ PBtVlXTYf'h‘4 1*4t/JO C.    M^OZTh AHO&crYCtl <t

152 i BhtSA i.nS-Kci* xr ftWAC.’^ PBtVlXTYf'h‘4 1*4t/JO C.    M^OZTh AHO&crYCtl <t

lu

arc>

Ewolucjomac: w iwc próbie wyjaśniania teraźniejszości : prognozowania przv-uloici wyda.ą się być najbliżsi cdu końcowego. Wykorzystując zarówno bebawiora-Im, jak i struktur winc metody b»ii¹cu pituniu)^ o nominn; .z>/>ir świata l -pp e\voiucj(. Przede wszystkim dlatego, że wid2ą oni „czas sam w sobie" Jako element wpływu na to. co się stało lub siać się może¹⁴. Dla przykładu. zwolennicy podejścia ewolucyjnego do badań nad stosunkami międzynarodowymi wskazują na pewnr prawidłowość: w powtarzaniu się kresów wojen i pokoju w cyklicznych fazner. jur od kilkusetleci. Tak twierdza na przykład Robert GUpśn i George Modelu,’. Sugerują oni jednocześnie, te tego rodzaju cykliczność u przeszłość mole być realnie i racjonalnie przełożona na współczesną rzeczywistość. Aby zatem tnóc opracować sensowną prognozę rozwoju stosunków międzynarodowych należy jak twierdzą „uczyć sic z doświadczeń prze&rJoici w przekonaniu, ii może ona byś wykorzystana do przewidzenia przyszłych zdarzeń².

Abstrahując w tym miejscu od tych wysoce teoretycznych rozważań t.i tsx.a: różnic między paradygmatem linearnego c\» .ucjom/niu oą ewoiucjomzmu o kucanego można z pewnym uproszczeniem powiedzieć, iż przyszłość z perspektywy przedstawicieli tego nurtu badawczego w stosunkach międzynarodowych nie oznacza ..przekalkowama'' przeszłości. Niemniej jednak można przewidzieć jej kształt przez uwzględnienie kierunku historycznych trendów, które w¹ydają się być kon-tynuowalne (linearyści łub dokonywać projekcji przyszłość" na podstawie znajomości cykli w¹ historii rozwoju ludzkości .zwoicnmcj teorii cykli) Próbą pogodzenia tych obu w istocie bardzo zbliżonych podejść badawczych jes¹. lakoniczne stwierdzenie Marka Twuina: ..Historia się pewtarza. ale przeszłość me powtarza sie tak samo. Powtarza ¹ę je; ryun² to znaczy, że prooleuicn. me jest fakt repetycji. ais to. te we wszystkich ewolucjach, wotnacn : budowani w imperiów pewne zachowanit mają tendencję da powtarzania sk - - nawę; jeśi; upłynął pewier. czas

W tym stwierdzeniu dość natarczywie nasuwa się pytanie a zdomosc. preżya-tywne nauki o stosunkach międzyna' od owych.

Załamanie sic systemu komunistycznego, rozpad Związku Radzieckiej: oraz struktur polityczno-militarnych, będących ich symbolem, w praktyce noaiakó» międzynarodowych oznacza komee pewne; fary tych stosunków, zw&ne; ..zimną wojną². Jednocześnie zburzony zostaje ir.ur berlinsk! 1 w bardzo szybkim czasit następuje zjednoczenie Niemiec. Caaraktcrystyczna »: zbicżnoar czasowa tyco ogromnie ważkich dis państw i świata wydarzeń. Można powiedzieć, że to musiało kiedyś nastąpić. Tak aa przykład twierdziło wielu wytrawnych polityków i teoretyków stosunków międzynarodowych. Odnosi się to zwłaszcza do zjednoczeni! Niemiec, które od ich podziału byle jai;b> założnne. Sprawą sporna byi czat. w którym miało dojść do zjednoczenia i ewentualnie forma, w- jakiej zjednoczenie miało się dokonać. Zaskakujące i in'.rvgujące jest natomiast pytani¹ o wydarzeni! poprzedzające koniec zimnej wojny, a więc upadek systemu komunistycznego. Zastanawia, ii praktycznie żaden z dominujących nurtów badawczych we wspólszM-nych stosunkach międzynarodowych nie był w etanie przewidzieć tych na;»tznio^ł-szych od IÓ45 r. wydarzeń oraz rue przedstawi! własne; wizji rw>o;u stosunków

międzynarodowych na okres po zakończeniu ..zarne, wojny², po załamaniu się bipo.urnegr świata ; bipolarne¹.- mode.u bezpieczeństwa miedzynarodowegci Nit dokona! tego rtłlitffi. hehiwiorąjiztr, tci strukiuralizm Może nsjbardzic otwarty dl funkcję predyktjrwną w polityce międzynarodowe; wydaję^-sit byc pa^odygmót rwoiuęriMCM.. Opracow ał or. takie interesujące teorie dotyczące zakończenia'„zer-oęj wojny" i przejścia w- nową fazę ttorenków międzynarodowych.

Nurt benawToralny. koncentrując sic nu kwesciacc woju. i pokoju, na ict. pojawianiu nę i przyczynach, w małym stopniu zajmował s²ę programowaniem czy modelowaniem stosunków międzynarodowych w warunkach końca „zimnej wojny". Nie dziwi zatem. jak. zauważa John L¹wi² Gadd:». iż beimwioryici nie byli w stanie przygotować zwarte; i przejrzyste) prognozy na temat bipolarnego nnsnu międzynarodowego. jege e¹ omej: i skutków ewentualnych arian w systemie między-narodowym*** Przyczyna tego stanc :z=?> u.wić musiała w- same metodzie badań behawioralnych, w rominacii rr.etodj nać badanym przedmiotem. przsc cć multa¹.) końcowe stawały ¹ię wewnętrznie spmecżnt i niejasne. Za takie uznać można i pewnością stwierdzenie Davida Singere oraz Malwma Smalić, ii „system mięćzy-nerodowy pozostanie zasadniczo podatny nfi wojny, juk te miale miejsce ód kongresu Wiedeńskiego" łub prekursora tego nurtu kari¹ Demu cha. który dostrzegli nieuchronność uar.sformacj. systemu międzynarodowego, sic nie wyciąga i teg - konstruktywnych wniosków oo do przyszłości „rintnt wojennego" modelu stosunków międzynarodowy ca¹¹.

Wewnętrznie zróżnicowany paradvgmtt strukturwizstu wydaje się w większym nopc: • dotykać zagadnień prognnityki mRć^ysarodom¹;. Na przykład Kenneth N. Wału wicie miejsca porw-ięca zagadnieniu ewoiur bipolarnego systanc nt:cizy-' narodowego Generalnie jennaa nic zakłada tegc upadku, a rsczr przetrwanie w różnego rodzaju mutacjach. W pracy Thtory o/ ht:€meti9na{ fotUia Walu pisze o tym. iż przewiduje ..pozostanie swego rodzą;., es^a.ccj-wneęc k.ubu mocarr w. do l którego wencie będzie suwak¹ óę coraz bardzie¹ Jtrudnione²¹¹. Jes to jak się j«ih [ moment, w’ którym, prognoz¹ Waliza okazała nr najbardzir- chybiona Wyłomem • tym zakresie jest Siepner Rock. kiórego prace zj¹itrau f^ootczy na temat f, p^¹kojowegc- zakończenia „zimne; wojny¹'. OstaleCTZiit jedna¹, tez¹ Rocka <■ twoiucjł W „zxnnowpieitaego" modełu stosunków miedzynarodcwyct zakładała jscynie „w ś saiiepszyrr. wypadku zanik ostre; u3eo!>pczr.?; retoryki między supennocarrwa

Badają. lyKOB storunkow mieizyaarodrwyefc i ich wzajemne reiteje zwo.en-leorb ewolucji linerainc; wskazywali na sicćiiwość ewou^i w fonessh w-spół-prac> w bipolarnym święcie, ni wet w warunkach światową: snaretż. Ponadto, po raz pierwszy ²1 azali ns możliwość wyjścia v procesie prognozo w ani¹ stostim ów międzynarodowych po2s ..dylemat więźnia², który od daw ni utrudniał poszukiwania modelu zakończenia „zimnowojennej" formuły ftosuokćw międzynarodowych. Wydaje się jolnaa. że i oni w swych anaUzacr. wpadąją w puiapur. w jaką wpadł Francis Fukuj-ama. prognozując brak jakichkolwiek perspektywicznych szar.i alt

"J. LOidślą łwmwiwef..^ t 21-

* WC. S n» • . t. J. D. S i r f e r. CmiifUet ^{1 2}r Itrw/tfu¹' Syurrr ;9h - /v Kinom l-ma² md }o&e. Fa ure, « J D. S i Ł S • ’■ -    ■»»»¹« Ejfiafórn, V ar Sciecteć***-

Cmreiam ąffrrn Frajra.CaHottm !?².^{1 1}01 asr.. »t. ¹ D r u i■ 11. ^r»vł <rmaia.

Qwmri)^M. Jiwrj-Mird IM ¹d. J“. N® i, »- k

■ Ł K, W i 1 U, 7Wi... ¹ 1¹1-łS-    , _

» S. F. f. o c 1, RTl/ Pec.'f Brrats Ca: Ortal F&em K. ?rochrmr» r huionca rrnau¹

1

** h- O 11 ¹ I a, far amś Chamf¹ a V^martć Paiutat. Nw York I9C'.; G. M r «! » 111 . L¹ Cyatu. Colorado I9C7; P.gurit j. Tne Rut tmt ¹aL u¹ <bor Pa²rj Lrammi: Caaar» and MttHa-y Coąflltl ftorr. 1500 te 2000, Naa Yor. |f|7.

“ Tamże.

2

O. M e C « 11 k l. Ji WorU Polittes riwutirta-) Lsar¹mg}' „InirmeiionaJ óruiia^ia’. Wtr.ir