2C !Ł »c '2e»*«Zr«* ■» \ jmi łKMM *CP-*aia 31
teaaisya r*zz wofcoc xspś pansrw. Scweraancać mkto*ai ;**.• :2>cct .-omego
p*aiC3f5^ŁaUiędaoitc^»^ąćŁM ‘Ny->__
$yns3 lełdauji wyt-zęcacważ akże "zasadę urytcrialaoicOakJ Jtrybntn wsoól* -t>ajca »tirs ,;rrayętszEĆ cc rerjlćffłra.-^tsfgate a*, że scweran-
-.: \:j-zusćcr craiciiie ;i-'^cns,- ;r tcrrasa: .; : ^tccwor-.-.c
^.■r» xJwu»z. cracrsr^a *łicra zcur-cra. 'a: ulokowana ~*;. r-ca pracy-. jy*±e ri-rulcna;: ;:łr.~.-—J terysccua. - i *v*.«zŁse aąr-»zwaia wtadcc** ramach
vs,: .łr icesz. cc wj-Łuras -crawnigr..a «U«: -utego sgwwrSfla. . _
Traktat westfciłlc nożna jarać rakże ii r mtollcray a:cirer.:|^toM£cr*4ówęS: mej ipcic.-jncł-; międzynarodowej. Spuiwsm :.i<ip tnzcgtaja ;^~aia »lc pru-
jto jTilł^naroiłimercurepa orzoaTaia 'unkcj<:nc»:->:;ax- .łtpuaiiss Gtasd&w. a ucięta 'm ax - c-cwa^óicir^^TCTretsiajpOlecrncłil twieódch państw.- ts^iujęcych wapnia* sterani* m pclraćaicrwem “cnn prawi międzynarodowego. ‘£aiut *«iufahki *tflt'się ple.-yerm wyrazem i zyazca pfltwisrózenieai istnieniu tukiejspclecżncici. “'
2:6»uya ipcrofcem„-egulicji-funkcjonowania -iwczesńsgciystimiTnędr/nat octowego łtai no iBęcOjntzai równomuji iłL pO Jo aiaćj nie narodził się on w Europie, sz Tri Jul węgssKleT«cs:-y^gyl>Kgttłytne) Grecji esy w starożytnych Ciauch-JjłŁ-
■ ~k5n!!tc*uimi ę«S2vvagl > ; :o» mocarstw a ambicjach negenicjiicjr.ycf.. aiużbr*1ęc ?rze=:wV.!EiaSiu He fetnćnilw ówczesnym systemie międzynarodowym. a * fcoraekwen-ci itrgąoiiu pciitjwne; aiezuieśnofci poszczególnych puńsr* t ciuriiisrycznei suro-pejskie? iccteczhcsc x.:ę Jzy^arcdowej. ?or»le:52Ssłcm lutowania tego mechanizmu •v praktyce politycznej była IcoalT^a państw iurcFerskJch prradwssawUiących sh acse-_ monieznyra zapędem Napoleona.
Pluwanym oc-as i równowagi było rapcbtegacie ^egemetu i do-
aioacji jadnyca sańsr* aaa .'łt. <nu. a ccptcro * iilsse; kotynose u;cc::jł-_; iza-iiX5». cara rscgtjcy dezraciiscwać jwsssny »y.:*r= miedz; naradowy. O ik »realizacji peemicsa ccii ntiUim rewaowaj: ui cyl iaiC ic«:~ iy, : ? :s •» rcaiizagi
dra|My; ^ sr»‘ccc:'. Co ‘‘<ce;, .qa* -»>-*c^-t3bc pc :c. ary in-sticić aanenenę rtweo^aj? aL IJ«ta Sciir^* Ce po pciorc --cscaitcn w ćursp* .^y.ad nę sysiasi I r_c_c;- . ;-.'3r» x^::c uesi." “*rłc-*c --■• --ś? sa ;c:czgai irayca ;!
f. puńsfw.i pouidacc prscc me tscytoriisn. Tb ceutsie * psa* tesom-
; terytorium-pućsc* Jr.aicwaic on- »crJłityi -ojoy/.1
I wym£>|c* s Jąlenia^edr.fc.l pinecw dc powiekaasnu ^rtcr._s tociera.^-— syci. C Je w łrednJowIcau ^tówaym motywem wojen isyiy xcndłUq< na ue tlynaacyos-! i nym. i r/le « weetfahldra jyiteraie etosuokćw międsr^narofiowych motyyam ;akim'cyło przecra&ulanie aaroszer.iu r Jwnowaji »J '.uC Jąienie Jo opanowania ckceiloaego u-rytołium. ?.m samym częstym cyawtsk.cm v scoeunkccii mtętuy jcsctranzcwaayni pań-sr^ani jtaiy się •vcjayI jrir; yyiaźaly suwerenna woie ?łil»: Jo 1)2$ a wifc do zawarci aw. ?akrc Erlanda-KeHoga. nie *jyty wkarane prz« prrwc atłąihynarcocwi.
“ ZM. X .\Łuuua. T?< Jtceoi -Tf Jm* ittd .secw •* -H»is -*ŁaiCi 2cł»&-Nrv Vbl< '.i»*
?=es -leaca Ottsiu wTŁstocgo r nemu iKsunków mnOiyBerodowych suiiiim • ic czyucau ; 3« ‘Ojna^i ^ęu Łfcicwicsswsccło. a »ięc między scsnrrsli-sawsaye: paninnai. auty ..ę cne fęoscccm reeuzłe? pciil>U Jwezełnychpeńsiw, dą-żesm ćc ;cwi*tccnu teiytaitaa. mais&m inmreeCw : ambicji powtyczajeh. Były też iKotne ÓL *aucn.*mi ^ccumi^cwrcS pamw aaroocwyua. Zana* bowiem vpo-r.xcBł-*iau cci p>..?. vi-e; ąoemocy zaia we scyaaiLem«yaiuiuncmzmianę orjnmźud: l fumuroncwama ywcmmycii pańsrw. Thiłnic “ięc ?ual Charles TlUy, że .wojny sróćiiy pfli\ir*o, a jańsiwc rafcito wojny", -tuczcj mówiąc, zmiana spoeobu wy tooywaou :afęar.uuwancj ?izix&r> sprsyja.o powstawaniu sccatralizcwanych państw narodowy ca. x e uł zaczęły ouwoiywać sśy Jo wojny jako sposobu realizacji polityki.
Rcuiiiinujac ropvażanła aa mmat iojiic jrjanizacjl i funkcjoaowonia westfalskiego łysieniu stoeunjcow międzymrocowycn. n.iiezy wskazać na kilka jego cech charektery-siycmyen: :t •'■ w-. -.*• ’ -• • I**'*/4
11, formą organizacji wspćiucc pciitycnnycn było scentralizowane'państwo narodowe. i •jteaiwwaayiyetem .T.ięcrnsroJowy byl systimem panstwocflntryonym;
i bk pańsrya Pyły strukturami terytorialnymi I ich Jinfcjonowanie wiązało się z uprawnieniami zwierzchnimi w odniesieniu do okreaionego, zokreilooego precyzyjnie wytyczonymi granicami, terytorium:
; z. .tceatralizowanc pińsewu narodowe byty wwcrmmi I fuwerennie równe,coozna-Kaw wytnesnoiń ch uprawnień v cdr.teiieniu^b własnego vńę'«a ! ich niezależność w irodowAKu riędr/narcdcwym. i więc nlepcdleganle Innej 'łdadry zwienrchnlej;
• j) tioiunk; między scentralizowanymi l suwerennymi penaewtunl były tegutowane przez ęrrAio tŁięJrtarcdcwe. tóre * rcii sęotwa yoleczacsć międrynaroOowej^za-nąpńc wsężi reałąs*
: r«gubcji żznkcjooc'*inia Szcoowuaz mKJąmarcóowe^a służył także mechn-ugnśeeceięeŁ * • W-1 vt'"ł»
UkCUitOWiay, ch*raktercu>a« ae «ysueniooynu .*r~imi, »c«żaUki system s*o-suukćw --ur. Burcd*.'*- th pctiegal dwojakiego rodzaju prasobrazemom. Po pierwsze, i' ?^2£5h^al^Sl, ^cyacracji. sfr przenotzenia pora Europę Zachody wtridwych ' ~^u,‘ęrt^^r;■ śółesraego. Po Jrogro. swcisrg tnnsdortnacji wewnętrznej.
zer Jtćptu^y'pcszraigciaych cech charaki^ilyeayUi, 4»łl-
i tnetrOW -^30 crsumu. — - *'
Proces ,g.ocajraqi" icsOłlskcgo łystenu stosunków .v-caz>narodowych oznactal, że v Europie ZochcdBKj ^laiainctry" orgingacp i funkcjonowania bo-
i dow^u mięJzyK*rcdcwtgo były przeneazeoe U inETicrUyMaiy.l^c się swoiltya 1 siandarusra. 5»uc raczą! rczwę-c nę zgodnie z .wzorcem" jższaitowanym w Earo-y pie, a Jomdnlc) państwa aieeuropcukw byty przytącanc do społeczności międzynaro-- Jcwej, funkcjonującej'godnie z .Farameirami" westialAse^i systemu stosunków mię.
> dzyr.uraćowych. Byt to jednak proces stopniowy. Zdaniem Roocna Jacksona i Georga i. Śoeieasenn w XVS wieku tkiztaliowal się system suropejski, w XVIII wieku objął 00 I Amar/ty Północną, rai w XIX wieku został rozciągnięć na Amerykę Poludniowąjjp.^ poruę. Z-cząl »iec podlegać JusjyuaeJ globalizacji Za* w XX wieku najpierw w wynł-"kii pocbojćw kolonialnych. 1 nas tępcie procesu dekoiocizacji, do lystemu tego zostały