206 6. Stan gazony
n- -S2^g. ,-13,125mol 4,0 g-mol
Temperaturę należy wyrazić w kelwinach:
T*= 24 + 273-297 K
Po podstawieniu uzyskanych wartości do równania stanu gazu doskonałego otrzymujemy:
v n-R T 13,l25mol 0,082ldm3-atm mol*1 -K'1 -297K , JO 0_ . , p 2,15 atm
Posługując się równaniem stanu gazu doskonałego można w prosty sposób wyznaczyć eksperymentalnie masę molową gazu. Potrzebna jest jedynie znajomość masy próbki gazu zamkniętej w naczyniu oraz wartości ciśnienia i temperatury.
Przykład 4
Objętość próbki chlorowodoru o masie 5,17 g wynosi 20 dni3 w temperaturze 400 K, pod ciśnieniem 0,246 atm. Obliczyć masę molową chlorowodoru.
Rozwiązanie
Do równania stanu gazu doskonałego podstawiamy m/M w miejsce n (n = m/M). Po przekształceniu uzyskujemy wyrażenie:
M
m-R-T
P* v
‘Popodstawieniu danych otrzymujemy:
Ma——2—2-r-=*3ó^g/mol
0,246atm- 20 dm*
Gęstość gazu zależy od: *«.. -r - -
- ciśnienia; przez sprężanie gazu zwiększa się jogo gęstość z powodu zmniejszenia objętości (d ■ m/V),
- temperatury, gorące powietrze unosi się, gdyż jego gęstość jest mniejsza niż powietrza zimnego,
- masy molowej; wodór, pierwiastek o najmniejszej masie, molowej,, ma też najmniejszą gęstość z wszystkich gazów (w danych warunkach temperatury i ciśnienia).
Przykład 5
Obliczyć gęstość azotu, w temperaturze 25°C pod ciśnieniem 1 atm. Maso molowa azotu wynosi 28,01 g/mol.
Rozwiązanie
W wyrażeniu na masę molową (przykład 4) podstawiamy d w miejsce m/V:
.^d-R-T
M =-,
P
, ~ , MP
stąd gęstość: d — ^ ^
Po podstawieniu danych (temperatura w kelwinach) otrzymujemy:
28,01 g-mol’1 *1 atm . ... ,, 3
d =-,-r-^-;-j-=l,l45g/dm3
0,082 ldm3 - atm-mor -JK’1 -298K
W obliczeniach na podstawie zapisu reakcji chemicznych posługujemy się zazwyczaj masą lub liczbą moli reagentów. W przypadku substancji gazowych ich ilość może być wyrażana przez objętość.
(jay-Eussać^zaproponował w 1808 r. prawo stosunków objętościowych: objętości dwóch gazów reagujących ze sobą oraz gazowego produktu reakcji mają się do siebie jak niewielkie liczby całkowite. Prawo to można wyrazić w innej formie: stosunek objętości reagujących gazów jest taki sam jak stosunek liczby moli tych gazów.
Przykład 6 _
W reakcji siarkowodoru z tlenem powstaje ditlenek siarki oraz wóda (para wodna). Obliczyć, ile dm3 ditlenku siarki powstanie z 3 dmJ tlenu. Założyć, żc wydajność reakcji wynosi 100%, a objętość wszystkich gazów mierzona jest w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury.
Rozwiązanie
Równanie reakcji ma następującą postać:
2H2S + 302 -» 2SQ2 + 2H*0