str0035

bioelektrycznej mózgu w różnych stanach czynnościowych. U zwierząt elektrody do odprowadzania fal EEG umieszcza się w kości czaszki lub też wprowadza się do głębi mózgu, u ludzi natomiast stosuje się elektrody przyciskane lub przyklejane do skóry głowy. Bezpośrednio rejestruje się EEG z tkanki mózgowej u chorych operowanych w klinice neurochirurgicznej.

5 impulsów

I

i 1 oo

A

100 ms

Rys. 9 Badania aktywności pojedynczego neuronu (b). Po stronie lewej rysunku pokazany jest schemat doświadczenia i hipotetyczny układ połączeń między neuronem drażnionym (a) i neuronem badanym (b). Potencjały elektryczne odbierane są za pomocą mikroelektrody i po wzmocnieniu oglądane na oscyloskopie A. Rys. A przedstawia zapis oscyloskopowy: część górna — potencjały wytwarzane bez drażnienia, część środkowa i dolna — potencjały w odpowiedzi na drażnienie neuronu (a); dr — drażnienie. Potencjały opracowywane są także przez maszynę matematyczną i rejestrowane w postaci standardowych impulsów na oscyloskopie B przy powtarzających się przebiegach. Zapis przedstawiony na rys. B uzyskano po 32 powtórzeniach przebiegu. Widoczny jest dwufazowy efekt drażnienia: tłumienie, a następnie pobudzenie aktywności bioelektrycznej neuronu (źródło: pracownia R. Tarneckicgo. Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN)

Metody elektrofizjołogiczne znalazły zastosowanie w badaniu czynności niemal wszystkich narządów ustroju. W warunkach eksperymentu chronicznego i w badaniach klinicznych stosuje się te sposoby najczęściej do rejestrowania czynności serca (elektrokardiografia) i mięśni (elektromiografia).

Śledzenie niektórych zjawisk bioelektrycznych (np. czynności pojedynczych neuronów) u zwierząt swobodnie poruszających się napotyka jeszcze znaczne trudności techniczne, których często nie można pokonać przy przewodowym przesyłaniu informacji. Stąd duże nadzieje wiąże się z rozwojem telemetrii, czyli przekazywaniem sygnałów biologicznych za pomocą fal radiowych.

35