Strefy opisu

_4rj._t,„ 7. Dokumenty dźwiękowe ■ obomąny* od | lipca 1986 r. (PN-85/N-4US207,obecnw PN-N-01152-7 : IMS)

Arlw $. Sute draki (PN-N 01152-8 : 1984; ulu. pnet PKN dn 23 grudni* MNr.J

Aikow 9 Prace niepublikowane

Arkan 10. Dokumenty technicino handlowe — obowiązuje od 1 stycznia 1992 r (PX-9I/.V01152 10; obecnie PN-N O1152-10 : 1991)

Arkan 11. Dokumenty patentowa

Arkan 12. Tiln? (PN-N 01152-12 1994; nstan praca PKN da. 22 grudnia 1994 r.)

Arkan 13. Mikrofilmy

Opróa cytowanych norm pojawiły »ię takie opracowania i licaae poradniki pomocne pny katalogowania zbiorów

W 1983 roku ukazały aie Prrepwu kata/aeeweaia bńicŁ Cr. 1. (bit kiMwfre-

W strefie pierwszej może wystąpić także tytnł oboczny, stanowiący dragą część tytułu, połączonego z pierwszą partykułą .czyli³ (w języka polskim lab obcym). Tytuł oboczny należy włączać do opisu jako dragą część tytułu właściwego, rocpoczynając pierwszy wyraz dużą literą. r*. P«a Tadeusz czyli Ostatni zajazd aa Litoio M Ora Jean oder Pio Liobo zur Goouotrio

[•' W skład tytułu właściwego wchodzą tytuły oboane, nie obejmuje on natomiast {talu równoległego oraz dodatku do tytułu. W niektórych wypadkach włącza aą

Acny, opracowane przez Marią Lenartowicz Zamierzona część <*nrz ma objąć zaaady wyboru hasła, trzecia okreśU apoaoby organizacji katalogu alfabetycznego

Od 1985 roku, kiedy rospooąto prace nad przygotowaniem ujednoliconej normy dotyczącej formy hasła, koncentrują się one wokół zaplanowanych arkuny: 00 Po-fUnowicnia ogólne, 01 Nazwy osobowe, 02 Nazwy dal zbiorowych, 03 Nazwy geograficzne, 04 Tjrtuły.

Csąść pierwsza Przepisów... zawiera postanowienia dotyczące zasad budowy opisu bibliograficznego książki: analizą zawartości podstawowych stref przy ustalonej jednostce opisu, znakach umownych, źródłach danych, a także podaje ujednoliconą terminologią oraz liczne przykłady (niektóre z nich zostaną przytoczone poniżej).

Jednostką opisu może stanowić książka jednotomowa bądź wielotomowa.

Książką wchodzącą w skład serii należy opisywać jako jedno- lub wielotomową, takie tomy wydawnictw ciągłych, posiadające własne indywidualne tytuły, można traktować jako książki. Według arkusza 1 opracowuje sią także prace współwydane, poszczególne utwory prac współoprawnych, czyli tzw. klocka (dla których sporządza sią odrąbne opisy), a takie cząćci niesamoistne wydawniczo.

W opisie rygorystycznie stosowane są zasady dotyczące alfabetu, formy gramatyczną) i ortografii oraz skrótów. Najczęściej wprowadzane skróty umowne to: i.e. = id est    lub:    właie. = właściwie

et a). = et alii    i in. = i inni

etc = et cetera    i in. = i inni

s.l. = sine loco    b.m. ■ bez miejsca

s.n. = sine nomine    b.w. = bez wydawcy

ca = circa    ok. = około

pag. varia = pagina varia wiele liczb. = wiele Uczbowaó Opracowanie dokumentów obcojęzycznych wymaga zastosowania jednolitą) metody konwersji pisma w zapisie odpowiednich stref opisu bibliograficznego — jest nią powszechnie przyjęty znormalizowany sposób transliteracji- Polega on na zamianie każdej Utery alfabetu zastosowanego w lekkie na literą alfabetu łacińskiego według przyjętego wzoru (określonego normą). Elementy pisane alfabetem nicią-cińskim należy w zależności od potrzeb transliterować według odpowiednich norio

łab przejmować w formie oryginalnej. Transkrypcja natomiast jest sposobem kon-«erqi puma, który uwzględnia fonetyczne właściwości głosek, ma więc w każdym jąsyfcu lany obraz graficzny transkrybowinsgo wyrazu, w związku z czym nie zaleca sią go przy opracowywaniu dokumentów bibliotecznych, choć stosowany jest w ap. w katalogach bibliotek szkolnych.

Strefy opisu

Opis bibliograficzny książki, powstający w ramach jej opracowania formalnego i przeznaczony do katalogu, zgodnie z zapisem arkusza 1 zawiera pełną informację o jej cechach formalnych, wydawniczych oraz radywidu*l*y:.S -. siedmiu spośród ośmiu znormalizowanych (obowiąr-iacvcł. ■*--    *    ") »;u: opisu

¹¹¹ "*■    • ,_f..KalUIB(8fi,

- 2) wydania,

V* 3) strefy tzw. specjalnej — nie nu ona zastosowania w opisach książek,

* 4) adresu wydawniczego,

5) opera fizycznego,

8) serii,

' 8) ISBN i sposobu uzyskania.

Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności u po rządków uje wiadomości od noszące się do tytułu, czyli wyrazu lub wyrażenia stanowiącego nazwą własną książki, oraz jej autorstwa — osoby lub ciała zbiorowego, będących twórcami intelektualnej i/lub artystycznej zawartości książki. Podstawowym źródłem danych dla uzyskania tych wiadomości jest strona tytułowa lub jej substytut. Dane przejmowane z innych miejsc niż obowiązujące lub pochodzące spoza książki należy po-- dawać w nawiasach kwadratowych, podobnie jak wszelkie uzupełnienia dodawane przez bibliotekarza. Zawartość strefy wysuwa na plan pieruny informacje o tytule i — wymieniając w pierwszej kolejności tytuł właściwy, czyli tytuł uznany za główny ¹ tytuł książki. W opisie występować może po dwukropku dodatek do tytułu, ayh wyru lob wyrażenie uzupełniające tytuł, przede wszystkim podtytuł i uadtytul np: książka polaka aa Śląską * latach 1923 - 1945 : zarys probleaatjki / pod red. Karli Paałatiaeeej

* także tytuł równoległy, wyrażony w innym języku lub alfabecie:

■m kierunki » dydaktyce i aetodologii bibliotekoznaastm i lal owacji naakot*j • la arte didactica et aethodologia bihliathacarau eciratiae ntc noa iltforuatioaie acientif Łcao ąuid no?i inrentua alt / rod. Baria Eocdjoua

96