strona (61)

8.    Poprawa wytrzymałości miejscowej ćwiczonych mięśni.

9.    Poprawienie stanu psychicznego.

Ocena siły mięśniowej warunkuje

prawidłowe prowadzenie ćwiczeń oporowych. Nowoczesne metody tren ng i siłowego wymagają precyzyjnego ok: lenia tej komponenty sprawności w jed nostkach wymiernych. Operowanie te Stein Lovetta jest w tej sytuacji zawodne. Wymagana i wskazana jest ocena dynamometryczna".

Dozowanie oporu może się odbywać przez:

1.    Ręce terapeuty. Nie jest wtedy konieczne określenie siły za pomocą dy-namometrów. Opór dawkuje się na „wyczucie", stosownie do możliwości pacjenta. Oporowanie rękami ułatwia nawiązanie dobrego kontaktu psychicznego i dzięki temu jest stymulacją do maksymalnych wysiłków. Prowadząc ćwiczenia w ten sposób trzeba, co jakiś czas, badać przyrosty siły metodami obiektywnymi, bo działa to mobilizująco na ćwiczonego.

2.    Obcia.żenie bezpośrednie. Polega na zawieszeniu w odpowiednich punktach kończyny obciążeń umieszczonych w specjalnych płóciennych woreczkach. Ćwicząc kończynę górną można wykorzystać w tym celu funkcję chwytną ręki.

3.    Obciążenie pośrednie przez wykorzystanie systemu bloczkowo-ciężarko-

wego.

4.    Prowadzenie ćwiczeń oporowych na urządzeniach specjalnych. Do takich należą siłownie typu „Atlas" czy „Herkules". Zastosowanie ich w kinezyterapii

miejscowej jest (co trzeba przyznać) niewielkie, przeznaczone są one do ćwiczeń siłowych o oddziaływaniu ogólnym.

Czynnikami znaczącymi w treningu oporowym są:

1)    czas treningu (w znaczeniu jednostkowym i ogólnym),

2)    tempo wykonywania ćwiczeń,

3)    liczba serii (seria, zwana także setem, jest to określona liczba powtórzeń ćwiczenia wykonana bez przerwy wypoczynkowej w określonym tempie),

4)    liczba powtórzeń w serii,

5)    czas przerw między seriami,

6)    liczba dni treningowych w tygodniu.

Wskazówki metodyczne:

1.    Wielkość oporu w poszczególnych fazach ruchu musi być tak dobrana, by nie uniemożliwiała koordynacji ruchu. Powinna oscylować od 50 do 100% maksymalnych możliwości siłowych mięśni.

2.    Im większy opór, tym mniejsza liczba powtórzeń i odwrotnie. Zasada ta określa korelację, jaka zachodzi między silą a wytrzymałością, przy czym obie te cechy motoryczne kształtowane są za pomocą ćwiczeń oporowych. Większa liczba powtórzeń ćwiczenia przy mniejszym (poniżej 50% maksymalnych możliwości mięśnia) obciążeniu preferuje komponentę wytrzymałości i odwrotnie.

3.    Dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej jest czynnikiem determinującym pełniejsze wykorzystanie możliwości siłowych ćwiczonego mięśnia. Stabilne pozycje wyjściowe zwiększają te możliwości. Natomiast zla stabilizacja stwarza możliwość pokonywania oporu przez odległe terytorialnie mięśnie, które włączają się do pracy. Ponadto jest ona czynnikiem uaktywniającym dodatkowo grupy mięśniowe w charakterze stabilizatorów, co może mieć niekiedy korzystne efekty kompensacyjne.

4.    Wielkość siły, którą zespół dynamiczny może rozwinąć, zależy od wartości kątowej pozycji stawu. Na ogół w skrajnych pozycjach zakresu ruchu możliwości siłowe mięśnia wykonującego ruch są mniejsze. Na przykład zginacze stawu łokciowego największą siłę rozwijają w sytuacji zgięcia tego stawu do kąta 80, 90°. Przy pełnym wyproście i zgięciu możliwości te zmniejszają się odpowiednio. Należy o tym pamiętać dobierając pozycje wyjściowe, bowiem zdarzają się przypadki, w których wskazane jest, ze względów funkcjonalnych,

' Patrz: Badanie chorego.

61