sryle w arch5

Austria

Węgry

Gurk (Austria), katedra, 1140-1200. Bazylika trójnawowa. Słynna stukolumnowa krypta, sklepiona krzyżowo (dolny iys.). Od wsch. przy transepcie trzy apsydy różnej wysokości; rozwiązanie spotykane w płd. Europie, tu jednak wnętrza są smuklejsze, a mury solidniejsze. Hełmy wież barokowe.

U góry i w środku: Pecz (Węgry), katedra, po 1064. Wpływy architektury włoskiej i wschod-nioniemieckiej. U dołu: Jak (Węgry), konsekracja 1256. Główny portal kościoła opackiego, późnoromański. Ornamentyka o charakterze normandzkim (wpływ Bambergu i Ratyzbony); kolumny oparte na Iwach (iombardzkie).

Romanizm 105

Niemcy Północne

Przeważają bazyliki transeptowe, stropowe; podpory międzynawowe przemienne (Quedlinburg, Halberstadt, Hecklingen/ Anhalt), filary (Konigslutter) albo kolumny (Jerichow - budowla ceglana!).

Austria

Również tutaj romańskie kościoły w większości zostały przebudowane lub zastąpione nowymi budowlami gotyckimi i barokowymi.

Węgry

Wczesnoromańskie katedry i kolegiaty nawiązują do tradycji architektury włoskiej i bawarskiej.

Kościoły salowe bez transeptu, z szeroką wschodnią apsydą Rotundy jako kościoły grodowe Bazyliki trójnawowe, stropowe, od k. XI w. z. trzema apsydami, bez transeptu

-    czasem występuje dolny kościół

-    dwie wieże od wsch. lub zach., albo czterowieżowe (Pecz*; elewacja płd. przekształcona w XIX w. na historyzującą fasadę z, 11 ślepymi arkadami i galerią arkadkową w stylu romanizmu toskańskiego)

-    możnowładcze fundacje klasztorów rodowych z. dwiema wieżami zach. i emporą zach. od XII w. tworzą charakterystyczne dla romanizmu węgierskiego zespoły (Akos, Kapornack, Pecz), od XIII w. sklepione, z bogatym detalem architektonicznym typu nad-reńskiego, bamberskiego i normandz-kiego (Jak*, Lćbeny, Zsambek).