t3

TABLICE POGLĄDOWE DO NAUKI TOPOGRAFII WOJSKOWEJ I - ORIENTOWANIE SIĘ W TERENIE BEZ MAPY

BUSOLE POLOWE I POSŁUGIWANIE SIĘ NIMI

Busola AK

Busola AK: 1 — pudełko. 2 — przykrywko. 3 — lustro, 4 — limbus, 5 — pierścień z podziałką, 6 — bok z podziałkg milimetrową.

320° Płytka ze strzałkę

A magnetyczny

Krótka kreska ^r luminescertcyjna

W busoli AK podziołka na fimbusie podana jest tylko w tysięcznych. Wartość każdej działki wynosi 100 tysięcznych, co w miecze stopniowej odpowioda 6°. Działki opisane sg co 500 tysręcznycn, zgodnie z ruchem wskazówek zegara W busoli AK obraca się limbus, co umożliwia - nie zmieniajgc położenia busoli - zgrywanie nastawy zerowej podziałki z północnym końcem strzałki magnetycznej. Ta właściwość busoli ułatwia pomiar azymutu magnetycznego i wyznaczenie kierunku w terenie. Ustawienie busoli w takim położeniu, przy zwolnionej igle magnetycznej, nazywa się orientowaniem według busoli. Busola AK posiada przykrywkę ochronny, wewngtrz której znajduje się lustro. Podczas celowania pod takim katem ustawia się lustro, by móc w nim widzieć igłę magnetyczny oraz pierścień z podziałkg w tysięcznych. Przy celowaniu na przedmiot w terenie, pozwala to na jednoczesne sprawdzenie orien-tocji busoli oraz odczytywanie kgtów. Urzydzenia celownicze (muszka i przeziemik) sg nieruchome i umocowane na stałe do pudełka busoli. Zacisk igły magnetycznej działa automatycznie przy zamykaniu i otwieraniu ochronnej przykrywki busoli.

Na ochronnym szkle busoli naniesiona jest biała linio flurninescencvjnc),przecho-dzoco przez środek limbusa i służgca do ułatwienia orientocji według busoli w nocy. Jeden bok pudełka posiada naniesiong podziałkę milimetrowg. Bok ten, ścięty ukośnie, pozwala bardziej dokładnie ustawić busolę wzdłuż linii na mapie oraz mierzyć odległości.

W celu przygotowania busoli do pracy należy przede wszystkim sprawdzić czułość igły magnetycznej. W tym celu zwalniamy zacisk igły i ustawiamy busolę w położeniu poziomym. Po uspokojeniu się igły należy kilkakrotnie wyprowadzić ig z położenia północ-południe, przez zbliżanie metolowego przedmiotu. Jeżeli po każdym wyprowadzeniu z położenia północ-południe igła szybko powraca na ten sam odczyt na podziałce oznacza to, że czułość jej jest dostateczna. Jeśli odczyty będą różne, albo jeśli igła powraca do swego położenia zbyt wolno, znaczy to, że czułość igły jest niedostateczna. Busolę tokg należy oddać do naprawy.

Aby określić kierunek północy za pomocy busoli należy zwolnić igłę magnetyczny i zaczekać aż się uspokoi. W busoli AK połnoc wskaże koniec igły pokryty żółty, fos-foryzujgcg masy. Ściśle biorgc igła magnetyczna busoli prawie nigdzie i nigdy nie wskazuje rzeczywistego kierunku północy,to znaczy kierunku północy geograficznej (na biegun geograficzny Ziemi), lecz wskazuje tylko kierunek północy magnetycznej (na biegun magnetyczny Ziemi), o ile nie ulega wpływom ubocznym zmieniajgcym jej właściwe położenie.

Podział kglowy busoli: 360° = 60-00

Busola soczewkowa Armii USA

Busola soczewkowa składa się z trzech zosodniczych części: aWieczka

b. Korpus busoli. Korpus busoli składa się z następujgcych ruchomych części:

1.    Okrgglo płytka plywajgca z igły magnetyczny

2.    Płytka szklana stała,

3.    Pierścień obrotowy oszklony.

Obserwocję strzałki magnetycznej oraz odczyty wartości azymutów dokonuje się przy pomocy soczewki busoli. Ponieważ obrót pierścienia odbywa się skokowo, o kolejne zgbki (wyznoczone na obwodzie co 3”) należy pamiętać, iż dokładność określenia azymutu jest obarczona błędem ok. 3°.

4.    Uchwyt kolankowy, cSoczewka.

Po rozłożeniu busoli, od strony lewej, znajduje się ścięta krawędź korpusu i wieczka busoli, z podziałkg liniowy w skafi 1 :50000 (długości 125 mm), służgca do pomiaru odległości na mapach. Ścięta krawędź może być również wykorzystywana do wykreślania kierunków na mapach i orientacji magnetycznej map. Przy wyznaczaniu w terenie kierunków i pomiarze azymutów magnetycznych busolę należy utrzymywać poziomo, przy policzku, z soczewkg na wysokości oka.

Podział kglowy busoli: 360^p - 640D~(m3s)

Posługujqc się busolę należy przestrzegać następujęcych zasad:

1.    W celu zabezpieczenia ostrza    igły przed szybkim zużyciem należy igłę unieruchamiać w    czasie przenoszenia    busoli    (doł.    busoli AK).

2.    Przed pracq w nocy busolę    należy naświetlić w    ciqgu 1—2 minut w promieniach światła słonecznego,    elektrycznego,    zapałki lub

świecy, by nafosforyzowane części busoli dobrze świeciły w ciemności.

3.    Podczos pracy z busolę należy przestrzegać aby w pobliżu nie było przedmiotów stalowych lub żelaznych, które oddziałowujq na położenie igły magnetycznej.

4.    Należy unikać pracy z busolę    w czasie burzy oraz    w pobliżu linii wysokiego napięcia.

5.    Nie posługiwać się busolę w    rejonach o znacznej    anomalii magnetycznej.