w027

Triage - segregacja medyczna

Długość ciała

50 cm 80 cm > 100 cm

tę grupę kwalifikuje się do III kolejności udzielania im pomocy i będą oni oznaczeni kodem zielonym. Był to według systemu S.T.A.R.T. pierwszy krok. Zależnie od wielkości obszaru wymagającego przeszukania można go podzielić na sektory i wyznaczyć odpowiednie do nich ekipy, co istotnie skraca proces wstępnej segregacji. Teraz poszkodowanych, którym poświęcić trzeba więcej uwagi jest już znacznie mniej i można podchodzić do pozostałych na miejscu zdarzenia, zaczynając od tych, którzy się nie ruszają.

Krok drugi

Zwracamy uwagę na to, czy chory oddycha. Jeżeli nie widzimy, nie słyszymy i nie czujemy oddechu, to należy udrożnić drogi oddechowe. W warunkach wypadków masowych, ze względu na upływający czas i czekających jeszcze innych chorych, możemy zrezygnować z pryncypiów BTLS i nawet u chorych, u których nie możemy wykluczyć urazu kręgosłupa szyjnego, dokonać tego w sposób najprostszy, tj. odchylając głowę do tyłu i przytrzymując żuchwę. Jeżeli teraz ofiara wypadku podejmie akcję oddechową, to wówczas, gdy miała niedrożność dróg oddechowych wymaga ona pomocy w pierwszej kolejności i tak powinna być oznaczona.

Doraźnie można zabezpieczyć drożność dróg oddechowych rurką ustno-gardłową, przez ułożenie boczne lub korzystać z pomocy osoby postronnej, polecając jej podtrzymywanie żuchwy. Jeżeli jednak pomimo uzyskania drożności dróg oddechowych nie obserwuje się powrotu oddychania, to w warunkach katastrofy jej ofiara jest prawdopodobnie nie do uratowania i należy przejść do następnego chorego, nie podejmując reanimacji z podanych już uprzednio powodów. Jeżeli zaś chory oddycha, należy ocenić częstość oddychania. Oddech ponad 30/minutę lub wolniejszy niż 10/min u dorosłych ocenia się jako niewydolny i tak oddychającego też kwalifikuje się do I kolejności pomocy.

Bradypnoe świadczy zwykle o zbliżającym się zatrzymaniu krążenia, jest więc niebezpieczniejsze. Liczenie szybkości oddechów jest stosunkowo proste, jeżeli obserwując ruchy klatki piersiowej liczymy wolno 21, 22, 23... Wyznacza to rytm sekundowy. Zdrowy człowiek oddycha raz na 4-6 sekund. Jeżeli następny oddech pojawia się szybciej niż po 2 sekundach oznacza, że jest ich więcej niż 30/mi-nutę. Jeżeli zaś trzeba czekać na następny oddech dłużej niż 6 sekund, to jest ich mniej niż 10. Trzeba jednak brać pod uwagę, że szybki oddech bez innych objawów, jak np. duszność, może być wyrazem reakcji stresowej.

Krok trzeci

Kolejnym, trzecim krokiem podejmowanym jeśli oddychanie jest wydolne jest ocena stanu krążenia. Zwolnienie nawrotu włośniczkowego po ucisku płytki paznokciowej, czoła lub dłoni dłuższe niż 2 sekundy świadczy o wstrząsie i również kwalifikuje do udzielania pomocy w I kolejności. Niekiedy trudno to ocenić, a wtedy stwierdzenie przyspieszenia tętna ponad 140/minutę lub brak tętna wyczuwalnego na tętnicy promieniowej oraz zimna, blada i wilgotna skóra dostarczają podobnej informacji.

Jeżeli stwierdza się krwotok zewnętrzny, należy starać się go od razu zatamować przez ucisk. W takich sytuacjach można, podobnie jak przy udrażnianiu dróg oddechowych, korzystać z pomocy świadków zdarzenia.

Uwaga:

Próba mierzenia ciśnienia tętniczego na tym etapie postępowania jest niczym nieusprawiedliwioną zwłoką!

Krok czwarty

U tych poszkodowanych, którzy oddychają sprawnie i nie mają objawów wstrząsu należy jeszcze ocenić stan świadomości - jest to krok czwarty. Każdy nieprzytomny, a nawet na tyle zmącony, że nie wykonuje prostych poleceń, potrzebuje z reguły pomocy w I kolejności (tab. 3), aczkolwiek nie wszystkie systemy segregacji to uwzględniają.

Ocena stanu poszczególnego chorego nie powinna zajmować więcej niż jedną minutę, a przy wprawie znacznie mniej. Niedających oznak życia uznajemy za zmarłych, znaczymy ich kodem czarnym lub białym i pozostawiamy na miejscu do następujących później czynności dochodzeniowych.

Uwaga:

Segregacja przesiewowa jest tak ważna, że mogą ją przedłużyć tylko najistotniejsze czynności, tzn. udrożnienie dróg oddechowych i doraźne tamowanie krwotoku!

TViage u dzieci

Kryteria triage’u u dzieci wymagają szczególnej ostrożności. Postępowanie jest w zasadzie podobne, zmieniają się jedynie wartości parametrów fizjologicznych, których wartości korelują dobrze z długością ciała. Przedstawia je poniższa tabela.

liczba oddechów/min tętno

20-50 90- 180

15-40 80- 160

10-30 70- 140

Poza omówionymi kryteriami, I kolejności udzielenia pomocy (kod czerwony) będą potrzebowały także dzieci wymagające wielokrotnego odsysania wydzieliny z ust i dróg oddechowych, dzieci z otwartymi złamaniami oraz z względnie dużymi zranieniami, urazami drążącymi głowy, szyi i tułowia, mające mniej niż 10 kg m.c. i z oparzeniami ponad 10% powierzchni ciała - nawet jeśli ich wskaźniki życiowe są jeszcze stabilne.

Pozostali - tj. niemogący poruszać się samodzielnie, ale wydolni oddechowo i nie zagrożeni wstrząsem, będący w stanie pełnej świadomości, a zatem bez objawów bezpośredniego zagrożenia życia - to grupa wymagająca pilnej pomocy w II kolejności (kod żółty).