Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych
Uwaga:
Dekontaminację sprzętu należy prowadzić przy zastosowaniu malej ilości wody pod wysokim ciśnieniem, a ludzi i zwierząt dużej ilości wody pod niskim ciśnieniem.
Dekontaminacja masowa ludzi, prowadzona przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej, polega na rozcieńczaniu substancji chemicznej na ciele człowieka za pomocą wody, czasem z dodatkiem detergentów. Towarzyszy jej także chemiczna neutralizacja ubrań oraz wody użytej do de-kontaminacji.
• usunięcie czynnika szkodliwego ze skóry i odzieży poszkodowanego,
• ochrona personelu medycznego przed wtórnym skażeniem od poszkodowanego,
• ograniczenie rozprzestrzenienia się skażenia,
• stworzenie komfortu psychicznego poszkodowanym przez poczucie zmniejszenia zagrożenia.
Uwaga:
Pod pojęciem dekontaminacji masowej należy rozumieć zespół czynności wykonywanych przez jednostki ratownicze zmierzające do zneutralizowania szkodliwego oddziaływania niebezpiecznych substancji chemicznych na ludzi z wykorzystaniem środków technicznych będących w dyspozycji jednostek ratowniczych.
Prowadzenie dekontaminacji masowej, tj. co najmniej 50-80 osób poszkodowanych, wymaga zaangażowania licznej grupy ratowników chemicznych, osób prowadzących dekontaminację, personelu medycznego oraz zabezpieczenia logistycznego. W normalnych warunkach zadanie to realizowane jest głównie przez jednostki ratownicze Państwowej Straży Pożarnej oraz podmioty współdziałające z Krajowym Systemem Ratowniczo-Gaśniczym, określone w powiatowym planie ratowniczym.
Punkty dekontaminacji dla dużej liczby osób poszkodowanych powihny być zlokalizowane w strefie bezpiecznej w pobliżu miejsca pracy służb ratowniczych likwidujących skutki awarii chemicznej. Punkty dekontaminacji masowej poszkodowanych budowane są niezależnie od stanowisk dekontaminacji ratowników i sprzętu ratowniczego.
1) woda - usuwa i rozcieńcza czynnik szkodliwy,
2) woda z mydłem - dodanie mydła przyspiesza rozkład związków chemicznych oraz ułatwia usuwanie substancji rozpuszczalnych w tłuszczach,
3) woda z podchlorynem sodowym - bardzo szybko doprowadza do hydrolizy i zobojętnienia większości substancji chemicznych. Jednak użycie tego środka wymaga utrzymania stałego stężenia roztworu, co jest trudne w warunkach polowych. Tego środka nie można również stosować na spojówki i otwarte rany.
Z wymienionych środków należy zastosować taki, który jest najłatwiej dostępny.
• dekontaminowanie poszkodowanych należy wykonać tak szybko, jak to jest możliwe,
• rozbieranie poszkodowanych jest pierwszym etapem procesu dekontaminacji,
• woda jest najlepszym środkiem do dekontaminacji, zwłaszcza masowej.
Jeżeli służby ratownicze nie dysponują namiotem lub kabinami dekontaminacyjnymi, a temperatura powietrza przekracza 20°C, wówczas do zbudowania prowizorycznego stanowiska dekontaminacji masowej można wykorzystać sprzęt pożarniczy, np.: drabinę mechaniczną i prądownicę mgłową w samochodach gaśniczych.
Punkty dekontaminacji masowej muszą spełniać pewne wymagania. Ciągi dekontaminacyjne dla kobiet i mężczyzn powinny być oddzielne, a dla poszkodowanych na noszach należy zadbać o przygotowanie oddzielnych ciągów „dekontaminacji poziomej”. Należy zorganizować odbiór odpadów podekontaminacyjnych oraz postarać się o zabezpieczenie dokumentów i przedmiotów wartościowych. Bardzo ważne jest też zapewnienie poszkodowanym komfortu cieplnego oraz pomocy medycznej, a także ograniczenie dodatkowego skażenia procesem dekontaminacji.
W namiocie są kabiny dekontaminacyjne dające możliwość oddzielnej dekontaminacji kobiet i mężczyzn lub w jednej osób poruszających się o własnych siłach, a w drugiej osób na noszach. Namiot wykonanyjest z tkaniny nieprzemakalnej. Jego konstrukcję nośną stanowią „rękawy” pneumatyczne napełniane powietrzem z butli. Wnętrze namiotu podzielone jest na sześć komór oddzielonych od siebie parawanami.
Komory, w których myje się poszkodowanych są wyposażone w przegrody wypełnione powietrzem i tworzące zbiornik, z którego woda odprowadzana jest przy użyciu pompy. Komory te wyposażone są także w dysze wodne umieszczone na elastycznej listwie i przymocowane do konstrukcji namiotu. Doprowadzone są również dwie linie wężowe do mycia ręcznego. Namiot ma oświetlenie elektryczne, a w osobnym rękawie znajduje się nagrzewnica powietrza. Do wyposażenia namiotu należą też na-
40