wojna pol bolsze2

wojna poi bolszewic

polsko-bolszewickiej sceptycznie, a brytyjski premier David Lloyd George forsował, by polski premier Władysław Grabski przyjął za wschodnią granicę Rzeczpospolitej linię Curzona, wytyczoną jako linia demarkacyjna polsko - radziecka w 1919 roku. Kwestią sporną był tez los dawnej Galicji oraz udział w wojnie dwóch efemerycznych państw ukraińskich - Ukraińskiej Republiki Ludowej i Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej. Przez pewien czas byli to jedyni sojusznicy Polski w wojnie polsko-bolszewickiej.

Wojna polsko-bolszewicka miała też bardziej dalekosiężny wpływ na kształt granic II Rzeczpospolitej. To w okresie Bitwy Warszawskiej 1920 r. rozstrzygały się przewidziane traktami plebiscyty dotyczące przynależności państwowej Śląska, Mazur i Warmii. Udział w wojnie zdecydowanie osłabił pozycję Polski jeśli chodzi o kształtowanie granic zachodnich.

Wojna polsko-bolszewicka rozpoczęła się w lutym 1919 roku na terenie Białorusi. Działania zbrojne miały charakter manewrowy, a nie pozycyjny, co było charakterystyczną cechą I Wojny Światowej. Znaczne siły Armii Czerwonej musiały być wyłączone z działań przeciwko Wojsku Polskiemu, a za sprawą nadal trwającej wojnie domowej w Rosji przeciwko Białym, nie akceptującym zmian dokonanych na skutek Rewolucji Październikowej. Warto zauważyć też, że obydwie armie: Wojsko Polskie i Armia Czerwona, było tworami młodymi i dopiero organizowanymi. Polacy podczas I wojny Światowej zaangażowani byli w działania wojsk państw zaborczych, w Rosji na skutek Rewolucji Październikowej faktycznie powołano do życia zupełnie nową armię, lojalną wobec nowej władzy, w opozycji do sił zbrojnych Białych, sprzeciwiających się ideologii komunistycznej.

Wielkie znaczenie dla działań zbrojnych w wojnie polsko-bolszewickiej miał rozwój myśli strategiczno - taktycznej i działania wywiadowcze. Znacznym przełomem było złamanie radzieckich szyfrów przez polski kontrwywiad pod wodzą porucznika Jana Kowalewskiego. Umożliwiło to poznawanie na bieżąco planów Armii Czerwonej i przyczyniło się do stosowania skuteczniejszej taktyki. Choć Bitwa Warszawska w 1920 roku ukazywana jest często w polskiej kulturze jako Cud nad Wisłą, także za sprawą przypadającego dnia 15 sierpnia, kluczowej daty dla wojny, święta religijnego, w rzeczywistości sukces Polski w wojnie polsko-bolszewickiej był wypadkową sprawności i umiejętności polskiego dowództwa, żołnierzy i decydentów, ale też wyrazem słabości strony przeciwnej.

Wojna polsko-bolszewicka składała się zasadniczo z dwóch kampanii prowadzonych przez Wojsko Polskie najpierw w 1919, a następnie w 1920 roku. Trudnością wojny w 1920 roku była między innymi konieczność poruszania się w skomplikowanym układzie, jaki zapanował w Europie Środkowej pomiędzy najważniejszymi graczami. Potencjalnymi sojusznikami Polski przeciwko bolszewikom byli Biali - Rosjanie nadal walczący z Armią Czerwoną nie akceptujący przewrotu komunistycznego, lub Ukraińcy tworzący Ukraińską Republikę Ludową. Ostatecznie sojusznikami zostali Ukraińcy jako kluczowy partner dla rozwiązania federacyjnego. Biali zaś nie byli gotowi na uznanie jakiejkolwiek polskiej granicy, która wykraczałaby poza linię trzeciego rozbioru. Aby uniknąć skutecznego rozgromienia Białych w wojnie domowej w Rosji Wojsko Polskie pod wodzą Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego ruszyło wiosną 1920 roku z ofensywą na Kijów. Rosja Radziecka odpowiedziała zaś kontratakiem pod dowództwemMichaiła Tuchaczewskiego, a następnie uderzyła armią konną Siemiona Budionnego. Michaił Tuchaczewski podjął się ataku Warszawy wzorując się na taktyce Iwana Paskiewicza z roku 1831. Jednak bitwa na przedpolach Warszawy oraz polskie kontruderzenie z nad Wieprza przyczyniły się do przełomu w wojnie - dnia 15 sierpnia 1920 roku podjęta została skuteczna kontrofensywa polska. Wydarzenie to przeszło do historii jako Bitwa Warszawska 1920 r.

Strona 2