wojna pol bolsze3

wojna poi bolszewic

Traktat Ryski i znaczenie wojny polsko-bolszewickiej

Ostateczny kształt wschodnich granic II Rzeczpospolitej wyznaczyły wydarzenia, które miały miejsce już po Bitwie Warszawskiej 1920 r. Jesieniątego roku wojska radzieckie zostały ostatecznie pokonane i zmuszone do odwrotu podczas Bitwy Niemeńskiej. W październiku 1920 roku Wojsko Polskie zajęło Mińsk. 12 października przedstawiciele sejmu i rządu Rzeczpospolitej zawarli zawieszenie broni z przedstawicielami rządu Rosji Radzieckiej podczas spotkania w stolicy Łotwy -Rydze. W tym samym mieście 18 marca 1921 roku podpisany został Traktat Ryski, formalnie kończący wojnę polsko-bolszewicką. Stronami tej umowy międzynarodowej były Polska, Rosyjska Republika Radziecka oraz Ukraińska Republika Radziecka. Traktat, którego najważniejszym postanowieniem było wyznaczenie wschodniej granicy Polski w zasadzie wzdłuż linii drugiego rozbioru, co było też zgodne z obszarem opanowanym przez Wojsko Polskie w 1919 roku, stanowił o przewadze endeckiego pojmowania polityki regionalnej Polski. Poprzez uznanie Ukraińskiej Republiki Radzieckiej i zignorowanie Ukraińskiej Republiki Ludowej, postawa polskiej delegacji w Rydze w 1921 toku świadczyła o ostatecznym zamknięciu idei utworzenia w Europie Środkowej federacji państw skupionych wokół Polski. Przeważyła, wbrew opinii Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, promowana przez Narodową Demokrację Romana Dmowskiego koncepcja podziału "międzymorza bałtycko - czarnomorskiego", to jest Białorusi i Ukrainy, pomiędzy Rosję Radziecką i Polskę, co, zdaniem endecji, miało wpłynąć na ugruntowanie pozycji Polski w regionie.

Traktat Ryski postanawiał także o konieczności wypłacenia Polsce rekompensaty za wkład Polski w tworzenie rosyjskiej gospodarki podczas zaborów, a także nakazywał dokonanie zwrotu Polsce zagrabionych w czasach zaborów dzieł sztuki.

Osobnym zagadnieniem bezpośrednio wynikającym z wojny polsko-bolszewickiej jest sprawa Wilna i bunt Żeligowskiego. Jesienią 1920 roku, po przegranej Bitwie Warszawskiej 1920 r. wycofujące się wojska rosyjskie postanowiły przekazać Wilno władzom litewskim licząc na skłócenie nowo powstałych Polski i Litwy oraz na osłabienie omawianej wyżej, a wtedy jeszcze nie przesądzonej idei federacyjnej. Zamieszkałe w większości przez ludność polskojęzyczną Wilno wydawało się być naturalnym centralnym ośrodkiem politycznym dla państwa litewskiego. Jednakże 7 października 1920 roku pozorując bunt przeciwko Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu, a faktycznie działając na jego ciche polecenie, generał Lucjan Żeligowski zajął miasto i doprowadził do powstania samozwańczej Litwy Środkowej, która ostatecznie w 1922 roku została wcielona do II Rzeczpospolitej. Ostatecznie stolicą Litwy zostało Kowno. Wydarzenie to przyczyniło się do lodowatych stosunków pomiędzy Litwą a Polską w całym dwudziestoleciu międzywojennym -obydwa państwa były de facto w stanie zimnej wojny. Najbliższym sojusznikiem Polski wśród państw bałtyckich stała się Łotwa.

W okresie komunistycznym wojna-polsko bolszewicka była tematem niepodejmowanym, jako, że jedną ze stron była Rosja Radziecka - poprzedniczka "bratniego" ZSRR. Okazywana była jako błąd Polaków, którzy nie dopuścili do światowej rewolucji proletariatu. Bohaterami czasów PRL były takie postaci, jak Julian Marchlewski, tworzący zalążki Polskiej Republiki Radzieckiej na tyłach rosyjskiej armii w okresie jej zwycięstw. Historiografia radziecka, dla odróżnienia Polski czasów komunistycznych z Polską okresu wojny 1920 roku używała terminu "Polska jaśniepańska".

Wojna polsko-bolszewicka przypieczętowała odrodzenie państwowości polskiej. Bitwa Warszawska 1920 r. jako punkt zwrotny wojny stanowiła jeden z najjaśniejszych punktów w historii polskiej wojskowości. Współcześnie dzień rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. obchodzony jest jako święto państwowe - Wojska Polskiego.

Strona 3