Jeżeli prócz postawienia tezy serwujemy czytelnikowi wstęp, ogólne rozważania na jakiś temat (schemat IV), pomocne będą sformułowania:
• Celem moich rozważań jest...
• Celem tej pracy jest...
• Może warto najpierw zastanowić się nad znaczeniem słowa. ..
• Proponuję najpierw rozważyć, czym jest...
• Zam ierzam skupić się na...
• Problem, o którym chcę pisać...
• Wydaje się, że...
• Jestem pewna, iż...
• Jestem przekonana, że...
• Trudno zaprzeczyć, że...
• Nie należy zapominać również...
• Przytoczmy jeszcze jeden argument...
• Oto kolejny argument...
• Komuś może wydawać się, że...
• Jednakże...
*
• Świadczy o tym przykład...
• Dodatkowym argumentem może być...
• Na przykład...
*
• Świadczy to o tym, że...
• Co prawda...
• A jednak...
• Jako przykładem posłużę się...
• Z cala pewnością...
• W świetle przytoczorłych argi unentów...
• Z tego, co napisałam, wynika, że...
• Przytoczone argumenty wystarczą, by stwierdzić, że...
• Jak wynika z przytoczonych argumentów...
• Sądzę, że udało mi się udowodnić, iż...
• Myślę, że dowiodłam, iż...
• Sądzę, że przedstawione przykłady wystarczą, aby przekonać o słuszności mojego twierdzenia...
• Wszystko to prowadzi do wniosku, iż...
• Chyba udało mi się przekonać, że...
Dosyć często w Waszych pracach widać tendencję do przekształcania każdej formy wypowiedzi w opowiadanie (najpierw stało się to, potem to). W rozprawce w ogóle nie opowiadamy, tylko wypowiadamy poglądy. Jeśli przytaczamy jakiś fakt, to tylko po to. by coś uzasadnić, nie opowiedzieć.
Trudności
w pisaniu rozprawki
Mogą dotyczyć jej języka, zdyscyplinowania formy oraz wyrażania podobnych myśli innymi słowami.
Zdyscyplinowanie formy polega na:
• trzymaniu się z góry zaplanowanego schematu (np. któregoś z podanych);
• na jasnym sformułowaniu tezy lub antytezy;
• uporządkowaniu argumentów tematycznie czy według ich hierarchii ważności (na przykład w pracy o pieniądzach i szczęściu najpierw piszemy kolejno o wpływie pieniądza na relacje człowieka z ludźmi, na jego rozwój i cechy charakteru), a następnie powtórzeniu wzbogaconej tezy bądź antytezy.
Trudność może polegać na formułowaniu wstępu i zakończenia. Nie powinny one brzmieć jednakowo, nie powinny też powtarzać w dosłownym brzmieniu narzuconego nam tematu pracy. Musimy dobrać wyrazy i sformułowania bliskoznaczne. Forma rozprawki do tego zmusza!
20