noszary na brzuchu. Żyje koloniami w płytkich norach, których otwory łączą wydeptane ścieżki. Jego obecność w sadzie łatwo zauważyć. W pobliżu zasiedlonych nor można spotkać ogryzione owoce, ściętą trawę i liczne waleczkowate odchody tych zwierząt, a także świeżo wykopaną ziemię. Występuje we wszystkich sadach w zmiennym nasileniu.
Gryzonie te należy zwalczać, jeśli w młodym sadzie jesienią występuje kilkanaście zasiedlonych kolonii na 1 hektarze, a w sadzie starszym (drzewa 10-letnie i starsze) - kilkadziesiąt.
Karczownik ziemnowodny. Wyglądem nieco zbliżony do nornika polnego, jednak dwu-, trzykrotnie od niego większy, masywniejszy i znacznie ciemniej od niego ubarwiony (szarobrunatny lub brunatny). Prowadzi ukryty, podziemny tryb życia, budując rozległe nory obejmujące do 80 m2. Gniazda umieszcza pod korzeniami, a korytarze wzdłuż rzędów drzew. Ich położenie znaczą małe kopczyki, nie ma natomiast otworów tak charakterystycznych, jak w przypadku nornika polnego i innych gryzoni. Karczownik nigdy nie ogryza części nadziemnych. Uszkadza tylko korzenie, często
Korzenie jabłoni ogryzione przez kar-czownlka
odcinając je całkowicie 20-30 cm pod ziemią lub ogryzając na tzw. ołówek.
W największym nasileniu występuje w sadach na południu kraju. Spotkaćgo można także wsąsiedztwie jego mateczników, tj. łąki śródleśne, doliny jezior, stawów, rzek i strumieni, tereny nieorane pokryte bujną roślinnością. Na szczęście w większości sadów gatunek ten nie występuje, więc obserwacje dotyczące tego szkodnika konieczne są tylko w sadach bezpośrednio zagrożonych. W tym celu należy odszukać podziemne korytarze przebiegające w rzędach
Korzenie jabłoni ogryzione przez nornika
drzew, a następnie wydrążyć w nich w 5-6 miejscach (na 1 ha) otwory o średnicy 3-5 cm lub zastawić na przebiegu korytarzy pułapki (5-6 szt./ ha). Zaczopowanie ziemią zmieszaną z liśćmi i trawą, w ciągu 1-2 dób, chociaż jednego takiego otworu lub złowienie karczownika wskazuje na obecność tego szkodnika i potrzebę jego zwalczania.
Zwalczanie. W sadach gryzonie należy zwalczać jesienią po zebraniu owoców i usunięciu spadów, wykonując jeden lub dwa zabiegi (zależnie od zagrożenia), w odstępie 2-3 tygo-
Zagórze 140,24-200 Bełżyce woj. Lubelskie teMfax (081)517 92 57, (081) 723 77 27, kom. 0 606 650149 www.drzewka.pl