Zdjęcie3994

24C Pi—f— -* K. MftodukifM b«UA naukowych uil liawitkkn J' JcW

pnccięlnc — mieszczące się w ohszanc typowej zmienności średniego po* nomu czytania — czy li od jednego odchylenia standardowego poniżej do jednego odchylenia standardowego powyżej średniego wyniku czytaniadb populacji. Wyniki niższe od przeciętnej mieszczą się w obszarze od Md do trzech odchyleń standardowych poniżej średniej dla populacji i osiągi je około 14% osób. Tyle samo osiąga wyniki wyższe od przeciętną, mieszczące się w granicach od jednego do dwóch odchyleń powyżej przeciętnej, Z punktu widzenia patologii, czyli zaburzeń czytania - interesuje nas najniższy poziom tej sprawności, czyli wyniki znajdujące się poniżej dwóch odchyleń standardowych od średniej, a dotyczy to około 2% popalać]!. Oczywiście nie ma jak dotąd wystarczająco jednoznacznych, a pntr to przekonujących dowodów, że umiejętność czytania (jakkolwiek open-cjonałizowana) rzeczywiście przyjmuje kształt krzywej rozkładu normalnego — ale mamy pewne podstawy, by tak sądzić na podstawie wyników badań podłużnych czy epidemiologicznych prowadzonych w innych krajach, a także w Polsce.

8.4.4.1. Umiejętności czytania tv grupie II-klasistów-rozważania nad częstością występowania dysleksji w Polsce (badania własne)

Rysunek 8.4 prezentuje rozkład wyników czytania (średni łączny wynik* trzech niezależnych prób) uzyskany w badaniach własnych w grupie ISS dzieci uczęszczających do klasy II w Lublinie i Puławach⁵². Jest to rodu zgodny z teoretycznym rozkładem normalnym (Z Kolmogorowa-Stniroo wa = 1,28, p == 0,089). Uzyskane parametry przedstawia ramka po pmq stronie wykresu, średni wynik badanej grupy to niemal 30 wyrazów pnr czytanych w ciągu minuty, przy odchyleniu standardowym równym 13,45 (po zaokrągleniu 13).

!    Interpretację tych wyników prezentuje tabela 8.2. Pozwalają one ni

oszacowanie, że około trojga dzieci z badanej grupy na podstawie objnri* dotyczących czytania można podejrzewać o dyslekśję rozwojową. Octywił-cie jest to bardzo ostre kryterium statystyczne, ale niewątpliwie dzięki (t-mu wyklucza diagnozy pozytywne fałszywe. Należy także pamiętać o Mp dach pomiaru testem 'czytania i innych czynnikach, które mogą wpływać m uzyskiwany w badaniu wynik. Można zastosować także, podobnie jdt

■■KI Badania realizowane w ramach grantu KBN 1 HOIF 09006p02.

25 1    _: S^dnMi - 2«.S3*3

Rysunek 8.4. Rozkład wyników w teście czytania w grupie ll-klasstów Ufti; opocowenle własne.

w przypadku skal Wechslcra. inny wskaźnik — tzw. błąd prawdopodobny, dokładniejszy niż odchylenie standardowe. Do tego wymagana jest jeszcze wartość błędu pomiaru testem, która w powyższym przypadku nie była rozważana. Można przypuszczać, że zastosowane kryterium błędu prawdopodobnego rozszerzy przedział najniższych wyników, ale z pewnością w żadnym wypadku nie przekroczy on wartości 10%. Zresztą — analizując rozkład wyników czytania na wykresie —10% dzieci czyta średnio do 14 wyrazów w ciągu minuty, co w zupełnie amatorskiej ocenie nie ma nic wspólnego z poważnymi trudnościami w czytaniu.

Oczywiście przedstawione tu rozważania są głosem w dyskusji nad sposobem szacowania możliwego odsetka dzieci z dysleksją. jednocześnie pojawia się potrzeba przeprowadzenia szerokich badan na bardziej reprezentatywnej grupie i z wykorzystaniem precyzyjnie dopasowanych narzędzi diagnostycznych. Należy także podkreślić, że „punkt odcięcia” określający, od jakiego poziomu możemy mówić O poważnych trudnościach w czytaniu, musi mieć empiryczne uzasadnienie i odwoływać się do rozkładu wyników w populacji oraz właściwości narzędzia diagnostycznego stosowanego w diagnozie.