zeszyt ćwicz str@

© Zastosuj poprawnie wyrazy z ramki, ówczesny • współczesny

a)    Akcja Potopu rozgrywa się w XVII wieku, gdy Szwedzi

najechali na nasz kraj.................................................................

król polski Jan Kazimierz początkowo uciekł

na Śląsk.

b)    Uczeni..............................................................................................................

Mikołajowi Kopernikowi niesłusznie obawiali się, że jego

teoria podważy cały ................................................................................

................ światopogląd.

c)    Poeci...................................................................................................................

Czesławowi Miłoszowi uznali jego twórczość za jedno z najbardziej znaczących zjawisk poetyckich XX wieku.

d)    Na fotografii z lat 50. widać, że pałac był zaniedbany

przez.................................................................................................... jego

właścicieli.

e)    Archeolodzy natknęli się na podziemne miasto sprzed

trzech tysięcy lat. Jego.....................................................................

mieszkańcy drążyli pod ziemią korytarze, budując wzdłuż nich podziemne domy i świątynie.

f)    Można zaobserwować, że ................................................................

mężczyźni coraz rzadziej całują kobietę w rękę.

g)    Nie chciałbym żyć w czasach, gdy toczy się akcja Krzyżaków.

...............................................................................................ludzie wydają

mi się okrutni i twardzi.

h)    Obejrzałem film, którego akcja rozgrywa się w latach 80.

Ukazuje on ciekawy obraz...............................................................

........................ sytuacji politycznej Polski.

i)    Bajka Ignacego Krasickiego Ptaszki w klatce zawiera

wyraźną aluzję do postaw...................................................................

autorowi społeczeństwa.

j)    Przeczytałem artykuł, którego autor zastanawia się, dokąd

zmierza............................................................................................................

cywilizacja.

© Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj odnoszące się do niego polecenia.

Urodziłem się w roku 1772 we wsi Chełmice Wielkie w ziemi kujawskiej, gdzie mieszkali podówczas moi rodzice Józef i Konstancja Błędkowska z Wysogórza Milewscy. Dobrzy to byli ludzie, skromni, bogobojni, wszystkim życzliwi, a z sąsiadami w idealnej zgodzie żyjący. Ojciec mój, podstoli wieluński, cieszył się zaufaniem powszechnym, a to z tej racji, że służył radą i pomocą przychodzącym do niego ze swoimi sprawami, a też i dlatego, że znany był w okolicy jego z kolei ojciec a dziad mój, Michał Borzysław Milewski, który sprawując urząd wiceinstygatora', dobrze zapisał się w ludzkiej pamięci, jako człek rozumny i sprawiedliwy.

Dom, w którym na świat przyszedłem, budował jeszcze pradziad, wszystko w nim było jak gdyby omszałe, dawnością przyprószone i antiquo morę². Ojciec mój, wychowany w kulcie dla starej tradycji rodzinnej, dobrze się w tym czuł, niechętny jakimkolwiek zmianom, wielce dbały o wygląd domu, aczkolwiek zgadzał się, że jego staromodność nie zawsze służyła wygodzie.

Pamiętam raz, gdy na imieniny mojej matki Konstancji zjechać miała większa liczba gości, a niektórzy bardzo znamienici, trzeba było jedną ścianę wyjmować, żeby stół na sto osób mógł stanąć. Ale zawsze bawiono się u moich rodziców ochoczo i huczno, a i bez szczególniejszej okazji nierzadko goście zjechawszy, bywało, że i kilka dni popasali.

Dom rodzicielski niczym się od innych dworów nie różnił. Tradycyjna, obszerna sień dzieliła go na dwie części. Z jednej strony było wyjście na ganek, na drugiej, naprzeciw położonej, prowadziły drzwi do ogrodu. Nad gankiem wspartym na balasach napis:

„Boże! Ci ludzie, którzy tu bywają,

Czego nam życzą, niech to sami mają".

[...]

Brat mój starszy mieszkał przeważnie w Warszawie i zadziwiał nas wystawnością swego życia, świetnością zaprzęgów i pojazdów, nie mówiąc już o stajni. Małżonka jego, kasztelanka łęczycka, panna z dużym posagiem, wolała ponoć życie wielkomiejskie niż siedzenie na wsi.

40

I

Jest tyle do powiedzenia!