Osoby z niepełnosprawnością sensoryczna
Wzrok i słuch dostarczają wszelkich informacji dotyczących środowiska zewnętrznego, a zatem są zmysłami doświadczeń sensorycznych i motorycznych oraz wypełniają miedzy innymi funkcję aktywności człowieka.
W Polsce wyróżnia się dwie podstawowe grupy osób z uszkodzon>m narządem wzroku.
• osoby niewidome od urodzenia, widzące szczątkowo i osoby ociemniałe.
• osoby niedowidzące, słabo widzące oraz osoby słabo widzące z wadami obuocznymi.
Do grupy osób niewidomych należą osoby, u których występuje całkowity brak widzenia bądź zmiany ograniczające pole widzenia, uniemożliwiając samodzielne poruszanie się w nowym i obcym miejscu oraz te osoby, które po zastosow aniu szkieł korekcyjnych widzą dobrze.
Zdefiniowanie pojęcia „niewidzenie, ślepota” jest skomplikowane, ponieważ wadę wzroku określa się na podstawie ostrości widzenia i zmniejszenia pola widzenia.
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia za osobę niewidomą uważa siętakiego człowieka, który pozbawiony jest całkowitego lub częściowego w zroku.
J. Doroszewska dzieląc osoby z uszkodzeniem wzroku kategoryzuje je na: niewidome - całkowity brak spostrzegania wzrokowego, ociemniałe - ludzie, którzy posługiwali się wzrokiem lecz go utracili, częściowo widzący - ludzie, którzy mają bardzo dużą, lecz nie całkow itą utratę wzroku.
Międzynarodowa klasyfikacja obniżenia ostrości wzroku
Kategoria |
Stopień uszkodzenia ostrości wzroku |
Ostrość wzroku po korekcji |
Terminologia |
Wzrok w granicach normy |
- |
Od 0,8 do 1,0 |
Wzrok całkowicie normalny |
lekki |
Poniżej 0,8 |
Wzrok prawie normalny | |
Słabowzroczność (niedowidzenie) |
umiarkowany |
Poniżej 0,3 |
Słabowzroczność umiarkowana |
znaczny |
Poniżej 0,1 |
Słabowzroczność znaczna | |
Ślepota (niewidomy) |
głęboki |
Poniżej 0,05 |
Słabowzroczność głęboka lub ślepota umiarkowana |
prawie całkowity |
Poniżej 0,02 |
Ślepota prawie całkowita -poczucie światła | |
całkowity |
0,00 |
Ślepota całkowita |
Źródło: R. Ossowski, Pedagogika niewidomych i niedowidzących (w) PedagogikaSpecjalna, red. W Dykcik, Poznań 2003, s.180
Do przyczyn utraty łub znacznego uszkodzenia wzroku można zaliczyć:
• czynniki dziedziczne (zaćma, krótkowzroczność, astygmatyzm, nadwzroczność itp.), wady wrodzone analizatora wzrokowego i uszkodzenia okołoporodowe,
choroby analizatora wzrokowego,
• choroby zakaźne przebiegające z wysoką temperaturą,
• zatrucia,
• urazy mechaniczne, termiczne, chemiczne,
• awitaminoza (brak witaminy A),
• zmiany starcze.
Utrata wzroku bądź mniejsza sprawność widzenia, prowadzi najczęściej do zaburzeń w rozwoju fizycznym, utrudnia procesy poznawcze, a więc utrudnia pozyskiwanie wiedzy co prowadzić może do ograniczenia w procesach kształcenia i zatrudnienia osób z tą wadą.