0000008 (11)

Ryc. 99. Położenie nadkłykci kości ramiennej i wyrostka łokciowego kości łokciowej: 1 — położenie prawidłowe przy zgięciu stawu łokciowego pod kątem 90°, punkty układają się w kątach trójkąta równoramiennego, 2 — położenie prawidłowe przy kończynie wyprostowanej, punkty układają się na linii prostej, 3 — widok z boku, wyrostek łokciowy leży do tyłu od osi kończyny, 4 — widok z boku, staw łokciowy zgięty pod kątem 90°, punkty układają się na osi kończyny, 5 — widok z boku, staw łokciowy zgięty pod kątem 135°, wyrostek łokciowy leży do przodu od osi kończyny, 6 — odłamanie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, 7 — odłamanie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, 8 — odłamanie wyrostka łokciowego, spłaszczenie i odwrócenie trójkąta równoramiennego, 9 — zwichnięcie przednie stawu łokciowego, 10 — zwichnięcie tylne stawu łokciowego

(wg Lanza).

BRZUCH

(abdomen)

BADANIE PUNKTÓW KOSTNYCH

Brzuch ograniczony jest od góry przeponą, z boków i z przodu przez mięśnie, powięzie, tkankę tłuszczową i skórę oraz od tyłu przez kręgosłup i mięśnie. Ku dołowi brzuch przechodzi w miednicę.

W obrębie brzucha i grzbietu wyczuwamy następujące punkty kostne: w dołku podsercowym — wyrostek mieczykowaty (processus xiphoideus), bocznie od niego prawy i lewy łuk żebrowy (arcus costalis) oraz w dole jedenaste i dwunaste żebro. W linii pośrodkowej ciała tylnej wyczuwa-my wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych. Na kości biodrowej z przodu jest wyczuwalny kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior). Prowadząc od niego rękę ku tyłowi, wyczuwamy grzebień biodrowy (crista iliaca). Grzebień ten w swojej tylnej części kończy się wyczuwalnym kolcem biodrowym tylnym górnym (spina iliaca posterior

superior). Z przodu w dolnej części brzucha wyczuwamy spojenie łonowe (symphysis pubica), bocznie od niego po stronie prawej i lewej guzek łonowy (tuberculum pubicum).

MECHANIKA ODCINKA LĘDŹWIOWEGO KRĘGOSŁUPA

Część lędźwiowa kręgosłupa wykazuje stosunkowo dużą ruchomość, warunkuje to budowa i układ wyrostków stawowych oraz, wyrostków kolczystych kręgów lędźwiowych^.

W odcinku lędźwiowym kręgosłupa zachodzą ruchy: zgięcia bocznego, zginania (pochylenia do przodu) i prostowania (pochylania do tyłu) oraz ruchy obwodzenia, które są sumą następujących po sobie ruchów — zginania, zgięcia bocznego i prostowania.

W odcinku tym nie zachodzą ruchy obrotowe, ponieważ wyrostki stawowe kręgów są ustawione strzałkowo.

Ruchy zgięcia bocznego zachodzą dookoła osi strzałkowej w płaszczyźnie czołowej. Ruchy te są hamowane przez więzadła międzypoprzeczne.

Ruchy zginania i prostowania odbywają się dookoła osi poprzecznej w płaszczyźnie strzałkowej.

Ruchy zginania są hamowane przez więzadła żółte, międzykolcowe, więzadło podłużne tylne i nadkolcowe, natomiast prostowania — przez więzadło podłużne przednie.

BADANIE POWŁOK BRZUCHA

Kresa biała (linea alba) jest utworzona przez krzyżujące się włókna rozcięgien mięśni brzucha. Biegnie w linii pośrodkowej przedniej od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego, rozszerzając się w okolicy pępka oraz w miejscu przyczepu do spojenia łonowego. Skóra na kresie białej wykazuje przebarwienie. W linii pośrodkowej przedniej ciała, na wysokości najwyżej położonych punktów grzebieni biodrowych lub nieco wyżej, znajdujemy bliznę skórną po pępowinie zwaną pępkiem (umbilicus). W rzucie na kręgosłup pępek leży na wysokości krążka mię-dzykręgowego między L3 i L4, co odpowiada punktowi na linii pośrodkowej tylnej około 2 cm powyżej linii łączącej najwyższe punkty grzebieni biodrowych.

Wkładając opuszkę palca w tę bliznę wyczuwamy wyraźnie pierścień pępkowy (anulus umbilicalis), przez który przechodziła w życiu płodowym pępowina. Pierścień ten stanowi miejsce słabszego oporu przedniej ściany brzucha; może powstawać tutaj przepuklina pępkowa (hernia umbilicalis).

W okolicy pachwinowej z lewej i z prawej strony można wyczuć pierścień pachwinowy powierzchowny (anulus inguinalis super)icialis). Miejsce to jest punktem wyjścia przepuklin pachwinowych skośnych i pro-

121