Informacje ogólne o Zalewie Szczecińskim:
• Jest zbiornikiem typu „jezioro przepływowe” o łącznej powierzchni 687km2. Średnia głębokość wynosi 4m., max - 7m. Tor wodny ma głębokość powyżej lOm.
• Granica dzieli zalew na dwie części - Duży i Mały Zalew. W granicach Polski znajduje się 410 km" zalewu
• Od.morza oddzielają go 3 cieśniny: Piana, Dziwna i Świna zapewniające wlewy wód słonych. Decydujący udział we wlewach ma Świna z jej wsteczną deltą. Wlewy z dwóch pozostałych cieśnin mają niewielkie znaczenie.
• Wchodzi w skład estuarium Odry Tworzy estuarium 11-rzędowe. I-rzędowe to Zatoka Pomorska, II-rzędowe to j. Dąbie i Roztoka Odrzańska!
• Dominujący udział w wodach zalewu stanowią wody Odry. Dopływy wód słodkich (z czego 96% to wody Odry) wynosi około 15 km3/rok wlewy wody morskiej to około 7,5 km3/rok
• Wlewy (cofki) wód morskich zasilają zalew w wody morskie. Wynikiem tego jest powstanie specyficznego środowiska estuaryjnego o cechach ekotonu. Podczas cofek zasolenie wód zalewu może wzrastać nawet o 6-7%o.
• Odra odprowadza do zalewu 74% związków organicznych wyrażanych jako BZT5. W tym około 60% fosforanów i 85% azotanów.
• W latach 70 przeważały zanieczyszczenia pochodzenia przemysłowego - np. fenole. Ich udział systematycznie spada i w obecnym czasie główny ładunek stanowią nie doczyszczone ścieki komunalne oraz związki ze spływów' rolniczych.
Badania chemiczne wód Zalewu Szczecińskiego
Prowadzone są na 12 stałych stanowiskach pomiarowych, z czego 6 na terenie Polski. Badania prowadzone są z częstotliwością 7-9 razy w roku. Po stronie polskiej prowadzi je Wojewódzka Inspekcja Ochrony Środowiska, po stronie niemieckiej -Państwowy Urząd Środowiska i Przyrody w Stralsundzie. Zakres badań obejmuje 26 składników chemicznych analizę hydrobiologiczną planktonu, ocenę stanu bakteriologicznego. W celu oceny zmian jakości wód w wieloleciu bierze się pod uwagę następujące parametry:
• przezroczystość
• warunki tlenowe
• wskaźniki obciążenia organicznego
• zwdązki biogeniczne
• zasolenie
• fenole
ustalono wartości normatywne dla niektórych wskaźników
W 1971 roku zanieczyszczeń:
• Tlen . BZTS
• Utlenialność
• Fenole
6> =mg.l 6<=mgO;'l 15<=mg02\l 0,0015<=mg\l
(Folia nr 1)
Rozmieszczenie stanowisk pomiarowych
Odczyn wody
Wody Zalewu Szczecińskiego charakteryzują, się wysokim odczynem , co ma związek z eutroficznym charakterem akwenu. Najwyższe wartości stwierdza się w okresach bujnego rozwoju fitoplanktonu w wyniku zużywania dwutlenku węgla w procesach fotosyntezy
Warunki tlenowe
W płytkich mieszanych przez częste falowania wodach Zaiewu Szczecińskiego występują głównie wysokie przesycenia tlenem. Z wyjątkiem położonych w rejonie ujścia Odry stanowisk E i D. średnie wartości nasycenia tlenem oscylują w granicach 100%.
Stopień natlenienia jest silnie zróżnicowany na poszczególnych stanowiskach. Niższe wartości tlenu w rejonie ujścia Odry tłumaczy się zużyciem tlenu w procesie mineralizacji związków organicznych wnoszonych przez Odrę.
(Folia nr 2)
Zasolenie
Wody zalewu Szczecińskiego mają charakter wód słonawych. Stężenia chlorków odzwierciedlają oddziaływanie na Zalew słodkawych wód odrzańskich oraz słonawych wód z Zatoki Pomorskiej na pływającego do Zalewu głównie przez kanał Piastowski i rynnę toru wodnego Szczecin-Swinoujście
( Folia nr 3)
Związki biogenne
1970-1971 - stopniowy wzrost fosforanów - spowodowany okres uruchomienia ZCH Police i częstych w tym okresie zrzutów awaryjnych.
od 1990 wyraźny spadek fosforanów - spowodowany prawdopodobnie odcięciem odcieków z hałdy fosfogipsów w Policach i zmniejszeniem nawożenia w zlewni.
Fenole
Fenole reprezentują zanieczyszczenia przemysłowe dopływające do Zalewu Szczecińskiego z uprzemysłowionych rejonów zlewni Odry. Fenole, które w latach sześćdziesiątych były przyczyną poważnych zakłóceń gospodarki rybackiej na Zalewie, aktualnie nie stanowią poważnego zanieczyszczenia.