0000097 (4)

biologicznego zwracaliśmy uwagę na pogrubienie beleczkowania, uogólnioną sklerotyzację oraz wyrosła kostne. Celem sprawdzenia skażenia fluorem u większości badanych wykonaliśmy oznaczenie poziomu fluoru w moczu. W dwu przypadkach przy okazji zabiegu operacyjnego pobraliśmy wycinki kostne, w których również oznaczyliśmy zawartość fluoru.

WYNIKI

Zmiany kliniczne. Wyniki badania klinicznego ilustruje tabela I. Występowanie bólów lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa u wszystkich badanych wynika z doboru grupy. Bóle te występowały zwykle po kilku latach pracy. Nie różniły się od zespołów bólowych spotykanych w praktyce ambulatoryjnej.

Tabela i Zmiany kliniczne

Dolegliwości bólowe    100%

Bolesność uciskowa i opukowa    60,5%

Dodatni    objaw    Schobera    62,5%

Dodatni    objaw    szczytowy    16,7%

Dodatni    objaw    Laseąuea    12,5%

Zmiany radiologiczne. Zmiany radiologiczne przedstawiono w tabeli II. U wszystkich badanych występowały wyrośla kostne różnych rozmiarów. Często obejmowały one kilka segmentów. Kostnienie podłużnych więzadeł kręgosłupa stwierdziliśmy u 50% badanych. Radiologiczne cechy zwężenia otworów międzykręgowych występowały u 60% badanych. Stwierdzaliśmy je na jednym lub na kilku poziomach. Najczęściej były zwężone otwory L-,—L₄, rzadziej L₂—L, i L_;>—Sj. Główną przyczyną zwężenia otworów międzykręgowych były przesunięcia wyrostków stawowych względem siebie.

Tabela 11 Zmiany radiologiczne

A. Zmiany zniekształcające

wyrośla brzeżne    100%

zwężenie otworów międzykręgowych    60.0%

zespół Baastrupa    56,2%

kostnienie więzadeł    50,0%

zwężenie przestrzeni międzytrzonowej    29,2%

B Zaburzenia statyki

zwiększenie kąta krzyżowo-lędżwiowego    70,8%

zaburzenia lordozy    54,2%

spłycenie    27,1%

pogłębienie    27,1%

skolioza    35,4%

zaburzenia stabilizacji    32,7%

C.    Zmiany fluorowe

pogrubienie beleczkowania    50,0%

sklerotyzacja    31,2%

pogrubienie lamina data    37,5%

D.    Wady wrodzone    29,2%

Zespół Baastrupa, najczęściej I i 11°, stwierdziliśmy w 56,2% (9). Stosunkowo często (29,2%) spotykaliśmy zwężenie przestrzeni międzytrzonowej, głównie na poziomie L₃—L₄ i L,—L_a. Zwężenia te często występowały na kilku poziomach.

Odchylenia od fizjologicznej lordozy stwierdziliśmy w 54,2% w postaci zmniejszenia lub zwiększenia lordozy. Dokładny pomiar kąta krzyżowo-lędż-