094

_ Napięcie

z mikrofonu

Rys. 4.16

ł

Przebiegi czasowe w układzie włącznika

Wejście T

czemu tranzystor przewodzi. Tranzystor 73 jest zatkany. Pojawienie się sygnału akustycznego zmienia stan przerzutnika. Tranzystor 72 przechodzi w stan zatkania, a tranzystor T3 — przewodzi; ujemna elektroda kondensatora C₂ znajdzie się na potencjale ~ 0 V. Następuje ładowanie kondensatora C₂ w obwodzie: +5 V, R₃, R_s, kolektor-emiter tranzystora 73. Po naładowaniu się kondensatora C₂ do poziomu zapewniającego wysterowanie tranzystora 72, następuje zmiana stanu przerzutnika. Czas ładowania kondensatora wynosi co najmniej 10 s, a po upływie tego czasu układ reaguje na kolejny sygnał akustyczny, powodujący wyłączenie. Z kolektora tranzystora 73 do wejścia 7 układu scalonego US jest doprowadzany sygnał o poziomie logicznym 0. Na wyjściu Q tego układu uzyskuje się sygnał o poziomie logicznym /. Tranzystor 74 spełnia funkcję wzmacniacza prądowego, zapewniającego wysterowanie triaka 7r. Triak przewodzi, a żarówka Ź świeci, tak długo jak długo na wyjściu Q układu US występuje stan /. Powrót do stanu 0 spowoduje kolejny sygnał akustyczny. Przebiegi czasowe w wybranych punktach układu są przedstawione na rys. 4.16.

Wzmocnienie układu, a więc i czułość, reguluje się rezystorem nastawnym R,. Przez zmianę pojemności kondensatora C, kształtuje się charakterystykę częstotliwościową włącznika. Jeżeli włącznik ma być sterowany sygnałami o dużych częstotliwościach, pojemność kondensatora C, należy zmniejszać. Jeżeli chcemy, aby układ reagował na sygnały o niskiej częstotliwości, trzeba zwiększyć pojemność kondensatora C,. Zasilacz włącznika jest beztransformatorowy. Podczas trwania dodatniej połówki sinusoidy napięcia sieciowego, prąd płynący w obwodzie: R₉, C₃, D2, ładuje kondensator C₄. Podczas ujemnej połówki sinusoidy, kondensator C₃ rozładowuje się przez diodę Dl i rezystor R₉. Rezystor R₉ .ogranicza maksymalny prąd płynący przez diody Dl i D2.

Impedancja kondensatora C₃, rezystory R₉ i R₁₀ oraz stabilistor D3 tworzą dzielnik, który chroni kondensator C₄ przed naładowaniem do zbyt dużego napięcia. Stabilizowanego napięcia do zasilania układu włącznika dostarcza stabilistor D3. Napięcie to jest filtrowane kondensatorem C_s. Filtracja zapobiega zmianie stanu przerzutnika przez sygnały zakłócające występujące w sieci elektrycznej.

e

Włącznik jest zasilany bezpośrednio z sieci 220 V, a więc przy montażu należy zachować szczególne środki ostrożności. Obudowę należy wykonać z materiału

4

izolacyjnego. Na zewnątrz nie powinno być żadnych metalowych części połączonych z obwodami zasilania. Proponuje się, aby również mikrofon umieścić w obudowie (z dala od napięcia sieciowego), a nad miejscem jego umocowania zrobić w obudowie otwory o średnicy 5 mm.

94