1

Omni* i słuchanie-.* v maganią okrcjlonę podstaw je Programów ęj dljjJ.Hetaputdyl»młUtS (lll.clnp edukacyjny' cęl.Ły^ałccnia- odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nim informacji/ treści nauczania -c/>tanic i

słuchanie)

3) -----

4)    informacja- to powiadomienie o fakcie zachowujące neutralną formę (zdania oznajmujące. brak cmocjona! izmów, metafor)

opinia • to wypowiedź wyrażająca subiektywne przekonanie, pogląd (słownictwo oceniające, nacechowane emocjonalnie, zw roty w I os.

I. poj. czasowniki modalne).

Tekst o charakterze obiektywnym: zd. oznajmujące. najczęściej 3- os. narracja (czasowniki i zaimki w 3 os. 1 poj. lub mn.). brak ocen i wartościowania, wyrazów nacechowanych emocjonalnie-' tekst o charakterze subiektywnym: zd. oznajmujące. pytające, wykrzyknikowe, najczęściej I os. narracja (czasowniki i zaimki w I os.). wyrazy nacechowane emocjonalnie.

5)    ----------

6)    --------

9)    teza - to twierdzenie, którego słuszności dowodzi autor artykułu. Jest ona zazwyczaj sformułowana w tekście wprost (najczęściej w 1 lub 2 akapicie) Teza może być także postawiona niejawnie, czyli wynikać z tekstu (aby wskazać tezę należy przeczytać cały artykuł i prześledzić tok rozumowania autora). Teza prawic zawsze jest zw iązana z tytułem artykułu i tematem tekstu (często zawiera słowa kluczowe).

argument - to twierdzenie przywołane w tekście dla uzasadnienia tezy, sądu czy opinii autora, wniosek-

10)

felieton- krótki utwór publicystyczny na aktualny temat, charakteryzujący się dowolnością tematyczną, lekkim stylem i bogactwem środków >ty!. Felietonista wyraża własne poglądy i opinie, które mogą być wyrażone w sposób żartobliwy, satyryczny, ironiczny.

Felietony najczęściej mają charakter cykliczny. Autor felietonu przechodzi od faktów do uogólnień, wy korzy stując luźne skojarzenia, dygresja, paradoksy (dygresyjność. synkretyczność). W felietonie mogą występować elementy innych gatunków publicystycznych, a także fikcja literacka, zabiegi narracyjne i dialogi.

reportaż - gatunek publicysty c/no-litcracki, stanow iący relację / wy darzeń, który ch autor był św iadkiem lub uczestnikiem. Reportaż jest opowieścią opartą an rozmowach z uczestnikami danych zdarzeń, dokumentach i innych materiałach związanych z. danym wydarzeniem i uczestnikami tego zdarzenia. W reportażu mogę się pojawiać dialogi, monologi, listy. fr. pamiętników, dokumenty . Reportaż łączy informacje / oceną (autor świadomie dobiera rozmówców i informacje, ale także może przedstawiać własny sąd. ale musi być om wyraźnie zasygnalizowany).

Crehy rcrarcm wg, Marów Brandys* -

-    musi mówić o konkretnym wydarzeniu.

-    powinno być zbadane bezpośrednio w terenie.

-    odkrywczy

wywiad - rozmowa ze publicznie znaną osobą, przeprowadzona przez dziennikarza Składa sic z pytań i odpowiedzi, może zawierać wstęp i podsumowanie opracowane przez dziennikarza.

Świadomość językowa uę/nińw - wymagania określone w Podstawie .Programów ej dla III etapu edukacyjnego

(.UŁęteP edukacyjny/ cel Kształcenia- odbiór wypowjtd/i i wykorzystanie zawartych w nim informacji' treści nauczania -świadomość

językowa)

I)

Styl artystyczny- styl dzieła literackiego, które ma za tworzywo języ k, ale rządzi się innymi prawami niż wszelkie inne komunikaty języ kowc. W języku artystycznym na pierwszy plan wy suwa się funkcja estetyczna i poety cka. W tekstach zaliczanych do literatury pięknej zauważamy wielkie zróżnicowanie stylistyczne*-języ kowe. Cechy stylu artystycznego:

•    oryginalność metaforyki, która wiąże sic z oryginalnością stylu pisarza:

•    zależność od osobowości i talentu pisarza.

•    świadome i celowe użycie elementów emocjonalnych;

•    umiejętna indy widualizacja języka postaci:

•    wy stępowanie neologizmów;

•    umiejętny dobór środków plastycznych służących do opisu przedstawianych postaci, zdarzeń, miejsc, zjawisk, przedmiotów;

•    bogactw o środków języ kowych;

•    bogactwo figur sty listycznych;

•    stosowanie stylizacji na gwary środowiskowe, archaizacji, dialcktyzacji.

Stvl naukowy- styl. którym pisane są dzielą specjalistyczne z różnych dziedzin nauki; funkcjonalna odmiana stylowa języka literackiego, występująca w pracach naukowy ch. Styl jest zróżnicowany ze w zględu na przedmiot badań naukowych : ze względu na cechy indywidualne autorów. Zależnie od tego. jakiej nauki rozprawa dotyczy, wy stępuje w tym stylu duża liczba wyTazów specjalny ch, terminów o ściśle określonych znaczeniach. Cechy stylu naukowego:

•    terminologia naukowa i specjalistyczna, język wzorów i sy mboli;

•    jednoznaczność i precyzja informacji;

•    unikanie elementów oceniających i cmocjona!izmów;

•    obiektywne przedstawianie zjawisk i problemów (używanie form bezosobowych lub formy liczby mnogiej);

•    przeważają zdania złożone podrzędnie nad współrzędnymi:

•    stosowanie wyrażeń modalnych: