clopediaof World Art (T. 1 - 15. New York-Toronto 1959 -1968; wydana nieco wcześniej w mutacji włoskiej); na uwagę zasługuje w niej obszerny artykuł pt. Bibliography, cytujący duży wybór informatorów bibliograficznych dla sztuki. Obok niej warto wymienić dla zagadnień związanych z antykiem włoską Enciclope-dia delVArte Antica, Classica e Orientale (T. 1-7. Roma 1958--1966), a wreszcie zawsze warto pamiętać o Enciclopedia Italiana (1 wyd. 1929 -1937; wzn. Roma 1949), encyklopedii typu ogólnego zaopatrzonej obficie w literaturę odnoszącą się do poszczególnych jej haseł.
W ostatnim dziesięcioleciu ukazała się niezmiernie pożyteczna książka opracowana przez P. O. Ravego i B. Stein Kunst gesćhićh-te in Festschriften (Berlin 1962), zestawiająca artykuły o sztuce, ogłoszone do roku 1960 w różnego rodzaju księgach zbiorowych i pamiątkowych — rzecz o tyle warta specjalnego podkreślenia, że ujawnia nieraz dużej wagi informacje, utopione niejako w zbiorze innych prac z wielu zupełnie obcych sobie dziedzin i nie zawsze rejestrowane gdzie indziej.
Prowadzone są systematycznie prace bibliograficzne w różnych krajach, rejestrujące publikacje o sztuce tam wydawane lub też dotyczące sztuki tych krajów: m. in. M. Lundqvist Svensk Konsthistorisk Bibliografi (Stockholm 1967); materiały bibliograficzne do historii sztuki niemieckiej publikuje Akademia Nauk w Berlinie w cyklu zatytułowanym Schriften zur Kunstgeschichte (od 1960), gdzie szczególnie warto zatrzymać się nad tomem opracowanym przez W. Hemtschla (.Bibliographie fur sachsisćhen Kunstgeschichte. Berlin 1960), obejmującym problematykę sztuki Saksonii, tyloma węzłami w XVIII w. połączonej z Polską. Od roku 1933 do chwili obecnej ukazuje się w Berlinie Zach. rocznik Schrifttum zur Deutschen Kunst, notujący bieżącą literaturę do historii sztuki Niemiec. Osobne tego typu bibliografie o charakterze narodowym istnieją w Czechosłowacji, NRD, na Węgrzech, w Belgii, Holandii, krajach skandynawskich — odnotowuje je zawsze skrzętnie Repertoire d*Art et dyArcheologie, jak również T. Bestermana A World Bibliography of Bibliographies.. .(T. 1 -- 4. Geneva 1955 - 1956), co nas zwalnia od ich cytowania.
Tam wreszcie, gdzie trzeba dotrzeć do literatury mówiącej o twórczości konkretnych artystów, niezbędne jest zapoznanie się
-: aflfr -.r- - ___