104'14

T»b T. Subkkiy*t* I obtaktywM (rwaywWe) wtUinikl kUnut»a (Vlt|, 3000, ■ 04)

Vrij (2000) podaje kilka wyjaśnień tródel mylnych sądów na lemat zachowań pojawiających się podczas kłamania:

1.    Kojarzenie oznak nerwowości i napięcia z kłamaniem spowodowane wcześniejszymi doświadczeniami wykrycia kłamstwa na podstawie właśnie tego rodzaju wskazówek. Nie wszyscy kłamcy Jednak okazują nerwowość podczas oszukiwania. Brak okazji wykrycia kłamstwa bez towarzyszącego mu pobudzenia nie pozwala zweryfikować zatoteń na ten temat.

2.    Ludzie nie są zazwyczaj świadomi własnych zachowań podczas kłamania. Błędnie na przykład zakładają, li kłamiąc, wykonują więcej ruchów. Na tej podstawie dokonują póinlej ocen dotyczących prawdomówności innych.

3.    Podczas opisywania zachowań towarzyszących kłamaniu badani ud hoc zakładają, ii chodzi o kłamstwa z tak zwaną wysoką stawką lub sytuację, w której kłamca Jest zaskoczony. Świadomość, li zachowanie podczas kłamania Jest wysoce zaieine od sytuacji Jest niewidka.

PODSUMOWANIE

Wiarygodność nadawcy w procesie przekazywania informacji Jcat Jedną z podstawowych cech konstytuujących efektywną komunikację, zwłaszcza perswazyjną. Stwierdzenie to zostało poparte wieloma badaniami empirycznymi 1 stanowi dziś dobrze ugruntowane zalotenle przyjmowane przez wielu badaczy zajmujących się komunikowaniem.

Ustalono takie, ii wiarygodność Jest złoiooym konstruktem psychologicznym. Mimo różnic w liczbie I rodzaju czynników składających się na tę cechę można przyjąć, ii najważniejsze z nich to: charakter, towarzyskość, opanowanie, kompetencje oraz okstrawersja (dynamłczność).

Przeprowadzone badania pokazały takie, li podczas dokonywania ocen dotyczących wiarygodności nadawcy Istotną rolę odgrywa również Jego zachowanie. Zatem oprócz uprzedniej wiedzy dotyczącą) nadawcy komunikatu, odnoszącej się na przykład do Jego kwalifikacji I statusu zawodowego, również sposób przekazywania Informacji (głównie znaki nie językowe I parajęzykowe, jakie pojawiają się podczas wystąpienia) w znaczącym stopniu wpływa na percepcję jego wiarygodności. Określenie .mocny przekaz” (stronę ddiuery) określa stopień, w jakim stosowane nicjęzykowe środki ekspresji wzmacniają łub osłabiają ocenę wiarygodności H z tych znaków to: płynność mówienia, zmiany modulacji glosa, wzrokowy oraz ekspresyjność mimiczna (zwłaszcza przyjazny rzy), a takie stosowanie gestów ilustrujących oraz mnie go dała przejawiające tlę swobodnych ruchach wykaz nie ma charakteru uniwersalnego, eoi