2010 12 12"

192

ROZDZIAŁ 3

Przedsiębiorstwo sieciowe: kultura, instytucje i organizacje

ROZDZIAŁ 3 Kultura, instytucje i organizacja ekonomiczna

193

nacisk na jej komercyjne zastosowania. Zgodnie z wytycznymi rządu, ETRI orgstfSp¹ -;Hongkongu, funkcjonalnym odpowiednikiem tego mechanizmu byl_publiczny zowalo dla przedsiębiorstw seminaria upowszechniające bezpłatnie wywarz^#'' _f^_gran^xnieszkąnioyyy^y obu_przy.p_ądkach sieci małych firm mogły Wystawać,' przez siebie technologię wśród małych tajwańskich, firm. Co więcej, inżynięrjfejJ:.^    się pojawiać w różnej7ptjpje7^

ETBI zachęcano do odchodzenia z instytutu po kilku latach i zaopatrywano w    j^ejapęwiu^soj^ajnóść rodzinna i osobliwa kplpniąlnąjyersja państwa opie.-

dusze rządowe oraz wsparcie techniczne, by mogli otwierać własne firmy. A ząteffvf|kunĆźego fSchiffer 1983).

chociaż w bardziej tradycyjnych gałęziach przemysłu nąTajwąnic, rządpyją    i ■ tjPÓdobna forma powiązań między oferującym wsparcie rządem a sieciami rodzin-

miala ch^alaer Jiardziej .pośredtu^Ołli wJCorei Południp.w.ej i w.Japonii,w ; jfych firm wyłaniała się, jak się zdaje, w procesie zorientowanej na eksport indu-

styćznelest, iż między rządem ą.sieciami firm nawiązała się forma.pro.d.ukt^: terakcji: sieci pozostały osadzone. w.rodzinie i grupowały wztdednie małe (choć is^tmeją ńaTajwanie także wielkie grupy przemysłowe, np. Tatung)

brał na siebie funkcje koordynacją planowania strategicznego,.gdołKŁęd _____

cu^’v^Taniała sls.^^Ieianolć rozszerzenia i zaktualizowania zakresu ich działał:-" ności_w~odniesieniu tak do produktów, jak i procesów ^raz pyiikśw^

Sprawa jest bardżiej skomplikowana w prżypadku |1fmgkongltę lecz rezultat g?' jest zbyt odmienny (Castells 1989c; Castells, Hall 1994). Podstawą eksportowo^-rientowanej struktury industrialnej Hongkongu były małe i średnie firmy, PÓw®jp jącc głównie z oszczędności rodzinnych, poczynając od 21 rodzin przemysłowepŁ którzy wyemigrowali z Szanghaju po rewolucji komunistycznej. Rząd kolonialny: dążył jednak do uczynienia z Hongkongu pokazowego przypadku udanego wdrą?; nia dobrotliwego brytyjskiego kolonializmu, a w trakcie tego procesu próbował że zapewnić samowystarczalność finansową temu terytorium zamorskiemu, aby_; j

osłabić w kraju nacisk Labour Party postulującej dekolonizację. W tym celu ykąj&fi

.....— - — •

-serializacji w południowych Chinach w latach 90. (Hamilton 1991; Hsjng 1994, . j996). Z jednej strony, przedsiębiorcy z Hongkongu i Tajwanu starali się wchodzić : w regionalne sieci gospodarcze wiosek swego pochodzenia w prowincjach Guang-^: dong i Fujian, zakładając tam filie i poszukując podwykonawców, co pozwalało im przenieść za granicę [offshore] drobniejszą produkcję (np. obuwia, plastików czy v' elektroniki użytkowej). Z drugiej strony, takie sieci produkcyjne mogą istnieć tylko z poparciem władz lokalnych i prowincjonalnych, które zapewniają konieczną infrastrukturę, narzucają dyscyplinę pracy i pośredniczą między kieiownictwem, silą roboczą i firmami eksportowymi. Jak pisze Hsing w konkluzji swojej pionierskiej .próby zbadania charakteru tajwańskich inwestycji produkcyjnych w południowych jpljprach:

Nowy model bezpośrednich inwestycji zagranicznych w szybko uprzemysławiających się regionach Chin charakteryzuje dominująca rola drobnych i średnich inwestorów oraz ich współpraca z miejscowy-hv władzami niższego szczebla w nowych miejscach produkcji. Podstawą Instytucjonalną, która umożliwia i zwiększa elastyczność ich działania, jest zarówno sieciowa lorina organizacji produkcji i marketingu, jak 7 ‘ i rćwnflca autonomia loka!nvrh właH7 fn    ____________ _________:______« •

ci” Hongkongu - zawodowi urzędnicy państwowi Z Brytyjskiej Służby Koloniąjfi| 3 ^; i mśnąca autonomia lokalnych władz. Co równie ważne, kulturalne powinowactwo zagranicznych inwe-[British Colonial Service] - pod ideologiczną osłoną hasła „pozytywnej nieinterwM..| ^TŻW&^{1 lch lokalnych} P^rzedstawl“^ell> włączając w to lokalnych urzędników i lokalnych pracowników, cji” (ochoczo podchwyconego przez Miltonów Friedmanów całego świata) pjgjg:    fg^**^*"* P°^nadnarodow)'^{ch s,eci} P^odukcj., znacznie go usprawniając i przyspieszając

"    y

dzili aktywną politykę rozwojową, na poły świadomie, na poły przypadkowo;(H;L_r? ,, bridge 1978; Mushkat 1982; Miners 1986). Kontrolowali ściśle podział kwotę^ portowych tekstyliów i odzieży między firmami, czyniąc to na ppdstawiejś

m

>. i;?

jil^!

iii:

I A zatem forma chińskich sieci biznesowych jest także funkcją pośredniej, subtel-_; _.nej,- lecz realnej i skutecznej ingerencji państwa w proces rozwoju gospodarczego wiedzy o zdolnościach konkurencyjnyćh. Zbudowali sieć rządowych/instytucji (ę|||    w różnych kontekstach. Jednakże w grę wchodzić tu może proces historycznej trans-

-----J..1--------z_: — j- 1—I+J \ ——1" .mm„c,prhnńnii. w.iisl fnrmarii »a /-bińcUSA _si_ecj firm urosły nadzwyczajnie, jeśli idzie o bogactwo,

interesujące, pozostają nadal oparte na rodzinie, a ich

wczesne formy zawiązywania sieci między drobnymi

których takie sieci nigdy nie byłyby w stanie sprostać rynkom USA i krajów Wspokś --przedsiębiorcami. Są one jednak wystarczająco silne, żeby omijać dyrektywy rządów noty Brytyjskiej. Stworzyli największy - biorąc pod uwagę proporcje ludności, j^ca ;    Łia Tajwanie, w Hongkongu., a także w innych południowoazjatyckich krajach, z wy-

objął. - publiczny program mieszkaniowy na świecie (później Hongkong został.^#    jątkiem mocnego państwa w Singapurze. Chińskie sieci firm, choć w zasadzie zacho-

wały swą strukturę organizacyjną i dynamikę kulturową, osiągnęły, jak się wydaje, jakościowo większy rozmiar, który umożliwia im ostatecznie uwolnienie się od kurateli państwa (Mackie 1992a, 1992b). Takie stwierdzenie może być jednak iluzją związaną z okresem historycznego przejścia, ponieważ na horyzoncie zarysowuje się stopniowe sprzęganie się potężnych sieci chińskich firm z wielowarstwowymi strukturami kontynentalnego państwa chińskiego. W istocie najbardziej zyskowne inwestycje chińskich firm już dokonywane są w Chinach. Kiedy i o ile takie powiązania się pojawią, próbie poddana zostanie zarówno autonomia sieci chińskich firm, jak ^! zdolność konstruowanego przez partię komunistyczną państwa rozwojowego do ewolucji ku formie rządu potrafiącego sterować sieciami elastycznych, opartych na

przedzony przez Singapur, naśladujący tę samą formułę). Tysiące rozmaitych wy-_;| rwórrii zlokalizowanych w wieżowcach (tzw. spłaszczonych fabrykach \flatted jacĄ tories\), nie tylko płaciło niskie czynsze będące integralnym elementem tego pts-|‘_;; blicznego programu lokalowego, lecz ponadto subsydia tego programu znacząc^ obniżały koszty pracy, a zapewniane przezeń poczucie bezpieczeństwa. ośmielć||i pracowników do zakładania własnych firm bez nadmiernego ryzyka (średnio'gf;\ dem prób przed przedsięwzięciem udanym). Na Tajwanie to wiejska posiadłość;!!?-. dzinna działka ziemi, związane z upartym trwaniem,,przy-,rolnictwie „w-rejos^ {3rzemysicwy thT^tanowiły cos" wTodia ju "mechanizmu bezpieczeństyya„który . zwató~naiućfiv o3 samóżatrudnienia do pracy'najemnej, i-odwrotnie (Chin 19S ')•

^;-*ll -⁴1