20110130854

Edukac]&-vkolo|>lc/iia

Bjr*. 18.6. Zagrożenie gruntów rolniczych. I leśnych w Polsce erozją iwprow>*<? według województw

Melioracje gruntów ornych moją na ogół więcej skutków pozytywnych dla środowiska niż negatywnych, jeśli tylko prowadzą do poprawy struktury gleb bez istotnego naruszenia stosunków wodnych terenu. Zdecydowanie odmiennie przedstawia się sprawa w przypadku melioracji użytków zielonych, zwłaszcza jeżeli celem melioracji jest osuszenie naturalnego mokradła. W Polsce gleby bagienne i pobagienne zajmują powierzchnię około 2,6 min ha, w tym połowę stanowią gleby torfowe i torfowo-murszowe. Aby móc użytkować rolniczo teren dawnego torfowiska, niezbędne jest zwykłe jego odwodnienie. W rezultacie zachodzi proces tzw. murszenia oraz mineralizacja, z czego wynika ubytek masy glebowej, powodujący spłycanie się tych gleb aż do ich zupełnego zaniku. W polskich warunkach obniżanie się powierzchni zmeliorowanych złóż torfowych, użytkowanych jako łąki, wynosi około I cm na rok. Przy nadmiernym przesuszeniu i łąkowym użytkowaniu ubytek roczny wynosi 1,3 -1.5 cm. a przy użytkowaniu jako grunty orne nawet do 3 cm na rok. W ten sposób, dla krótkotrwałej korzyści ekonomicznej, nieodwracalnie tracona jest szansa odbudowy lokalnego systemu retencji wód, natomiast,.zyskiwany" — nieużytek

Podsumowanie

•    Gleba jest bardzo skomplikowanym systemem, kształtującym się na danym terenie przez setki lat lecz jej dewastacja może się dokonać w ciągu jednego dnia.

•    Do dewastacji gleb w Polsce przyczyniało się przeznaczanie terenów pod zabudowę, największe straty spowodowało jednak górnictwo odkrywkowe.

•    Zle przeprowadzane melioracje i niewłaściwa gospodarka rolna stały się przyczyną degradacji gleb na znacznych obszarach.

•    Prawie 3/4 powierzchni Polski objęte jest zagrożeniami erozyjnymi. Zagrożenia te występują nie tylko na terenach rolniczych, ale także w dolinach rzecznych, na zboczach górskich i na terenach zurbanizowanych.

•    Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi ma w Polsce jedynie lokalne znaczenie. Znacznie poważniejszym problemem jest zakwaszenie gleb.

Zadania

I. Wyjaśnij, dlaczego łatwo jest zaburzyć lub zniszczyć strukturę gleby, natomiast jej odbudowa jest trudna i długotrwała.

1 Wymień główne przyczyny degradacji gleb w Polsce. Dlaczego nawożenie mineralne nie zabezpiecza gleby przed degradacją?

3* Sporządź ranking czynników degradacji gleby w okolicy swojego zamieszkania. Zwróć uwagę na specyfikę obszarów zurbanizowanych.