240

6. urządzenia KIEROWANIA PRACA stacji

ników pomocniczych R_pz lub R_pw, których zestyki zwierne zamykają obwody załączenia lub wyłączenia wyłącznika. Do samoczynnego sterowania wyłącznika przez układy automatyki zabezpieczeniowej lub systemowej (SPZ, SCO) są wykorzystywane zestyki zwierne przekaźników tych zabezpieczeń R_zai. W układzie zastosowano dodatkowo przekaźniki pomocnicze R_psz i R_psw służące do sygnalizacji położenia styków wyłącznika oraz kontroli sprawności obwodu sterowania. W warunkach normalnej pracy jeden z przekaźników znajduje się stale pod napięciem, a drugi jest wyłączony. Przy uszkodzeniach w obwodzie sterowania i wyłączeniu obydwu przekaźników, połączone szeregowo styki rozwierne tych przekaźników zamykają obwód sygnalizujący zakłócenie w obwodzie sterowania.

Przekaźniki R_ps łączy się szeregowo z cewkami sterującymi wyłączników oraz rezystorem dodatkowym R_d, o tak dobranej wartości rezystancji, aby zapewnić właściwe działanie przekaźników. W ten sposób napięcie, jakie występuje na cewkach sterujących łączników nie będzie powodowało ich działania ani nadmiernego nagrzewania się.

Podany układ sterowania może być stosowany zarówno dla wyłączników o zblokowanym napędzie wszystkich faz, jak również wyłączników

0    osobnych napędach poszczególnych biegunów, lecz wówczas obwody sterowania powinny być wykonane dla każdego bieguna wyłącznika.

Dokonywanie różnorodnych przełączeń należy do zadań odpowiedzialnych i obciążających psychicznie obsługę, niezależnie od jej doświadczenia. Stąd w nowoczesnych stacjach są stosowane układy ze sterowaniem programowanym, a poszczególne czynności łączeniowe są w dużym stopniu zautomatyzowane, Czynności obsługi sprowadzają się do naciśnięcia odpowiednich przycisków wyboru pola oraz programu łączeniowego. Centralny układ blokady, wspólny dla całej stacji, dokonuje rozpoznania czy dana czynność jest dopuszczalna

1    dopiero potem przepuszcza impulsy sterownicze do odpowiednich urządzeń wykonawczych. Automatyzacja czynności łączeniowych może być dokonana przy wykorzystaniu różnorodnych przekaźników zestykowych, lecz obecnie coraz częściej do tego celu są wykorzystywane elementy półprzewodnikowe, scalone oraz technika komputerowa. Są to, jak na razie, rozwiązania mało rozpowszechnione.

6.4.2. Obwody blokad

Różnorodne układy blokad mają za zadanie uniemożliwienie obsłudze stacji elektroenergetycznych dokonania czynności łączeniowych, które mogą być przyczyną awarii lub mogą spowodować nieprawidłową pracę urządzeń. Najczęściej stosowane blokady mają na celu zapobieganie:

—    otwarciu odłączników znajdujących się pod obciążeniem;

—    połączeniu do pracy równoległej dwóch źródeł zasilania, jeżeli praca taka jest niedopuszczalna (różne wartości napięć, źródła niezsynchronizowane);

240