58 (11)

OTAHMIC

o 3 kj r ni i £,

RiiETĄMAoriTsyn 3 £ 3 Miwswru^i£.mw

Podział pola ciśnień i temperatur skał metamorficznych na stopnie metamorfizmu stanowi alternatywę dla coraz bardziej rozdrobnionych i tym samym skomplikowanych podziałów facjalnych obejmujących liczne facje, subfacje oraz serie facji metamorficznych. Wydzielane są cztery stopnie metamorfizmu: bardzo niski, niski, średni (pośredni) i wysoki. Ich granice wyznaczają charakterystyczne, zachodzące w ściśle określonych, wąskich przedziałach temperatur, reakcje między minerałami. Reakcje te, spowodowane zachwianiem równowagi pomiędzy składnikami określonych zespołów mineralnych (paragenez), zachodzą w wyniku zmian temperatur i w znacznie mniejszym stopniu ciśnień.

Pierwsze pojawienie się danego minerału (tzw. minerału indeksu) określane jest terminem izograda. Izograda nie jest definiowana przez wartości ciśnień i temperatur, lecz jest linią (w terenie, na mapie lub na wykresie) łączącą punkty pierwszego pojawienia się - w warunkach metamorfizmu progresywnego -danego minerału lub grupy minerałów w utworach o określonym składzie chemicznym. Wszystkie skały, nawet różniące się składem chemicznym, jeśli leżą wzdłuż danej izogrady, osiągnęły taki sam stopień metamorfozy, choć temperatury i ciśnienia, które do tego doprowadziły, mogą być różne. Jako, że reakcje metamorficzne zależne są od temperatury, ciśnienia i składu chemicznego wyjściowej skały, izograda reprezentuje warunki spełniające stan równowagi określonej reakcji, a nie punkty' równych warunków ciśnień i temperatur. Do powstania minerałów indeksowych lub ich zespołów, może dojść w wyniku bardzo różnych reakcji metamorficznych. Jeśli reakcja jest znana to termin izograda może zostać zastąpiony nazwą izograda reakcyjna. Izograda reakcyjna jest to izograda oparta na specyficznej reakcji. Znając tę reakcję można - w miarę dokładnie - określić warunki ciśnień i temperatur panujące