aspekty piel�gnacyjne rehabilitacji 1

11 Aspekty pielęgnacyjne rehabilitacji

Zadaniem zabiegów rehabilitacyjnych przeprowadzonych u osób w podeszłym wieku jest umożliwienie im powrotu do życia społecznego.    ■

Warunkiem niezbędnym do osiągnięcia założonego celu jest:

•    poświęcenie rehabilitacji dostatecznej ilości czasu i nakładu pracy,

•    zaangażowanie do tego zadania odpowiednio przygotowanego personelu.

Celem rehabilitacji jest umożliwienie podopiecznemu, jeżeli to tylko jest; możliwe, włączenia się do normalnego życia. Niektórych skutków choroby, np. niedowładów, nie można co prawda całkowicie usunąć, lecz można je w znacznym stopniu złagodzić. Zastosowane leczenie szpitalne, wspomagane masażami, kąpielami, ćwiczeniami ruchowymi, ćwiczeniem chodu, poprawia stan chorego, który po takim leczeniu potrafi już np. przy pomocy opiekuna dojść do toalety.

Po powrocie ze szpitala do domu opieki lub do własnego domu chorego, zabiegi rehabilitacyjne powinny być kontynuowane, celem utrwalenia uzyskanej poprawy lub zwiększenia jej zakresu. Wskazana jest ścisła współpraca personelu pielęgnacyjnego z rehabilitantami. Należy ponawiać próby uruchamiania chorego i, jeśli tylko stan jego zdrowia na to pozwala, pilnować, żeby przynajmniej raz w ciągu doby przebywał przez jakiś czas poza łóżkiem. Chory powinien spożywać posiłki poza łóżkiem, najlepiej w towarzystwie innych osób.

Trzeba proponować choremu uczestnictwo w różnego rodzaju zajęciach i spotkaniach towarzyskich.

Powiedzenie: „kto się nie rusza, ten rdzewieje” jest szczególnie trafne w odniesieniu do osób w podeszłym wieku.

Nieustannie należy motywować podopiecznego do wstawania, dbania o swój wygląd zewnętrzny, do ruchu i aktywności. Opowiadanie mu np. o własnych osiągnięciach i aktywności działa pobudzająco na jego wyobraźnię i może skłonić go do podjęcia trudu w celu osiągnięcia określonych zamierzeń.

11.2 Ćwiczenie chodu przeprowadzane w pozycji siedzącej 157

11.1 Przenoszenie chorego z łóżka

Przed każdą próbą przeniesienia chorego z łóżka powinno się go o tym zamiarze poinformować i skłonić go do współdziałania. Przy łóżku chorego, od strony nóg, ustawia się krzesło. Następnie przy pomocy drugiej osoby sadza się chorego na brzegu łóżka. Ażeby tego dokonać należy ułożyć go na boku. Osoba pielęgnująca obejmuje jedną ręką plecy chorego i podpiera nią barki, drugą ręką podpiera miednicę. W ten sposób chory siada na brzegu łóżka.

11.2 Ćwiczenie chodu przeprowadzane w pozycji siedzącej

Chory powinien siedzieć na brzegu łóżka w taki sposób, żeby stopy (koniecznie z założonymi butami lub kapciami) dotykały podłogi. Jeśli łóżko chorego jest za wysokie, wykonuje się ćwiczenia po posadzeniu chorego na krześle lub fotelu. Chory powinien poruszać stopami tak, jakby wykonywał małe kroczki. Takie ćwiczenia są dobrym wstępem do właściwej nauki chodzenia od nowa i do obciążenia kończyn po ich unieruchomieniu.

Nie wolno dźwigać chorego z pozycji leżącej chwytem pod potylicę (za kark). Taki chwyt blokowałby jego ruchy (kincstetyczna koncepcja dotycząca oddziaływania masy i przestrzeni między tymi masami).

Po usadowieniu chorego na brzegu łóżka osoba pielęgnująca wkłada od przodu obie ręce pod pachy chorego i obejmuje nimi całe jego plecy, zamykając stykające się dłonie. Nogi chorego powinny się znajdować między nogami opiekuna. W ten sposób zapobiega się wyślizgnięciu się chorego w bok. Następnie należy ostrożnie postawić nogi chorego na podłodze i polecić mu nabranie powietrza do płuc i spojrzenie do góry, po czym sadza się go na krześle ustawionym uprzednio przy łóżku. Jedna osoba może sobie więc poradzić z przeniesieniem z łóżka niesprawnego chorego, nawet takiego, który nie potrafi ani stać, ani chodzić.

Jeśli chorego, który samodzielnie nie chodzi, trzeba usadowić z powrotem na łóżku, to należy przysunąć krzesło, na którym siedział, w pobliże łóżka, by znajdowało się tuż przy jego krawędzi i na wysokości poduszki (podgłów-ka łóżka). W ten sposób unika się trudnego do wykonania podciągnięcia chorego na łóżku. Wstawanie z krzesła może być ułatwione, jeśli osoba pielęgnująca przystawi własne kolana do kolan chorego i obejmie oburącz pod pachami plecy chorego, tak jak przy sadzaniu na krześle.

Zastosowanie się do powyżej przytoczonych wskazówek podczas wykonywania zabiegów rehabilitacyjnych pozwala na uruchomienie chorego bez nadmiernego nakładu siły.