BSM Uchnast& tif

54 E. UCHNAST — SAMOLECZENIE BIOEMANACYJNYM SPRZĘŻENIEM...

lecz także lokalizację w nim różnych ośrodków powiązanych z określonymi zjawiskami fizycznymi, jak również różnych zachowań się zwierząt i ludzi.    '

W badaniach powyższych ukształtowały się dwie zasadnicze koncepcje:

Pierwsza z nich — wąskolokalizacyjna albo psychomorfologi-''czna — zakłada istnienie w mózgu ściśle wyodrębnionych ośrodków dla każdej funkcji fizycznej i psychicznej, nawet najbardziej złożonej; mózg zaś traktuje jako sjumę, zespół współdziałających między sobą, tych właśnie ośrodków. Na przykład Brodman sporządził mapę kory mózgowej, na której wymienia 52 pola korowe ó rozmaitej architektonice. Dalsze badania prowadzili C.O. Vogta (1919 r.), Ekopom₀ i Koskinas (1925 r.) (Patrz ryc. nr 12 i 13). Podobne badania innych naukowców doprowadziły do wyróżniania około 200 pól korowych w mózgu człowieka.

„Struktura i funkcja w neurologii” — Joseph G. Chusid. Ośrodkowy układ nerwowy, A —. Pole 44 (FCBm), ośrodek ruchowy mowy (Broki). B — Pole 8 (FC). czołowe pole dla ruchów oczu i zmian wielkości źrenicy. C — Pole 5 (FB), pola przedrucho-we (część obwodu pózapiramidowego). D — Pole 4 (FA) główne pole ruchowe. E — Pola 3-1-2 (PB—PC—BD). zaśrodkowe, główne pola czuciowe. F — Pola 5—7, czuciowe.pola kojarzeniowe. G — Pola 39—40 (PG—FF). pola kojarzeniowe. H — Pola 18—19 (OB—OA), wzrokowe pola kojarzeniowe. I — Pole 17 (OC), główne korowe pole wzrokowe (prążkowane). J — Pola 18—19 (OB—OA), wzrokowe pola kojarzeniowe. K — Pole 41 (TC), pierwotne korowe pole słuchowe. L — Pole 42 (TB), kojarzeniowa kora słuchowa.

Ryc. 12 Ilustracja graficzna — „Schemat bocznej powierzchni półkuli mózgu. Pola korowe oznaczone w/g Brodmana i von Economa".

(Z p. 20, s. 14).

Druga koncepcja — anty lokalizacyjna, zakłada, że mózg funkcjonuje jako całość, a funkcje psychiczne mogą być odnoszone do ściśle ograniczonych okolic.

.Struktura i funkcja w neurologii” — Joseph G. Chusid. Ośrodkowy układ nerwowy. A — Pole 8 (FC), czołowe pole dla ruchów oczu i zmian wielkości źrenicy. B — Pole 6 (FB), pole przedruchowe (część obwodu pozapiramidowego). C — Pole4 (FA), przedśrodkowe pole ruchowe. D — Pola 3-1-2 (PB—PC—-PD), zaśrodkowe główne pola czuciowe. E — Pola 5—7, czuciowe pola kojarzeniowe. F — Pola 18—19 (OB—OA), wzrokowe pola kojarzeniowe. G — Pole 17 (OC) główne korowe pole wzrokowe (prążkowane). H — Pola 18—19 (OB—OA), wzrokowe pola kojarzeniowe.

Ryc. 13 Ilustracja graficzna — „Schemat przyśrodkowej powierzchni

półkuli mózgu. Pola korowe oznaczone w/g Brodmana j von Economa”.

(Zp. 20, S. 14).

Obydwie koncepcje, w różnym czasie, nawet do obecnego okresu rywalizują ze sobą. Raz jedna, innym razem druga, były przedstawiane jako jedynie słuszne.

M. Maruszewski w swym opracowaniu zamieszczonym w książce pt. „Psychologia jako nauka 0 człowieku” uważa, że obydwie koncepcje były skrajne: „...obydwie mają^racje częściowo i żadna z nich nie ma racji w całości. Każda z tych koncepcji miała częściowo racje i wniosła swój wkład w rozwój naukowych poglądów na zagadnienia związku psychikrz mózgiem” (p. 19, s. 41—42).

Pisząc dalej o roli koncepcji wąskiej lokalizacji ośrodków w mózgowiu w badaniach naukowych stwierdza, że zebrany przez