■
?\LO £>p ^
5>ÓW
Po zakończeniu działań wojennych wznawiały pracę większe banki przedwojenne - m.in. Bank Handlowy SA w W-wie i banki spółdzielcze oraz powstawały nowe polskie banki.
W okresie międzywojennym wzrosła liczba instytucji bankowych do blisko dwustu; nastąpiła też zmiana statusu domów bankowych na bankowe spółki akcyjne.
Jako pierwsze powstały w 1919 rjŁ^lc&^.^asa Oszczędności i Polski Państwowy Bank Rolny/~" ' ----—
W 1924 r. powołany został jako bank .śL^S^fl^Bank Polski SA, kontynuator zlikwidowanej Polskiej krajowej Kasy Pożyczkowej.
Władysław Grabski - premier i minister skarbu wprowadził nowy system pieniężny, oparty na systemie waluty dewizowo-złotej, który rozpowszechnił się w Europie po zakończeniu^ wojny. Została dokonana wymiana marek polskich na w relacji 1.8 min marek na 1 złoty.
W 1924 r. powstał też państwowy CBank_Gosppdąrstwa -^Krajowego^ administrujący funduszami państwowymi przeznaczonymi na finansowanie przedsięwzięć gospodarczych.
W 1927 r. udziaf _kapilału_zagranicznego w BH-S.A. wynosił
~^S%.
W 1929 r. z inicjatywy Pocztowej Kasy Oszczędności został utworzony bank.Pofska Kasa Opieki SA mający zapewnić bankową obsługę i emigracji zarobkowej; jej jedynym akcjonariuszem była PKO, dla której nowo powołany bank miał być rozszerzeniem jej działalności na obszar poza granicami Polski.
Pierwsze znaki pieniężne z napisem Narodowy Bank Polski zostały wypuszczone w II,połowie 1944—f-.-przez Centralną Kasę Skarbową.
W funkcjonowaniu bankowości w tym okresie można wyróżnić kilka etapów:
• do 1948 r. - próba odtworzenia struktury bankowości z okresu przedwojennego, wznowiły działalność banki państwowe, komunalne i spółdzielcze (m.in. reaktywowano działalność banku Polska Kasa Opieki S.A., Banku Handlowego S.A.); byl to jednak okres krótkotrwały i przejściowy;
,'YnSŁ.S^—5Ł_
b\
i
?
’0£>2'
C
'P&JÓClO Sjft.
• koniec lat 40-tych i początki 50-tych to okres upodabniania struktury polskiego sektora bankowego do wzorców obowiązujących w ZSRR;
(18 listopada 1947 r. został wydany dekret o reformie bankowej upodobniający polski system bankowy do radzieckiego).
Gospodarka przyjęła charakter skrajnie zamknięty, w 1950 r. Polska wycofała swoje członkowstwo z . Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku światowego.
Wprowadzono:
• centralne rozdzielnictwo zasobów pieniężnych,
• uzależnienie procesu kredytowania od decyzji szczebla centralnego,
• wprowadzono ścisły podział branż między banki, i0
• obowiązek gromadzenia przez jednostki gospodarcze środków pieniężnych na rachunku bankowym w jednym banku
• szeroko pojętą bankową kontrolę przedsiębiorstw -począwszy od rozliczeń za zaopatrzenie przez proces produkcji i rozliczenia zbytu, a także obowiązek współpracy banków z przedsiębiorstwami przy sporządzaniu planów finansowych i badaniu ich wykonania,
• bankową kontrolę funduszu płac przedsiębiorstw; oddział banku mógł wstrzymać wypłaty na ten cel, gdy odbiegały od planowych wielkości.
u
Do końca lat 60-tych na sektor bankowy w Polsce składały się:
■ NBP - przejął prawie w całości kredytowanie działalności eksploatacyjnej przedsiębiorstw.
• Bank Inwestycyjny - finansowanie inwestycji,
• Państwowy Bank Rolny i gminne kasy spółdzielcze miały monopol w rolnictwie,
• Bank Handlowy - obsługiwał rozliczenia zagraniczne,
• Powszechna Kasa Oszczędności (PKO) ł Bank Polska Kasa Opiekł S.A (Pekao SA) - obsługiwały ludność
t2
2