CCF20120104026

242

243

Zatem:

(^dziewczyna

(Jaka)

(2) (Gl)

samochód +(czyj) kolegi

f piękna

na wykresy rozwiniętych grup

(Strzałki wskazują zawsze podrzędnik frazy

(3) ten dor (który?)

—► podnieś

Proste (dwuczłonowe) grupy imienne możemy _ raz rozwijać, dodając kolejne składniki określające -wspoll rzędne lub podrzędne, proste lub złożone z innych skła~K ków:

4/ ci mężczyźni (ilu? jacy?) > ci dwaj meżczyżn ; młodzi mężczyźni > ci dwaj młodzi mężczyźni > ci cr« = młodzi mężczyźni przy komputerze 5/ jakiś dom (jaki?) > ten dom > ten drugi dom > sr druai wysoki dom > ten drugi wysoki dom po pra»-~ stronie ulicy

6/ wyprawa w Alpy > nasza druga wspólna wyprawa • Alpy, zakończona katastrofą

7/ wzruszający obraz > prześliczny, wzruszający ot-ai przedstawiający dziewczynkę z kwiatami 8/książka, którą wczoraj kupiłem

Ich wykresy będą następujące:

(4) mężczyźni    (5) dom

(jacy? ilu?) ci dwaj młodzi    ten drugi + wysoki + po stronie

(jakiej ?) prawej;    (czego ?) ulicy

Na wykresie (5) widać także, jak stopniowo rozwijają grupy imienne - przez dodawanie określeń i kolejne sanie składników podrzędnych. Widać też, że podrzęd-rzeczownika mogą być również inne grupy imienne o _iej wewnętrznej strukturze złożonej. W przykładzie (5) cała fraza po prawej stronie ulicy jest jednym składni-=r- określającym rzeczownik dom - ale też jest złożoną ze~coionąwewnętrznie) konstrukcją. Jej nadrzędnikiem jest -azenie przyimkowe po stronie- składnik nieprecyzyjny se-- a" rycznie, dlatego wymaga dalszych określeń: po jakiej/ :: <tórej stronie; po stronie czego?

Spójrzmy jeszcze —ernych 6-8:

i ta nasza druga wspólna wyprawa w Alpy, zakończona aa strofą

wyprawa

(jaka?) ta nasza druga wspólna w Alpy zakończona

▼

czym? katastrofą

Strzałki “w dół” pokazują kierunek zależności: od ■adrzędnego członu - do jego podrzędników (określeń podrzędnych). Linia skierowana w górę sygnalizuje, że cała gru-is imienna może (lub mogła) być “podwiązana" do innego ;- -adnika nadrzędnego, np. do czasownika, z którym tworzy utedy zdanie - jako grupa podmiotu, np. [(Nasza druga *spoina wyprawa w Alpy, zakończona katastrofą) + zniechę-y.'3 nas (bardzo)].