CCF20150916008

Karta pracy - Sposoby zapylania kwiatów w przyrodzie (cz. II - morfologia)

1. Opisz rycinę, która przedstawia przekrój poprzeczny przez płatek jaskra ostrego (Ranunculus acer). Uzupełnij luki w zdaniu.

komórek.

f:    ^ r ^

.......................to warstwa ściśle do siebie przylegających i wypełnionych ....rj......V-.

która działa jak .^i.?.......Wskutek tego płatki jaskrów są błyszczące.

2, Na ostateczny efekt kolorystyczny w dużej mierze wpływa rozmieszczenie barwnika w tkankach. Rozpuszczalne barwniki (antocyjany i flawony) występują często w epidermie. Kombinacje barw prowadzą do ogromnej różnorodności kolorystycznej kwiatów. Barwy mogą się mieszać, dając w efekcie nową jakość kolorystyczną, co uzyskiwane jest często przez występowanie obok siebie różnie zabarwionych komórek.

Wykonaj preparat z górnej epidermy płatka maku lekarskiego (Papaver sominiferum). Zaobserwuj różnie zabarwione komórki, sporządź rysunek.

3. Naktaria występują na różnych częściach kwiatu: na górnej stronie działek okwiatu, ukryte w zagłębionej rynience (np. Lilium), na dolnej wardze (u storczyków), na górnej stronie działek kielicha (Malva, Tilid). Znacznie częściej spotyka się je na płatkach korony, przy czym mogą wyróżniać się odmiennym zabarwieniem (u Berberis vulgaris mają kolor pomarańczowy, u Ranaunculus przykryte są łuseczkami).

W zrosłopłatkowych kwiatach rurkowych nektaria znajdują się na dnie korony. Bywają one umieszczone u podstawy pręcików, a nawet na specjalnych wyrostkach tych organów. Mogą też występować u podstawy słupka. U wielu jaskrowatych znajdują się na specjalnych listkach okwiatu, które czasami są duże i wyglądają jak płatki korony. W niektórych kwiatach są wyrostkami osi kwiatowej.

Nektaria czasem bywają przykryte włoskami, łuskami lub ukryte w głębi ostrogi. W niektórych kwiatach spotyka się twory imitujące nektaria, które mogą działać wabiąco na owady. Takie kuliste, błyszczące twory występują na szczytach odgałęzień staminodiów u dziewięciornika błotnego (Parnassia palustris), podczas gdy właściwe nektaria znajdują się u podstawy tych organów. Podobne twory znajdują się u nasady płatków korony psianki słodkogórz.

Nektaria mogą występować także poza kwiatami jako tzw. nektaria ekstrafloralne. Znajdujemy je na powierzchni listków okrywy koszyczka chabru, a najwięcej ich znajduje się na liściach bzu (Syringa), śliwy (Prunus), topoli (Populus), wierzby (Salix), niecierpka (Impatiens), dzikiego bzu (<Sambucus), wyki (Vicia). Dotychczas nie stwierdzono ich znaczenia biologicznego.