DSC07522

Zmienna zakłócająca to taka zmien-namiezalezna, która osłabia lubzrywa związek między zmiennymi niezależnymi azmiennąalezną 1

iW^:

badane działają w chwili badania inne zmienne, o których badacz nic nie wie. Oto przykład: badamy wiadomości uczniów z języka polskiego. Uczniowie siedzą w klasie i wypełniają test. Jakiś uczeń może cierpieć w tym czasie na bardzo silny ból głowy, który uniemożliwia mu rozwiązywanie zadań, ale grzecznie je rozwiązuje. Myślimy, że w przypadku tego ucznia zmierzyliśmy zmienną widomości z języka polskiego i nie zdajemy sobie sprawy, że de facto zbadaliśmy inną zmienną - samopoczucie psychofizyczne w trakcie badania. jak widać, zadziałała tutaj zmienna, która sfałszowała wynik tego badanego czy zakłóciła prawidłowy przebieg badania. Taką zmienną nazwiemy zakłócającą. Doświadczeni badacze wiedzą, że w trakcie różnych badań pojawiają się rozmaite zmienne zakłócające, częściowo potrafią je zidentyfikować i starają się wyeliminować ich wpływ na końcowe wyniki. W powyższym przykładzie badacz mógł poprosić, aby w badaniu wzięli udział tylko tacy uczniowie, którzy czują, że są w dobrej formie psychofizycznej czyli w takiej, która nie wpłynie na ich wyniki. Zmienną zakłócającą, która pojawia się w większości badań, jest aprobata społeczna. Używając tego terminu, mamy na myśli, że niektórzy badani, odpowiadając na pytania badacza, mogą starać się wypaść jak najlepiej, nie pisząc o wszystkim prawdy, przedstawiając się w fałszywym, lecz lepszym z ich punktu widzenia świetle. Mówiąc najkrócej, okłamują badacza. Nie chcą na przykład się przyznać, że bywają agresywni lub nieuczciwi. Aby uchronić się przed działaniem tej zmiennej zakłócającej, do badań włączamy specjalny test, który diagnozuje zmienną aprobaty społecznej. Jeśli jego wyniki wykazują, że badany silnie dąży do zakłamania swego obrazu, nie włączamy do analizy jego pozostałych wyników/ Na stu badanych średnio dwudziestu uzyskuje