Image031

1

2.6. Regulacja pobierania pokarmu

Głód jest zjawiskiem biologicznym, ale już jego zaspakajanie, pomimo fizjologicznych podstaw, odbywa się w różny sposób. Związane jest to z faktem, że wiele reakcji żywieniowych człowieka podlega wpływowi czynników społeczno-kulturowych, tradycji i własnych wyobrażeń na temat prawidłowego żywienia. Regulacja głodu i sytości jest procesem złożonym i nie do końca jeszcze poznanym, o czym świadczą obserwowane najróżniejsze zachowania żywieniowe. Dodatkowym problemem jest fakt, że prawie wszystkie wyniki badań, dotyczących fizjologicznych mechanizmów kontroli przyjmowania pokarmu, pochodzą z eksperymentów na zwierzętach.

Generalnie przyjmuje się. że punktem centralnym regulacji jest podwzgórze, w którym wyróżnia się zlokalizowany w okolicy jego części bocznej ośrodek głodu i w jądrze brzuszno-przyśrodkowym ośrodek sytości. Wykazano jednak, że oprócz podwzgórza, również inne obszary ośrodkowego układu nerwowego (OUN) m.in. ciało migdałowate i inne części układu limbiczncgo mogą wywierać istotny wpływ na pobieranie pokarmu. Przyjmuje się, że Ol N informacje o stanie odżywienia otrzymuje bezpośrednio drogą nerwu błędnego oraz przez, neurony, docierające do podwzgórza, ciała migdałowatego i innych stniktur układu limbicznego, na zakończeniach których wydzielane są: adrenalina, noradrenalina, serotonina i dopamina, modyfikujące zachowania żyw i en i o w c.

Najnowsze badania dostarczają jednak coraz więcej danych na temat wpływu samego sposobu żywienia i składu diety na te zachowania. Związane jest to /:

- bezpośrednim lub pośrednim wpływem stężenia makroskładników diety i ich metabolitów we krwi. na receptory zlokalizowane w GLIN lub wątrobie: ilością syntetyzowanej z nich energii w postaci ATP; bezpośrednim, nu ośrodki nerwowe, lub pośrednim, przez receptory obwodowe i nerw błędny, wpływem hormonów przewodu pokarmowego (cholccystoki-niny, bombezyny, enferostatyny), uwalnianych podczas trawienia pokarmu; wpływem hormonów i substancji (insuliny, glukagonu, ncuropeptydu Y, galaniny) uwalnianych pod wpływem obecności lub braku określonych składników' diety, na ośrodki nerwowe lub wzajemnie na siebie;

wpływem obecności lub tanu, fenyloalaniny), które soranii neuroptr miny) regulujących fil dzialnych za zachowania

-    wpływem kwasu gamm nonereic/ny bocznej części;

-    zmianami temperatur)' ciała] pokarmu;

-    wpływem chcmoscnsory w postaci /.integrowanych migdałowate i podwzgórze dj}) nasycenia powodują wy

Wymienione wyżej czynniki niej a nakładające się nań czynniki śr jednak powiedzieć, żc ilość pobt tość energetyczna, są oceniane pracz cje z przewodu pokarmowego, wątrób^ odżywienia, zapasach, natężeniu:

138