r ¥ |
1 2 3 1 JJ / i |
(\ 1-\ | |
< >—rr.-' |
1L / ^ |
A I ? \J* V/* J ? 2^ ? - ^ J\ |
1) mechaniczne: turbinowe, hydrauliczne (cyklony), wirówkowe
2) chemiczne z zastosowaniem specjalnych odpieniaczy w postaci olejów, odpieniaczy zarówno organicznych, jak i syntetycznych, wyższych alkoholi i specjalnych odpieniaczy na bazie silikonów
3) kombinowane, np. hydrauliczno-chemiczne, wykorzystane w konstrukcji bioreaktora z cyrkulacją pożywki o zdolnościach pianotwórczych, w których sygnał do otwarcia zaworu zbiornika ze środkiem gaszącym pianę jest przekazywany w wyniku sygnału specjalnej elektrody, czujnika lub przeciążenia silnika napędu mechanicznego łamacza piany
metoda mechaniczna przy użyciu obrotowego urządzenia - wirnika „fundafom" (1-zasysanie piany, 2-wylot powietrza, 3-wyrzut cieczy)
/ Środki antypieniące |
\ 1 |
Przeciwdziałanie powstawaniu piany: 1) Modyfikacja składu medium 2) Dodatek czynników odpieniających 3) Mechaniczne rozbijanie piany |
pff |
Odpieniacze to substancje mające zdolność obniżania napięcia powierzchniowego na granicy faz roztwór/powietrze. Stosowane w biotechnologii odpieniacze mogą być naturalne i syntetyczne.
t*
wirnik obrotowy poziomy metoda mechaniczna przy użyciu cyklonu: 1-wlot piany, 2-wylot powietrza, 3-odpływ cieczy, 4-pompa, 5-cyklon
Naturalne środki: oleje roślinne (soja, słonecznik, rzepak), olej rybny, oleje mineralne, łój zwierzęcy Zachowują się jak odpieniacze i jak substancje odżywcze. Ulegają enzymatycznej degradacji i przyswajaniu przez drobnoustroje jako źródła węgla i energii.
Syntetyczne środki: polialkohole, polipropyleny, alkilowane glikole, połączenia krzemoorganiczne (silikonowe) charakteryzujące się dużą skutecznościągaszenia piany, brakiem toksyczności oraz małym zużycie
Odpieniacze
Procesy termiczne - ogrzewanie i chłodzenie, wymiana ciepła w procesie biotechnologicznym
Idealny środek antypieniący: łatwo i szybko rozprowadzany, wysoka aktywność w niewielki stężeniu, długi czas działania, nictoksyczność (wobec ludzi, zwierząt, mikroorganizmów), niski koszt, stabilność cieplna, kompatybilność ze składnikami medium hodowlanego
Dobór środka przeciwpianowego uzależniony jest od: składu podłoża, użytego drobnoustroju, produkowanego metabolitu.
Efektywność odpieniania zależy od właściwości fizykochemicznych, zarówno środka przeciwpianowego, jak i substancji pianotwórczych. Istotna jest wielkość dawki środka przeciwpianowego wprowadzana jednorazowo. Poszczególne substancje, stosowane do gaszenia piany wykazują jednak pod tym względem znaczne różnice.
Dawka wielu odpieniaczy, która jest niezbędna w kontroli bioprocesów, powoduje zmniejszenie współczynnika przenoszenia tlenu nawet do 50% (dodatek odpieniacza powinien być jak najmniejszy). Jeżeli współczynnik przenoszenia tlenu jest szczególnie narażany na wpływ odpieniacza. hodowlę należy odpieniać mechanicznie
Znajomość parametrów technicznych procesu umożliwia w znacznym stopniu jego optymalizację. Do najistotniejszych zagadnie z tego zakresu należą: ogrzewanie i chłodzenie, mieszanie, napowietrzanie, odpienianie.