IMGP2348

302 Rudiiji 4

Postulaty >formułowane przez Ossowskiego przed pół wieku s;j wciąż aktualne. współbrzmią 'godnie / tymi proponowanymi prze/ Mertona czy Bourdicu. Sułek uzasadnia konieczność wprowadzenia języka socjologii w pole medialne dodatkowym argumentem nowości. „Cos nowego o społeczeństwie powiedzieć rno/nu tylko w języku socjologu, w języku debaty publicznej pozostaje się na powierzchni (Sułek. 20101. \le argument ten nie dotyczy jedynie efektu nowości Stosuje >ię go również do celów edukacyjnych, które również powinny towarzyszyć medialnym występom, a zatem do wyjaśnienia mechanizmów, przypominania o zawodowym etosie, który obowiązuje w życiu publicznym. Chodzi o kontynuowanie przez intelektualistów odgrywania roli ..tłumaczy rze-c/ywistosci" z której niektórzy wydają się rezygnować czy (pochopnie) oddawać ją celebry tom.

t /as. jaki upłynął od postulatów sformułowanych przez Ossowskiego, to czas kilku pokoleń, wielkich zmian w sposobie komunikowania, spowodowanych rozwojem nowych technologii i bezgranicznych właściwie możliwości docierania ze swoją argumentacją. Jednocześnie, o czym nie możemy zapominać. nastąpił szereg /mian o charakterze jakościow ym w odbiorze mediów.

Zatem zastanówmy się. czy socjologowie mogliby się czegoś nauczyć od ce-Icbrytow. a raczej gwiazd-eelebrytów. A jeśli tak. to jakie reguły zachowania w polu medialnym mogliby od nich przejąć, a jakich unikać?

5.2. W poszukiwaniu optymalnej strategii istnienia w polu medialnym

5.2.1. Habitus uczonego-eksperta a habitus celebryty

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie: co składa się zatem na habitus uczonego- eksperta'.’ Wyróżnione poniżej elementy składowe zostały zaproponowane prze/ Kiliasa w przytaczanym już i omawianym artykule |2006|. Autor wyróżnił: ..kapitał symboliczny w postaci stopni i tytułów naukowych” [Kilias. 2006: 273J, wiedzę fachową (Kilias. 2006: 275]. kapitał społeczny, kapitał polityczny (Kilias. 2006: 277-278], inne zasoby: kompetencje kulturowe (smak. gust). ..obycie związane z kontaktami międzynarodowymi, pewien poziom materialnego dostatku i bezpieczeństwa" [Kilias. 2006: 279). Warto dodać jeszcze umiejętności public relations (autopromocja. budowanie wizerunku, relacje z mediami), które wpisują się w wymieniony kapitał społeczny.

Na czym polega habitus celebryty? Jeśli chodzi o kapitał symboliczny, to najważniejsza jego częścią wydają się ..medialna widoczność", ..bywanie".

Olabryo |4ko kluczowi akio</y p0l»0wocz*snc»ir i    ł03

przekładające się na t/w. kapitał celebryty w wymiarze ekonomicznym ora/. Simmlowskic ..zblazowanie (por. ro/d/ 4. podrozdział 1.6 llahitus iclebryii i

mu czegoś ważnego z wiedzy socjologicznej7 < zy forma może pomóc w przekazie ważnych treści? Czy adaptacja celebryckich reguł gry może okazać mc pomocną strategią do promowania socjologicznego stylu myślenia w polu medialnym?

Niektórzy z socjologów z powodzeniem na medialnym polu funkcjonują jako „socjologowie medialni" właśnie (Sulek. 2010], występują w rolach ..socjologów-ekspertów. socjologów-komentatorów czy wreszcie socjologów-celebry-tów". W polu polityki, jak zauważa Piontek. ..wypracowanie statusu celebryty może owocować obecnością w mediach informacyjnych, co podnosi pozycję wewnątrz polityki instytucjonalnej" (201 Ic: I34|. Wprawdzie uwaga ta dotyczy strategii polityków, ale warto zastanowić się. czy nic stosuje się również do przedstaw icieli nauk społecznych, którzy często występują w mediach Potwierdzają to wyniki badania porównawczego dwóch popularnych programów publicystycznych („Kropki nad i" i „Tomasz Lis na żywo”) omówione w rozdziale 3. podrozdziale 3.3.2.

Tak jak w polityce funkcjonuje pojęcie „intymizacji" |por. Piontek. 201 Id: I24-I53J. „peopolizacji” (por ro/dz. 2.. 3 i 5.. podrozdział 1 4.». tak i zjawisko to zaczyna obejmować pozostałych medialnych aktorów, w tym ekspertów w polu medialnym, a zatem i „medialnych socjologów". W przypadku tych ostatnich formą intymizacji jest ich obecność w prasie typu />eople \ skierowanej do kobiet lub mężczyzn) w roli bohaterów publikacji decydujących się na odkrywanie swojego prywatnego życia. Wywiadom takim towarzyszą sesje zdjęciowe odsłaniające ich prywatność, czasem w ich wypowiedziach pojawiają się wątki wręcz intymne. Czemu ina to służyć? Jeśli patrzymy na to ze strony strategii dziennikarskich, to podobnie jak w przypadku polityków-cclcbrytów chod/i o ocieplenie ich wizerunku, zbudowanie wizerunku czy /budowanie paraintcrakcji' ’. Socjolog, decydując się na takie wyzwanie, tym samym wychodzi po/a rolę zawodową. Opowiadając o prywatności czy intymności, wchodzi w rolę celebryty. Takie wywiady czy reportaże zdarzają się w prasie codziennej (tabloidalncj). ale i opiniotwórczej, kiedy to naukowiec przy okazji opowiadania o przedmiocie badań (czyli występując w roli socjologa) decyduje się na wyjawienie jakichś osobistych spraw niczw ią/anych / tematem rozmo-

Przykładem takiego ocieplającego wizerunek tekstu była publikacja I iłiany Śnieg-Czapiewskiej, Jadwiga Staniszkis. Profaor tui emocji, ./lala" 200X nr 10. http: www.galapl gwia-zdy/wywiady zobacz;artykuł jadwiga-staniszkis-profesor-od-cmocji html czy wywiad / Pawłem Śpiewakiem. Wiktor Świetlik ..Playboy" nr 4. 2010. za hnp wywiadowcy pl/pawcl-spicwak/.

dostęp: 10 0X2012