IMG–52
iftirti(4yvwawHC>n. nawożeniem a plonem roślin i zawartofcłą składy I ■atarSurcL MM
Mn wartość graniczna, poniżej której plon roślin zmniejsza się z powoda «. dobom składnika pokarmowego w glebie oraz górna wartość graniczna, powyfcj której następuje również spadek plonu wywołany nadmiarem składnika, zwiększ*, jącego zasolenie gleby. Powyżej górnej wartości granicznej wy stępuje stan odży BKta toksycznego, wywołany bardzo dużymi dawkami nawozu, przyczyniającymi of do asobń gleby i zmniejszenia plonu. Zakres zawartości składnika w glebie bątt podłożu, zmjdujący się w przedziale żywienia luksusowego, przy którym płot ctenkteryzuje się nąjwyższą jakością, określa się jako zawartości standardowe lub optymalne. Mając na uwadze znaczną rozpiętość zawartości składnika pokarmowe-p w glebie, warunkującą zakres odżywienia luksusowego roślin, w praktyce w*, rzyniczcj żaka się otrzymanie jego poziomu nieco powyżej dolnej wartości gra-■icacj. Pozwoli to uniknąć ryzyka związanego z niedożywieniem roślin i umożliwi uzyskanie wysokig opłacalności nawożenia.
Zawartość standardowa składnika w glebie czy podłożu zależy od jego wła-kwoki fizycznych i chemicznych, gatunku i odmiany rośliny, jej fazy wzrosła tpcsohiiiaraiDaupnwy onzuwadniania. Dla roślin w fazie siewek i rozsady tar-dziej odpzwwfatesąmnicjszc stężenia składnika niż dla roślin starszych, w uprawie z nawadnianiem, zaś większe niż bez nawadniania. Standardowa zawurtość dla tej samej roślinyjcjl tym większa, im lepsze są warunki wzrostu (światło, temperatura, zaostrzenie w wodę). Dlatego optymalne stężenia składników w uprawie pod osło-wrai są wyższe niż w uprawie polewę).
I
1141
Racjonalne nawożenie organiczne i mineralne ma wyjątkowo istotne znaczenie w uprawie warzyw. Marnotrawstwa nawozów oraz strat w produkcji, wynikających z niedożywienia bądź przenawożenia roślin, można uniknąć, jeśli wszelkie stbtcgi nawozowe będą poprzedzone rozpoznaniem potrzeb w tym zakresie. Straty wynikające z niewłaściwego nawożeniu polegają nie tylko na obniżeniu plonu, lecz równioZ na pogorszeniu jego jukości. Dotyczyć to moZe takich cech, jak: wcze-sn«ć plonowania, właściwości smakowe i odżywcze, przydatność do przetwórstwa i przechowalnictwa, odporność nu choroby i szkodniki, podatność na uszkodzenia w czasie zbioru i transportu, a także zawartość substancji niepożądanych bądź szkodliwych dla zdrowia konsumenta, np. azotanów i azotynów oraz metali ciężkich w częściach jadalnych.
Na podstawie analizy chemicznej można określić zawartość składników pokarmowych w roślinach, a następnie w oparciu o wielkość uzyskanego plonu ich ilość pobieraną przez rośliny z jednostki powierzchni. Suma składników mineralnych pobranych pracz rośliny w całym okresie uprawy, rozmieszczonych w organach nadziemnych i podziemnych określa ich wymagania pokarmowe. Wyraża się je najczęściej w kilogramach danego składnika, pobranego przez rośliny, w plonie o masie I tony lub z powierzchni jednego hektara. Zależą one w głównej mierze od wielkości plonu roślin, ale także od gatunku i odmiany (tab. 1). Dla przykładu, wymagania pokarmowe późnych odmian kapusty, charakteryzujących się dłuższym okresem wegetacji i większym plonem, są znacznie większe niż odmian wczesnych.
W miarę postępującej intensyfikacji produkcji, wyrażającej się wprowadzaniem nowych, wysoko wydajny eh odmian, nawadniania oraz osłon bezpośrednich, poprawiających warunki wzrostu roślin, coraz większe stają się wymagania pokarmowe roślin. Towarzyszyć im więc musi stosowanie zwiększonych dawek nawozów organicznych i mineralnych.
Wymagania pokarmowe roślin nie są jednoznaczne z potrzebami nawozowymi, które określa ilość składników, jaką należy wnieść do gleby w postaci nawozów, aby zapewnić im optymalny wzrost i rozwój oraz wytworzenie wysokiego plonu użytkowego.
Gleby różnią się zawartością składników pokarmowych i stopniem ich dostępności dla roślin, a poszczególne gatunki roślin zdolnością pobierania ich z gleby. Rośliny o głębokim systemie korzeniowym mają większe możliwości pobierania składników pokarmowych z większej objętości gleby, aniżeli rośliny o płytkim i słabym systemie korzeniowym.
Na glebach żyznych, o dużej zawartości próchnicy i minerałów ilastych, znaczna część wymagań pokarmowych roślin jest zaspokajana dzięki uruchomieniu składników mineralnych i ich przechodzeniu z kompleksu sorpcyjnego do roztworu glebowego. Mniejsze możliwości zaspokojenia potrzeb roślin w tym zakresie występują na glebach lekkich, małopróchnicznych.
Wyszukiwarka