IMG�58

TAHM l R«tój lOfftl N a«*^nie

Zambie -fc'C(raon)	Reakcja na zasolenie
0-3	zakres dopuszczalny
M	zakres obniżający plony dlii roślin bardzo wrażll^
41	zakres obniżający plony dla roślin średnio wrażliwy
8-16	zakres obniżający plony dla roślin mało wrażliwi,

nysn# attjooBiycait oddziaływanie Ca'¹ w stosunku do większości Imi,W jednowartościowycli, a także tworzenie słabiej rozpuszczalnych połączeń wyA

Na glebach o wysokiej zawartości soli należy uprawiać gatunki warzyw ^ wrażliwych na zasolenie, jak burak ćwikłowy, warzywa kapustne oraz stosowa^⁵ watalie.

7.8. Regulacja odczynu gleb

Wiród widu czynników wpływających na wzrósł i plonowanie roślin, odc^ gleby uznaje się za jeden z najważniejszych. Około 60% gleb. użytkowanych ro^ do i ogrodniczo w Polsce, ma odczyn kwaśny lub nawet bardzo kwaśny, podc^ gdy dla większości roślin warzywnych najlepszy jest odczyn w granicach od ty do 73 (łab. % a jedynie pomidor i ziemniak wczesny lepiej rosną przy niższy pH. około 53-6,0 Rośliny uprawiane na glebach kwaśnych mają mniej korzyst* warunki wzrostu i rozwoju, z uwagi na ich gorsze właściwości fizyczne, chemiczne i Mopczne oraz niedobór bądź nadmiar wiciu składników pokarmowych.

TAKU 9. Zakresy optymalnego odczynu (pH w H,0) gleb pod upraw? warzyw

Roślina	pii	Roślina	pH !
W ćwikłowy	6.0-7.5	Pietraszki	W-7,5 :
Cebule	63-7.8	Pomidor	5,5-7,5
Chram	5M7	Por	6.0-7.4
Fuotiupuagow	6,5-7,8	Rabarbar	5,5-7,0
Grach	63-7.8	Rzodkiewka	6.0-7,4
Kalafior	6.4-15	Sałata	6,0-75
Kaposu (biała, aa*one. wioska)	63-7.8	Seler	63-73
bpuabnbchŁa	6,2-7,8	Skorzonera	6,4-7,5
Marchew	6.5-73	Szparag	6.4-73
Ogórek	6.0-73	Szpinak	6,0-73

im gleba jest bardziej kwaśna, tym większa jest przyswajalność Mn, B, Zn, Cu, maleje zaś dostępność P, Mg, Ca i Mo (rys. 2). W glebach kwaśnych o pH < 5 J wzrasta zawartość ruchliwych form glinu i manganu, których wysoka koncentracja w roztworze glebowym utrudnia pobieranie wapnia i magne/u oraz działa toksycz*

. pH ₇    a ₉ RYS. 2 Wpływ odczynu gleby

- - na przyswajalność składników pokarmowych dla roślin (Bucknam i Brady, 1921)

o* na rośliny. Należy przy tym dodać, żc rośliny rosnące na glebach kwaśnych zawierają zwykle podwyższone ilości metali ciężkich i siarczanów.

Gleby o odczynie zasadowym bądź przewapnowanc, również charakteryzują $ię wieloma niekorzystnymi właściwościami. W glebach tych uwstecznia się fosfor, » wyniku tworzenia się nierozpuszczalnych w wodzie fosforanów trójwapniowych, i także magnez i wszystkie mikroelementy, z wyjątkiem Mo.

Kwaśny odczyn i niski poziom wapnia większości gleb wynika z faktu, źe z wyjątkiem rędzin, powstały one zc skal ubogich w ten pierwiastek. Składnik ten. podobnie jak magnez i potas, jest wymywany z warstwy ornej do głębszych warstw gleby, zaś jego miejsce w kompleksie sorpcyjnym i roztworze glebowym zajmują wodór. glin i mangan. Zakwaszenie gleby potęgują ubytki wapnia wywożonego wraz z plonem roślin, sięgające kilkudziesięciu, a niekiedy 200-300 kg CaO z I ha, oraz stosowanie niektórych nawozów mineralnych, szczególnie siarczanu amonu i nawozów potasowy ch.

Utrzymanie optymalnego dla roślin odczynu gleby wymaga systematycznego wapnowania naszych gleb. Wapń, w odróżnieniu od innych makroskladników, spełnia dwojaką rolę. Bicr/e udział w wielu procesach zachodzących w roślinach oraz wywiera wpływ na właściwości fizyczne i fizykochemiczne gleb, ich odczyn, poprawę struktury, a przez to stosunki wodne i powietrzne.

Wapń może występować w roślinach w postaci wolnych jonów, w większości jednak w postaci związków’ organicznych, jak: pektyniany, szczawiany czy fitym W niektórych roślinach ponad 50% w apnia występuje w ścianach komórkowych. Fi-