IMG�60

Pojwswa właściwości «*yc*T>ycti • chemicznych S*cby ma szcz«g6ln]e dulc zitaucnfc dłji vx>iłm w okrenie wschodów * pocz^Jcowcgo ich wzrostu oraz w uprą* wic gatunków płytko korzeniących się. Wsk«ojA *%a to wyniki wieloletnich doświad. ezeri statycznych, asałogfconych prze* Kotowskiego w Skierniewicach w 1922 roku. w których warzywa o słabo rozwinłctytn systemie korzeniowym, np. ogórek, cebula, czosnek, zareagowały najsiłnicj na nawożenie obornikiem. Potwierdza to równiet większa reakcja rta ten nawóz płytko korzeniących się odmian karłowych pomj. <tora. mniejaza za^ odmian wysokorosnącydł* o głębszym systemie korzeniowym W' oparciu o wymienione badania, ai także wyniki innych dotfwiacłczeó, CThroboczek i Skąpski f 19S4> dokonali podziału roiłin warzywnych pod wzglądem ich wymagań w zakresie nawożenia obornikiem, w uprawie z nawadnianiem i bez nawadniania Dsure te zostały przedstawione w tabeli I®.

p_oza dztałantem bezpośrednim, należy również zwrócić uwagę na pośredni ^•pływ nawozów naturalnych i organicznych nas przebieg wzrostu i plonowania ro-

Y n a YO. Zakcenia dotyczące nawożenia obornikiem ro<l«n warzywnych (ChrobocM • Skjfpski. 19Bą>

iii Z^ąkatenie kompleksu sorpcyjnego gleb stwaraa bowiem warunki do utrzy-caiit w formie wymiennej większej ilości składników pokarmowych, co z jednej srcciy apobiega ich wypłukiwaniu z gleby, z drugiej zaś zwiększa efektywność ndcsoiNMnego nawożenia mineralnego. Przy zwiększonej zawartości substancji tąiucznej w glebie maleje także zagrożenie związane z ewentualnymi błędami, popełnianymi podczas uprawy roli bądź nawożenia mineralnego.

Mając na uwadze ochronę środowiska naturalnego oraz utrzymanie wysokiej lżeki plonów roślin, w obowiązującym obecnie prawie nawozowym przewidzia-a\ te w postaci nawozów naturalnych i organicznych można wprowadzić nie więcej tis 170 kg hl na I ba w ciągu roku. Nawozów tych nic powinno się stosować na po-iKhwktminie od 1 listopada do 31 marca, a więc w okresie, gdy gleba jest na ogół niurznięca i nie można ich wymieszać z warstwą orną.

7.10. Rodzaje nawozów naturalnych i organicznych

Obornik jest mieszaniną odchodów stałych i płynnych zwierząt oraz ściółki. Wutotć nawozowa obornika zależy od rodzaju ściółki, gatunku zwierząt, sposobu kó żywienia i użytkowania, a także sposobu jego przechowywania. Średnio zawie-r* ckoio 75% wody. 20% substancji organicznej i 3—6% związków mineralnych, iczcgo 0,5% N. 0,23% P,0₅. 0.6% K_aO. 0.4% CaO. 0,15% MgO oraz wszystkie stubędne dla roślin mikroelementy. Azot z obornika jest wykorzystywany w około 4WŁ, fosfor w 30% i potas w 70%. W intensywnej produkcji warzywniczej obornik stepuje się co 2—3 lata w dawkach 20 -30 t ha *.

Świeży obornik zawiera nic rozłożoną słomę i po wprowadzeniu do gleby mniejsza ilość dostępnych form azotu dla roślin, które są zużywane przez mikroor-gaatzroy. powodujące jego rozkład. Obornik przechowywany ma większą wartość 3wa3»wą. gdyż składniki pokarmowe są w nim bardziej dostępne dla roślin i moż-c* go stosować nie tylko jesionią, lecz również wiosną na krótko przed siewem czy sdBeiiicm roślin.

Pozostawienie na polu rozrzuconego, lecz meprzyoranego obornika, obuta jego wartość nawożową już po 6 godzinach o 10%, po upływie jednej doby o 30% i po 4 dniach o 40%. Głębokość przy orani a obornika zależy od rodzaj u gleby Na glebach ciężkich, słabiej przewietrzanych, dobry rozkład obornika zapewnia (inacszczcnie go na głębokości 10—15 cm. a na glebach lżejszych 1 8 20 cm, gdyż zbyt płytkie przy oranie powoduje szybszy jego rozkład i przyczynia sic do przesuszenia gleby.

Gnojowica jest to przefbnnentowana mieszanina kału, moczu i wody z obór bezkióHcowych. Wartość nawozowa gnojowicy zależy od gatunku zwierząt, ich żywienia oraz sposobu przechowywaniu i rozcieńczenia wodą. Przeciętna ilość składaków pokarmowych, jaką zawiera, wynosi 0.4% N, 0.09% P_aO_s i 0.5% K. Jest to więc typowy nawóz azotowo-potasowy, wymagający uzupełnienia nawozem fos Torowym. Orientacyjne dawki gnojowicy wynoszą 20—50 m^ha*. Stosuje się ją przede