IMG69
7.20. Elco Iogiczne skutki nawożenia
Nawozy stosowane w produkcji roślinnej wpływają głównie na właściwości gleby oraz na wody powierzchniowe a gruntowe, u pośrednio również na wody w rzekach a zbiornikach wodnych. Poza wielorakim, korzystnym wpływem nawożenia na żyzność gleby i jej cechy fizyczne, intensywne nawożenie upraw niesie z sobą również pewne zagrożenia dla środowiska rolniczego, z czego należy sobie zdawać sprawę a skutecznie mu przeciwdziałać.
Jednym z poważnych zagrożeń w intensywnej produkcji warzywniczej jest nadmierne zasolenie gleb i podłoży, jako skutek stosowania wysokich dawek nawozów mineralnych przez dłuższy czas. gromadzenie związków balastowych z nawozów niskoprocentowych i użycie niewłaściwej wody do podlewania. Problematyka n> wraz ze sposobami przeciwdziałania ujemnym skutkom zasolenia dla roślin, została przedstawiona wcześniej w odrębnym podrozdziale.
Stosowane nawozy naturalne i organiczne oraz nawozy mineralne mogą być źródłem metali ciężkich, spośród których największe zagrożenie dla środowiska rolniczego stanowią ołów. kadm. miedź, cynk i nikiel. Pierwiastki te w większych ilościach mogą dztałac toksycznie na rośliny oraz wywieraj** szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt. Największe ilości metali ciężkich zawierają osady ściekowe i komposty ze śmieci miejskich, dlatego nie zaleca się ich stosowania w uprawie warzyw na spożycie. Również obornik, pochodzący od bydła wypasanego na terenach skażonych, np. przy szlakach komunikacyjnych, może zawierać znaczne ilości tych metali.
Nawozy mineralne, z wyjątkiem fosforowych, zawierają tylko niewielkie ilości metali ciężkich lub są ich pozbawione. ^V niskiej jakości nawozach fosforowych wprowadza się do gleby pewne ilości kadmu, który pochodzi z fosforytów, stanowiących surowiec do ich produkcji. W nawozach dostarczanych na rynek ustalone zostały dopuszczalne zawartości metali ciężkich, na podstawie których są one dopuszczone do obrotu i stosowania w rolnictwie.
Intensywne nawożenie mineralne roślin wiąże się z nasilonym wymywaniem części składników pokarmowych do wód gruntowych, a następnie do rzek i otwartych zbiorników wodnych. Nadmiar składników pokarmowych w wodach powoduje wzmożony rozwój w nich wielu organizmów żywych, co prowadzi do wyczerpania tlenu i zamierania życia. Zjawisko to nosi nazwę eutrofizacja i jest spowodowane głównie zanieczyszczeniem wód przez różnego rodzaju ścieki, ale wpływu nawożenia na jego występowanie nie można jednak lekceważyć.
Zanieczyszczeniu wód nawozami można zapobiegać, nawożąc rośliny optymalnymi ich dawkami, stosowanymi we właściwych terminie oraz dzieląc większe dawki nawozów, głównie azotu, na części. Ważną rolę w tym zakresie spełniają również rośliny okrywowe, wysiewane po zbiorze plonu głównego i przyorywane jesienią bądź wczesną wiosną. Stosowanie dużych dawek nawozów azotowych, a gnojowicy, może być przyczyną nadmiernych ilości azotanów w wodzie.
Obowiązująca w Unii Europejskiej norma przewiduje, juko dopuszczalną, zawartość lO mg N-NO, w wodzie pitnej.
Technology. vol- H
r«tn Oimnbauwm. 49, 270—279.
irD.LvMNW.tCM H., Muuum O.. 1999. l-ons *c°ł' lrinl poUBium and magivc-tium Bf>pUc(l to vcgclablc crop» Ma A. Skuus O , 2001. Health Eflects of Kitratc u 563. 19-38.
lutW.GatCt A., KoMOca A.» Kozik E.,Tvk»ińm^ w- - 2003 cpolmccych. Wydawnictwo AR w Poznaniu.
K.C. Bhaoy N.C., 1971. Gleba i je> właściwości QvuK,MazvkT., I9M. Wpływ nawożenia na jakość ll«.v«ar R.l, 1998. Vcgctablc Transplant biutntion 1 lor-i w Nt. Firnu C . Soiabpi H.C., Weier U— Mayne J
and NUritca A
Diagnostyka P« PWRiU, Wars/awa
trzeb nawożenia roilin
ZmoufR J.. Pascholo **-*-- Sthohmuyi r K...
IW. NWttocen. pho«photus. podium and magnesiun, contena i" ^TCC*"
<jt fcniUłcr łccommcndationa and nutnent balanccs. J. Plnnt Nutnt.
rtnutM. Merck S.. 1995. Chemia rolna. PWN. Warszawa.
Gcaoaot Ł. Mazur X. 2002. Chemia rolna. PWN. Warszawa. _ _ _ . . ..
in the
CtamMO DJ-. Hukt J . 1986. EfToct ofNUrogen FertUiscr on the Nilra.c Conlenu of Field V«geu bies Grown m Britan J. Sci Food Agńc, V®1- 37. 373—3143-
łiovjTMGJ..2003 Progress Minerał Nutrition and Nutricnt Managment for Vcgctable CroP»
Laat 25 Ycars HortScicnce. vol. 38 (5). 993—1003.
ImmaE., 19B3. Czynniki wpływające na zawartość azotanów w warzywach. Poml* Nauk Ro1* nr 1 • h-Ml
Kiaou t. 2004. Tematyka z zakresu nawożenia warzyw polowych azotem na 2C3CVll na Międzyna-rw3ovk%m kongresie Ogrodniczym w Toronto. Kanada. Rocz. AR w Poznaniu, Ogrodnictwo, ar J7, 24 1-248
KrEOTA E-. Ahamczewska-Sowi^ska K., 2003. Zastosowanie roślin okrywowych i żywych iciólck apolowcj uprawie warzyw. Post. Nauk Roi. nr 2, 3—14.
iftCTA E., Apamczcw^ka-Sowińska K., 2003. Suitability of Hntcc 26-ammomum stabilized N fcrtilizcr es a soarcc of nitrngcn for cclcnac. UmbclifTcrac lmprovemcnt Ncwslcttcr. Madison. nr 13. 1^-19.
Cuon E.OsNska M., 2001. Efficrency of foliar nutrition of field vcgetablcs grown at different rtitro-l pen ntes Acta Horticulturae, nr 3<»3 • 87—91 -
KommA, 1990. Wpływ niektórych właściwości chemicznych roztworów oraz stanu odżywienia roślin na skuteczność nawożenia dolistnego pomidora szklarniowego. NAfyd. AR Poznań. Rozpra *a> Nauk., nr 210.
KoweaA, 1996. Zamknięty system nawożenia — wstęp do recyrkulacji. Mat. z Konf. Nauk. ,.Nawożc ac roślin ogrodniczych, stan badan i kierunki rozwoju*’. Kraków, 21 czerwca, 8—12.
Kohosa A, 2003. Aktualne tendencje w żywieniu roślin warzywnych uprawianych pod oslonam Zcfz Nauk AR we Wrocławiu, rsr 3 1 3. 267—278.
Hom SL, Vejieeciccn M.. Vlassak K -, 1990. Fertilization ars cl tVte Environmcnt. Leuvcn Univcrsi Pre bb
MeajU K.. KlltKBY E.A.. 1983. Podstawy żywienia roślin. PWRiL. Warszawa.
Mpuiojc Z.. Sm aczuk C., 2005. Teoretyczne aspekty dolistnego dokarmiania roślin. Acta Agropl lica, nr 85, 9—I 7.
Mdisoti JJ., CaRton O.T.. 2001. The Environmcntal lmpact of Nitrogen in Field Vcgetablc Prod liotL Acta Horticulturae. nr 563, 21—28.
NEmscM j.JM Lonocyeld J.W. A., Smith A.L.» De Haan J.J.. 2003. Nutricnt Balanccs in Fsold ProducUon Systems. Acta Horticulturae, nr 267. 1 3—23.
Wyszukiwarka